Almancada “über” Edatı Kullanımı

Almancada über edatı, kimi durumlarda ismin -i halinde kullanılırken kimi durumlarda ismin -e halinde kullanılırlar.

Almancada “über” Edatı

Almancada über edatı, cümle içindeki görevlerine göre “üzerine, üzerinde, üstünde, yukarısında, yoluyla, bir şey hakkında, bir şeyin ötesinde, boyunca” gibi anlamlara gelen iki yönlü edatlardan biridir.

Über edatı yükleme sorulan wohin (nereye) ya da wann (ne zaman) sorusuna cevap alınıyorsa Akkusativ, wo (nerede) sorusuna cevap alınabiliyorsa Dativ olarak kullanılmıştır.

“über” + “Akkusativ”

• über + Akkusativ
  • der Schreibtisch ➡️ über den Schreibtisch ➡️ übern Schreibtich
  • das Fenster ➡️ über das Fenster ➡️ übers Fenster
  • die Tür ➡️ über die Tür

⭐ Yön Bildirme (Richtung): Almancada über edatı yön bildirmek için kullanıldığında cümledeki yükleme sorulan wohin (nereye) sorusuna cevap alır.

🇩🇪 Ich hänge die Lampe über den Schreibtisch. ➡️ wohin?
🇹🇷 Lambayı masanın üzerine asıyorum. ➡️ nereye?
🇩🇪 Das Buch sollst du über den Tisch legen. ➡️ wohin?
🇹🇷 Kitabı masanın üzerine koymalısın. ➡️ nereye?
🇩🇪 Ich lege eine Decke über Thomas. ➡️ wohin?
🇹🇷 Thomas’ın üzerine bir battaniye örttüm. ➡️ nereye?

⭐ Yolculuk Güzergahları: Yolculuk güzergahı bildirirken “üzerinden” anlamına gelir.

🇩🇪 Sie fahren über Österreich nach Italien.
🇹🇷 Avusturya üzerinden İtalya’ya gidiyorlar.
🇩🇪 Thomas und Anna fuhren über Berlin nach Rostock.
🇹🇷 Thomas ve Anna, Berlin üzerinden Rostock’a gitti.
🇩🇪 Er ist über die Schweiz nach Italien gefahren.
🇹🇷 İsviçre üzerinden İtalya’ya gitti.

⭐ Zaman Bildirme (Temporal): Kısıtlı bir süreyi anlatır ve boyunca gibi bir anlama gelir.

🇩🇪 Über die letzten zwei Monate war Thomas im Ausland.
🇹🇷 Thomas son iki aydır yurt dışındaydı.
🇩🇪 Die Schule ist über die Feiertage geschlossen.
🇹🇷 Okul tatil boyunca kapalıdır.
🇩🇪 Ich habe den ganzen Tag über gearbeitet.
🇹🇷 Bütün gün boyunca çalıştım.

⭐ Tarz Bildirme (Modal)

🇩🇪 Die Kinder stellten ihm Fragen über Fragen.
🇹🇷 Çocuklar ona soru üstüne soru sordular.
🇩🇪 Thomas machte Fehler über Fehler.
🇹🇷 Thomas hata üstüne hata yaptı.

⭐ “Hakkında” anlamında iken Akkusativ olarak kullanılır:

🇩🇪 Das Buch enthält detaillierte Informationen über Blumen.
🇹🇷 Kitapta çiçekler hakkında detaylı bilgiler yer almaktadır.
🇩🇪 Es tut mir leid, was ich über dich gesagt habe.
🇹🇷 Senin hakkında söylediklerim için üzgünüm.

“über” + “Dativ”

• über + Dativ
  • der Schreibtisch ➡️ über dem Schreibtisch ➡️ überm Schreibtisch
  • das Fenster ➡️ über dem Fenster ➡️ überm Fenster
  • die Tür ➡️ über der Tür

⭐ Yer Bildirme (Lokal): Yükleme sorulan “wo” (nerede) sorusuna cevap alınıyorsa Dativ olarak kullanılır. Haliyle yer bildirir ve üzerinde anlamına gelir.

🇩🇪 Das Bild hängt über meinem Tisch. ➡️ wo?
🇹🇷 Resim masamın üzerinde asılı duruyor. ➡️ nerede?
🇩🇪 Johannes wohnt über dem See. ➡️ wo?
🇹🇷 John gölün üzerinde yaşıyor. ➡️ nerede?
🇩🇪 Köln liegt 53 Meter über dem Meeresspiegel. ➡️ wo?
🇹🇷 Köln deniz seviyesinden 53 metre üzerindedir. ➡️ nerede?

Almancada “über” ve “auf” edatları Türkçede benzer anlamlara sahip olduğu durumlarda kafa karıştırıcı olmaktadır. İkisi de “üzerinde”, “üstünde” gibi anlamlara sahip olsa da “auf” edatı ile temas olur, “über” ile ise temas olmaz tabiri caizse arada bir boşluk olur.