Almancada Ayrılabilen Fiiller (Trennbare Verben)

“Almancada Ayrılabilen Fiiller” konusuna geçmeden önce öneklerden bahsetmemiz doğru olacaktır. Almancada bazı fiiller önlerine gelen ve Präfix adı verilen çeşitli eklerle fiillerin anlamlarını etkilerler.
Önek (Präfix) alan fiillerden bazıları bu eklerden ayrılabilirken bazıları da ayrılamazlar. Ayrıca kimi önekler fiillerden bazı durumlarda ayrılabiliyorken bazı durumlarda da ayrılmamaktadır.
Önekleri oluşturan kelimeler başta edatlar (Präposition) olmak üzere, sıfatlardan (Adjektiv), isimlerden (Nomen), fiillerden (Verb), zarflardan (Adverb) oluşabilmektedir.
Önekin fiilden ayrıldığı zaman genellikle fiilin gerçek anlamı söz konusuyken aynı önek fiilden ayrılmadığı zaman ise yan anlam söz konusudur.
Fiiller aldıkları öneklere göre üç farklı kategoriye ayrılırlar;
- Untrennbare Verben (Ayrılamayan fiiller)
- Trennbare Verben (Ayrılabilen fiiller)
- Trennbare / untrennbare Verben (hem ayrılabilen hem de ayrılamayan fiiller)
YouTube kanalımız vasıtasıyla ilgili dersin anlatımına ulaşabilirisiniz;
Youtube’da anlatılanların PDF dosyası için:
Untrennbare Verben (Ayrılamayan fiiller)
Bu tür önekler genellikle kısadır, vurgusuz söylenir ve cümlede tek başına bulunamaz.
Anlamları açıkça belli olmasa da bazı anlamlar içerdikleri de olabilmektedir. Örneğin, de-, miss-, zer- gibi önekler fiile olumsuz bir anlam katarken, re- eki de bir şeyin tekrar yapıldığı anlamını katar.
Ayrılamayan öneklerden yaygın bir şekilde kullanılanlar aşağıdaki kutucukta derlenmiştir;
be-, emp-, ent-, er-, ge-, miss-, ob-, ver-, zer-, de-, dis-, in-, re- |
Fiil | Anlamı | Önek | Ayrılamayan Fiil | Anlamı |
---|---|---|---|---|
stellen | koymak, yerleştirmek | be | bestellen | ısmarlamak |
fehlen | eksik olmak | emp | empfehlen | tavsiye etmek |
fallen | düşmek | ge | gefallen | hoşuna gitmek |
fallen | düşmek | miss | missfallen | hoşuna gitmemek |
walten | yönetmek, idare etmek | ob | obwalten | hüküm sürmek |
organisieren | düzenlemek | re | reorganisieren | yeniden düzenlemek |
reißen | kesmek, yırtmak | zer | zerreißen | yırtmak, parçalamak |
kommen | gelmek | be | bekommen | almak |
Ayrılabilen Fiiller (Trennbare Verben)
Ayrılamayan öneklere nazaran ayrılan önekler cümlede tek başına da kullanılabilir. Ayrıca bu önekler belirli bir anlam içerir ve vurgulu bir şekilde okunur.
Präfix (önek) | Verb (fiil) | neues Verb (yeni fiil) |
auf | wachen | aufwachen |
Sayıları bir hayli fazla olan öneklerden aşağıdaki kutucukta yaygın bir şekilde kullanılanlar derlenmiştir;
ab-, an-, auf-, aus-, ein-, mit-, nach-, weg-, zu- |
Fiil | Anlamı | Önek | Ayrılabilen Fiil | Anlamı |
---|---|---|---|---|
holen | almak | ab | abholen | birini bir yere gidip almak |
fangen | yakalamak | an | anfangen | başlamak |
geben | vermek | auf | aufgeben | vazgeçmek |
denken | düşünmek | aus | ausdenken | tasarlamak, planlamak kavramak, kurmak |
kaufen | satın almak | ein | einkaufen | alışveriş yapmak |
sehen | bakmak | fern | fernsehen | televizyon izlemek |
kommen | gelmek | her | herkommen | buraya gelmek |
gehen | gitmek | los | losgehen | başlamak |
kommen | gelmek | mit | mitkommen | birlikte gitmek |
weisen | öğretmek | nach | nachweisen | kanıtlamak |
sehen | bakmak | vor | vorsehen | öngörmek |
fahren | sürmek | weg | wegfahren | yola çıkmak |
hören | duymak | zu | zuhören | dinlemek |
Dikkat edileceği üzere bir fill farklı ön ekler alıp farklı faklı anlamlara bürünebilmektedir.
Almanca Ayrılabilen Fiiller Örnek Cümleler
Önek eklenerek oluşturulmuş yeni fiil çekimlenirken, fiil kısmı Almancadaki diğer fiiller gibi çekimlenir ve önek kısmı (Präfix) cümlenin sonuna gider. Örnek olarak aufwachen fiili çekimlenmiştir;
Personalpronomen Şahıs Zamirleri | aufwachen uyanmak |
---|---|
ich ben | wache auf uyanırım |
du sen | wachst auf uyanırsın |
er/sie/es o | wacht auf uyanır |
wir biz | wachen auf uyanırız |
ihr siz | wacht auf uyanırlar |
sie onlar | wachen auf uyanırlar |
Sie Siz kibar&resmi | wachen auf uyanırsınız |
Der Schulbus fährt morgens um 06.30 ab. Okul otobüsü sabahları altı buçukta hareket eder. | |
Wann kommt der Schulbus an? Otobüs ne zaman kalkıyor? | |
Meine Schwester steht um zehn Uhr auf. Kız kardeşim saat onda kalkar. |
Almancada Ayrılabilen Fiiller ile Modal Yardımcı Fiillerin Kullanımı
Eğer cümlede “modal yardımcı fiilerinden” biri kullanılmışsa fiile gelen önek fiilden ayrılmaz ve fiil çekimlenmeden olduğu gibi cümlenin sonun gönderilir.
Er will den film vorspielen. O filmde rol almak istiyor. | |
Wann musst der Schulbus ankommen? Okul otobüsünün ne zaman varması gerekiyor? | |
Meine Schwester muss um zehn Uhr aufstehen. Kız kardeşim saat onda kalkmak zorunda. |
Almancada Ayrılabilen Fiiller ile Bağlaçlarla Kullanımı
Eğer cümlede bağlaç varsa ön ek fiilden ayrılmaz ve çekimsiz bir şekilde kullanılan bağlaca göre cümlede yerini alır.
Bevor er den film vorspielt, lädt er Schneewittchen ein. Filmi oynamadan önce Pamuk Prenses’i davet ediyor. |
ayrilabilen fiiller sablonu kisminda ufak bi Gaza var geben vermek yanlis yazilmis cunku karsisinda abfahren hareket etmek fiili var
Gerekli düzenlemeyi yaptık. Uyarınız ve dikkatiniz için çok teşekkürler.
Dalgınlıktan oluşan bir çok hata var sayfada. Denk geldikçe yazmaya çalışacağım.
Mitkommen satın almak olarak çevrilmiş.
ausdenken = kavramak değil de , tasarlamak olmalı.
Nicht darf ein Regenschirm mitnehmen! Bunu ilk defa duydum. mitnehmen AKK. Alır. der Regenschirm/ den Regenschirm/ einen Regenschirm olur.
Niemand darf einen Regenschirm mitnehmen!
Man darf keinen Regenschirm mitnehmen! Daha doğru olurdu.
Saygılarımla.
Yorum için içtenlikle teşekkür ederim. Her ne kadar mazeret belirtmek istemesek de dalgınlığa yol açabilecek yoğun bir çalışma döneminde girdiğimiz yazılarda böylesi hatalar ortaya çıkmış. Üstelik bazı yazılması gereken şeyleri de eklemeyi unutmuşum, hemen düzeltiyorum.
Teşekkür ederim ve hizmetiniz için de ayrıca teşekkürler. Bilgi seviyesi arttıkça, basit anlatımda her zaman en basit konularda hata yapılıyor (: kendimde aynı hatalarla uğraştığım için anlayabiliyorum. İyi çalışmalar diliyorum
İnanın basit hatalar yaptığım için kahrolurken durumu ziyadesiyle özetleyen bu mesajınız için çok müteşekkirim. Çok çok sağolun.
Ayrılamayan fiiller açıklamasında, de- ön eki olumsuzluk verir diye bir açıklama var hiçbiyerde böyle bir açıklama bulamıyorum lütfen 🙏 doğruluğunu teyit edermisiniz?
Yabancı kökenli öneklerden biridir de- eki. Olumsuzluğu için örnek vermek gerekirse moralisieren kelimesi ile demoralisieren kelimesi karşılaştırılabilir.
Emeğiniz için teşekkürler sınava çalışıyordum bu sitede bilmediğim ve derslerde bile duymadığım birçok yeni fiil öğrendim çok yararlı tavsiye ederim
Çok çok teşekkür ederiz. Faydalı oluyorsa ne mutlu
Auf ön eki eklenince abgeben olarak degisiyor mu? Yoksa yanlislik mi var acaba?
Düzeltildi. Uyarı için teşekkürler.