Almancada Haben Fiili Kullanımı

Almancada sahiplik yaparken, bir şahıs veya bir cismin herhangi bir şeye sahip olduğunu anlatmak için, bu şahıs veya cismi gösteren kelimenin yanına malik olmak, sahip olmak anlamına gelen haben fiili getirilir.

Haben Fiili ile Sahiplik Anlatımı

Bir şeye sahip olduğunu Türkçede var ile de ifade ettiğimizden birebir çeviriden ziyade uygun olan çeviriyi kullanmalıyız.

Haben fiili düzensiz bir fiil olmasından ötürü ikinci ve üçüncü tekil şahıslarda özel bir durum gösterir ve fiil kökünde ses değişikliği olur. Aşağıdaki tabloda haben fiilinin şimdiki zamana göre çekimi listelenmiştir.

Zamir	Haben
ich ben	habe sahibim, var
du sen	hast sahipsin, var
er/sie/es o	hat sahiptir, var
wir biz	haben sahibiz, var
ihr siz	habt sahipsiniz, var
sie onlar	haben sahipler, var
Sie siz, sizler	haben sahipsiniz, var

❗ Haben Türkçeye sahip olmak şeklinde çevrilir. Ancak gündelik yaşamda genellikle sahibim, sahipsin,… yerine benim var, senin… var şeklinde cümleler kullanılır. Bu yüzden uygun olan çeviriyi kullanmanızı tavsiye ederim.

Thomas hat einen Hund.
Thomas bir köpeğe sahip.
Thomas’ın bir köpeği var.

❗ Almancada haben fiili, Verben mit Akkusativ olarak adlandırılan ismin -i hali fiillerinden biridir. Haliyle haben fiiliyle beraber kullanılan nesneler Akkusativ formatta olur.

Türkçeye çevrilirken Türkçedeki gibi nesneye -i hali gelmemesi (adam ➡️ adamı) kafa karışıklığı oluşturabilir. Dillerin yapısındaki bu ayrılık aklınızı karıştırmamalıdır.

Bu yüzden, “haben” fiili ile bir cümle kurarken fiilden sonra gelen ismin (sahip olunan şeyi gösteren isim) ismin -i halinde bulunmasına dikkat ediniz.

⭐ Aşağıdaki tabloda, nesnelerin Nominativ ve Akkusativ formatlarındaki artikel kullanımları derlenmiştir:

Hal	eril	dişil	nötr	çoğul
Nominativ	der ein kein	die eine keine	das ein kein	die – keine
Akkusativ	den einen keinen	die eine keine	das ein kein	die – keine

Haben fiili ile sahiplik anlatımı yapılan örnek cümleler aşağıda derlenmiştir:

🇩🇪 Thomas hat ein Haus.
🇹🇷 Thomas’ın bir evi var.
🇩🇪 Der Lehrer hat ein Auto.
🇹🇷 Öğretmenin bir otomobili var.
🇩🇪 Anna hat eine Scwerster.
🇹🇷 Anna’nın bir kız kardeşi var.
🇩🇪 Ich habe einen Hund.
🇹🇷 Benim bir köpeğim var.

Haben fiiliyle olumsuz bir cümle yaparken kein, keine kullanılır. Haben fiili daima -i halindeki isimlerle kullanıldığından artikeli der olan isimler keinen olarak olumsuz yapılır, das olan isimler kein, die olan isimler de keine olarak olumsuz yapılır.

Çoğul halde bulunan isimler de die artikeli aldığından olumsuz yapılırken keine olur. Türkçeye ise olumlu cümle “… var” olarak çevirilirken olumsuz cümle “… yok” olarak çevrilir.

🇩🇪 Ich habe keinen Hut.
🇹🇷 Bir şapkam yok.
🇩🇪 Ich habe keine Blume.
🇹🇷 Bir çiçeğim yok.
🇩🇪 Ich habe kein Pferd.
🇹🇷 Bir atım yok.
🇩🇪 Er hat keine Autos.
🇹🇷 Onun otomobilleri yok.

❗ Haben fiili Almancada sein fiiliyle beraber en çok kullanılan fiillerden biridir. Zira aynı zamanda yardımcı fiil olarak kullanılması onun kullanım sıklığını da arttırmaktadır. Ancak yardımcı fiil olarak kullanıldığı zaman cümledeki “sahip olmak, var” anlamına gelen esas anlamını yitirir.

🇩🇪 Ich habe einen Hund gesehen. (Perfekt)
🇹🇷 Bir köpek gördüm. (Geçmiş zaman)

❗ Yukarıdaki cümlemizde “einen Hund” olması “haben” yardımcı fiilinden kaynaklı değildir. Bilakis “sehen” fiilinin de “Akkusativ” nesne gerektirmesi nedeniyle olmuştur.

Haben Fiiliyle Yapılan Deyimsel Fiiller

Haben ile yapılan deyimler, Almanca konuşulan bir ortamda oldukça sık kullanılır ve bu nedenle Almanca öğrenen birisi için bunları öğrenmek oldukça önemlidir.

Almanca	Türkçe
Angst haben	Korkmak
Durst haben	Susamış olmak
Hunger haben	Aç olmak
Recht haben	Haklı olmak
Unrecht haben	Haksız olmak
Zeit haben	Zamanı olmak
Lust haben	İstekli olmak
Mut haben	Cesur olmak
Glück haben	Şanslı olmak
Pech haben	Şanssız olmak
Spaß haben	Eğlenmek
Sorge haben	Endişe etmek
Vorhaben haben	Bir planı olmak
Schuld haben	Suçlu olmak
Mitleid haben	Acımak

Yukarıdaki tabloda yaygın kullanılan 15 deyimsel fiili listeledik. Aşağıdaki örnek cümleleri inceleyiniz:

🇩🇪 Sie hat Angst vor Spinnen.
🇹🇷 Örümceklerden korkar.
🇩🇪 Ich habe Durst.
🇹🇷 Ben susadım.
🇩🇪 Er hat Hunger.
🇹🇷 O aç.
🇩🇪 Du hast Recht.
🇹🇷 Haklısın.
🇩🇪 Sie hat Unrecht.
🇹🇷 O haksız.
🇩🇪 Hast du Zeit?
🇹🇷 Zamanın var mı?
🇩🇪 Ich habe Lust auf ein Eis.
🇹🇷 Bir dondurma yemek istiyorum.
🇩🇪 Er hat viel Mut.
🇹🇷 O çok cesur.
🇩🇪 Wir haben Glück gehabt.
🇹🇷 Şanslıydık.
🇩🇪 Ich habe Pech gehabt.
🇹🇷 Şanssızdım.
🇩🇪 Sie haben Spaß.
🇹🇷 Onlar eğleniyorlar.
🇩🇪 Ich habe Sorge um dich.
🇹🇷 Senin için endişeleniyorum.
🇩🇪 Was hast du vor?
🇹🇷 Ne planlıyorsun?
🇩🇪 Du hast Schuld.
🇹🇷 Suçlusun.
🇩🇪 Ich habe Mitleid mit ihm.
🇹🇷 Ona acıyorum.