Almancada Partizip I Konu Anlatımı

Almancada Partizip I ve Partizip II ile fiillerden sıfat yapılmaktadır. Haliyle Partisipler (Partizipien), fiillerden türetilen sıfat, edat ve adlara denir. Bu yapılar edat görevini üstlendiklerinde ise ulaç olarak adlandırılırlar.

Almancada iki tür partisip yapısı vardır ve bunlar sırayla aşağıdaki gibidir:

1. Partizip I (das Partizip Präsens)
2. Partizip II (das Partizip Perfekt)

Almancada Partizip I

Almancada Partizip I yapmak için fiilin sonuna “-d” ekini ekleriz. Bu yapı sıfat ya da isim olarak kullanıldığı zaman Türkçede fiile gelen “-en, -an, -ıcı, -ici, -ücü, -ucu, -ar, -er, -ır, -ir, -ür, -ur” şeklindedir. Ancak edat görevindeyken “-erek/erak” şeklinde çevrilir. Ancak çeviri, cümlenin bağlamına ve dil bilgisi yapısına bağlı olarak değişebilmektedir.

Fiil	PARTISIP I
lachen (gülmek)	lachend (gülen, gülerek)
arbeiten (çalışmak)	arbeitend (çalışan, çalışarak)
spielen (oynamak)	spielend (oynayan, oynayarak)
anstecken (bulaşmak)	ansteckend (bulaşıcı, bulaşarak)

🇩🇪 Er kam atemlos ins Büro gelaufen.
🇹🇷 Nefes nefese ofise koşarak geldi.
🇩🇪 Die Großmutter strickt, dabei eine Geschichte erzählend.
🇹🇷 Büyükanne, hikaye anlatarak örgü örüyor.
🇩🇪 Bellende Hunde beißen nicht.
🇹🇷 Havlayan köpek ısırmaz.
🇩🇪 Anna ging weinend aus dem Zimmer.
🇹🇷 Anna ağlayarak odadan çıktı.

Partizip I’in Edat Olarak Kullanılması

Partizip I, edat görevindeyken Türkçedeki “-erek/erak” anlamına gelmektedir ve esas fiille bahsi geçen durumun aynı anda gerçekleştiğini bildirir. Örneğin:

🇩🇪 Mein Vater liest sitzend die Zeitung.
🇹🇷 Babam oturarak gazeteyi okuyor.
🇩🇪 Er schreibt die E-Mail, dabei Kaffee trinkend.
🇹🇷 Kahve içerek e-postayı yazıyor.
🇩🇪 Heidi geht zur Schule, dabei Musik hörend.
🇹🇷 Heidi müzik dinleyerek okula gidiyor.
🇩🇪 Die Kinder spielen lachend im Park.
🇹🇷 Çocuklar parkta gülerek oynuyorlar.
🇩🇪 Mein Bruder isst stehend sein Frühstück.
🇹🇷 Kardeşim kahvaltısını ayakta (dikilerek) yapıyor.

Partizip I’in İsim Olarak Kullanılması

Almancada, Partizip I sadece fiilleri tarif etmek için kullanılmaz, aynı zamanda isim olarak da kullanılır. Bu durumda, Partizip I genellikle büyük harfle başlar ve cinsiyete göre çekimlenip zayıf çekime uğrarlar.

der Arbeitende çalışan (erkek) ein Arbeitender bir çalışan (erkek) çalışan biri (erkek)

die Arbeitende çalışan (kadın) eine Arbeitende bir çalışan (kadın) çalışan biri (kadın)

die Arbeitenden çalışanlar keine Arbeitenden çalışanlar değil

Özetle, isim olarak kullanılan Partizip I ifadelerinin cinsiyete göre çekim yapmaktadır. Yani “der Arbeitende” erkek bir çalışanı, “die Arbeitende” ise kadın bir çalışanı ifade eder. “Die Arbeitenden” ise genellikle birden çok kişi veya cinsiyet ayrımı yapmadan bir kişiyi ifade etmek için kullanılır.

🇩🇪 Ein Lesender verbringt viel Zeit in der Bibliothek.
🇹🇷 Okuyan biri kütüphanede çok zaman geçirir.
🇩🇪 Die Helfenden werden für ihre Arbeit gelobt.
🇹🇷 Yardımcılar çalışmalarından dolayı övülüyor.
🇩🇪 Die Tanzenden hatten viel spaß.
🇹🇷 Dansçılar çok eğlendi.
🇩🇪 Gib dem Arbeitenden sein Geld.
🇹🇷 Çalışana (adam) parasını verin.
🇩🇪 Hilf dem Suchenden, seinen Weg zu finden.
🇹🇷 Arayan kişiye yolunu bulmasında yardımcı olun.

Partizip I’in Sıfat Olarak Kullanılması

Partizip I sıfat (ortaç) olarak kullanıldığında niteledikleri isim ile ismin artikeli arasında kullanılırlar. Sıfat olarak kullanıldığında Türkçedeki “-en, -an, -ıcı, -ici, -ücü, -ucu, -ar, -er, -ır, -ir, -ür, -ur” anlamlarına gelirler:

der kommende Mann gelen adam

die arbeitende Frau çalışan kadın

das spielende Kind oynayan çocuk

die spielenden Kinder oynayan çocuklar

ein schlafender Fahrer uyuyan bir şoför

eine arbeitende Frau çalışan bir kadın

🇩🇪 Der klingelnde Wecker weckt mich jeden Morgen.
🇹🇷 Çalan alarm saati her sabah beni uyandırır.
🇩🇪 Die wartende Mutter holte ihr Kind von der Schule ab.
🇹🇷 Bekleyen anne çocuğunu okuldan aldı.
🇩🇪 Er ist ein hart arbeitender Student.
🇹🇷 O, çalışkan bir öğrencidir.
🇩🇪 Das backende Brot riecht gut.
🇹🇷 Pişen ekmek güzel kokuyor.

❗ Adjektivendung sıfatların ismin hal durumuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Haliyle sıfatların çekimini öğrenmeniz tavsiye edilir. Burada sadece kısa bir özet geçilmiştir:

HAL	ERİL	DİŞİL	NÖTR	ÇOĞUL
N.	großer Mann der große Mann ein großer Mann kein großer Mann mein großer Mann	große Frau die große Frau eine große Frau keine große Frau meine große Frau	großes Kind das große Kind ein großes Kind kein großes Kind mein großes Kind	große Kinder die großen Kinder ✖️ keine großen Kinder meine großen Kinder
A.	großen Mann den großen Mann einen großen Mann keinen großen Mann meinen großen Mann	große Frau die große Frau eine große Frau keine große Frau meine große Frau	großes Kind das große Kind ein großes Kind kein großes Kind mein großes Kind	große Kinder die großen Kinder ✖️ keine großen Kinder meine großen Kinder
D.	großem Mann dem großen Mann einem großen Mann keinem großen Mann meinem großen Mann	großer Frau der großen Frau einer großen Frau keiner großen Frau meiner großen Frau	großem Mann dem großen Mann einem großen Mann keinem großen Mann meinem großen Mann	großen Kinder die großen Kinder ✖️ keinen großen Kinder meinen großen Kinder
G.	großer Mann des großen Mann eines großen Mann keines großen Mann meines großen Mann	großer Frau der großen Frau einer großen Frau keiner großen Frau meiner großen Frau	großes Mann des großen Mann eines großen Mann keines großen Mann meines großen Mann	großer Kinder die großen Kinder ✖️ keiner großen Kinder meiner großen Kinder