Almancada bazı fiiller, önlerine gelen çeşitli eklerle yeni anlama bürünürler ve yeni bir fiil, yani “Almancada Ayrılabilen Fiiller” kategorisini oluştururlar.
Ayrılabilen Fiiller: Die Trennbare Verben
Önüne geldiği fiillerin anlamlarını değiştiren bu ön ekler ise şunlardır; ab,- an, -auf,- aus,- ein,- fern,-her, -los,- mit,- nach,- vor,- weg,- zu. Bu eklerden herhangi birinin geldiği fiilin anlamında değişiklik görülür. Bu eklerle yapılan fiillere örnek vermek gerekirse;
| Orjinal Fiil | Anlamı | Ön Ek | Ayrılabilen Fiil | Anlamı |
| holen | almak | ab | abholen | birini bir yere gidip almak |
| fangen | yakalamak | an | anfangen | başlamak |
| geben | vermek | auf | abfahren | hareket etmek |
| denken | düşünmek | aus | ausdenken | kavramak |
| kaufen | satın almak | ein | einkaufen | alışveriş yapmak |
| sehen | bakmak | fern | fernsehen | televizyon izlemek |
| kommen | gelmek | her | herkommen | buraya gelmek |
| gehen | gitmek | los | losgehen | başlamak |
| kommen | gelmek | mit | mitkommen | satın almak |
| weisen | öğretmek | nach | nachweisen | kanıtlamak |
| sehen | bakmak | vor | vorsehen | öngörmek |
| fahren | sürmek | weg | wegfahren | yola çıkmak |
| hören | duymak | zu | zuhören | dinlemek |
Dikkat edileceği üzere bir fill farklı ön ekler alıp farklı faklı anlamlara bürünebilmektedir.
Ayrılabilen Fiillerin Cümle İçinde Kullanımı
Ayrılabilen fiillerde de fiil çekimi normal fiil çekimleri gibi yapılır. Ancak ayrılabilen kısım cümlenin sonuna gönderilir.
| Der Schulbus fährt morgens um 06.30 ab. Okul otobüsü sabahları altı buçukta hareket eder. | |
| Wann kommt der Schulbus an? Otobüs ne zaman kalkıyor? | |
| Nicht nimm dein Regenschirm mit! Şemsiyeni yanına alma! |
Almancada Ayrılabilen Fiiller ile Modal Yardımcı Fiillerin Kullanımı
Eğer cümlede “modal yardımcı fiilerinden” biri kullanılmışsa fiile gelen ön ek fiilden ayrılmaz ve fiil çekimlenmeden olduğu gibi cümlenin sonun gönderilir.
| Er will den film vorspielen. O filmde rol almak istiyor. | |
| Wann musst der Schulbus ankommen? Okul otobüsünün ne zaman varması gerekiyor? | |
| Nicht darf ein Regenschirm mitnehmen! Yanınıza şemsiye almayın! |
Almancada Ayrılabilen Fiiller ile Bağlaçlarla Kullanımı
Eğer cümlede bağlaç varsa ön ek fiilden ayrılmaz ve çekimsiz bir şekilde kullanılan bağlaca göre cümlede yerini alır.
| Bevor er den film vorspielt, lädt er Schneewittchen ein. Filmi oynamadan önce Pamuk Prenses’i davet ediyor. |
2 Yorum