Almancada İyelik Zamirleri (Possesivpronomen)
Almancada sahiplik, iyelik zamirleri (Possesivpronomen) ve iyelik sıfatları (Possessive Adjektive) vasıtasıyla sahiplik anlatılır. Aralarındaki fark ise sahipliğin vurgu derecesidir.
Almancada İyelik Zamirleri
İyelik zamirleri ile bir şeyin veya birinin kime ait olduğunu vurgulamak için kullanırız. İyelik sıfatlarından farkı ise isimle beraber değil de ilgili ismin yerine kullanılmalarıdır. Aşağıdaki tabloda iyelik sıfatlarının ek almamış hali gösterilmiştir:
Şahıs Zamirleri | Sahiplik Zamirleri |
---|---|
ich ben | mein- benim |
du sen | dein- senin |
er o | sein- onun |
sie o | ihr- onun |
es o | sein- onun |
wir biz | unser- bizim |
ihr siz | euer- sizin |
sie onlar | ihr- onların |
Sie Siz | Ihr- Sizin |
Yukarıdaki tabloda fark edileceği üzere “-” işareti kullanılmıştır. Burada “-” işareti ile, yerine kullanıldığı ismin hal durumuna, tekilliğine&çoğulluğuna ve cinsiyetine göre sahiplik zamirlerimizin çekim ekleri aldığını göstermektedir.
Zira, iyelik zamirlerinin isimlerin yerine kullanılmalarından ötürü çekime maruz kalmaktadır. Aldıkları çekim ekleri iyelik sıfatları ile aynıdır ve aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir:
Hal | Eril | Dişil | Nötr | Çoğul |
---|---|---|---|---|
Nominativ | -er | -e | -es | -e |
Akkusativ | -en | -e | -es | -e |
Dativ | -em | -er | -em | -en |
Genitiv | -es | -er | -es | -er |
İyelik sıfatlarını, sahip olunan nesne halihazırda belirtilmişse, bağlamı içinde net ise veya kast edilen sahiplik zaten biliniyorsa bu sahipliği Possesivpronomen olarak adlandırılan iyelik zamiri ile değiştirebiliriz.
Örnek üzerinden inceleyelim. Aşağıdaki arabanın her iki durumda da kullanılan iyeliğe göre sahipliği belirtilmiş olur. İkinci örnekte ise arabanın sahipliği daha net bir şekilde vurgulanmıştır.
⬇️ İyelik Sıfatı
🇩🇪 Das ist mein Auto.
🇹🇷 Bu benim arabam.
⬇️ İyelik Zamiri
🇩🇪 Das ist meins. (das Auto)
🇹🇷 Bu benim (benimki).
İyelik zamiri, sahipliği daha hızlı bir şekilde gösterir ve sahibin kim olduğuna daha belirgin bir vurgu bırakır. İyelik zamirlerini halihazırda bahsi geçmiş ve bilinen bir ismi bir çok kez tekrarlamayı önlemek için kullanabiliriz. Buna karşılık iyelik sıfatlarının muhakkak bir isim ile beraber kullanılmaları gerekmektedir.
Yukarıdaki örnekte de görüldüğü üzere iyelik sıfatına farklı bir son gelmiş. İyelik zamirini oluşturmak için iyelik zamirlerine, değiştirmek istediğimiz ismin cinsiyet ve sayısına bağlı olarak farklı bir son ekleriz. Aşağıdaki tabloda bu değişimler gösterilmiştir:
Şahıs Zamirleri | Eril | Dişil | Nötr | Çoğul |
---|---|---|---|---|
ich ben | meiner benim, benimki | meine benim, benimki | meins benim, benimki | meine benim, benimki |
du sen | deiner senin, seninki | deine senin, seninki | deins senin, seninki | deine senin, seninki |
er o | seiner onun, onunki | seine onun, onunki | seins onun, onunki | seine onun, onunki |
sie o | ihrer onun, onunki | ihre onun, onunki | ihrs onun, onunki | ihre onun, onunki |
es o | seiner onun, onunki | seine onun, onunki | seins onun, onunki | seine onun, onunki |
wir biz | unserer bizim, bizimki | unsere bizim, bizimki | unseres bizim, bizimki | unsere bizim, bizimki |
ihr siz(ler) | eurer sizin, sizinki | eure sizin, sizinki | eures sizin, sizinki | eure sizin, sizinki |
sie onlar | ihrer onların, onlarınki | ihre onların, onlarınki | ihres onların, onlarınki | ihre onların, onlarınki |
Sie Siz(ler) | Ihrer sizin, sizinki | Ihre sizin, sizinki | Ihres sizin, sizinki | Ihre sizin, sizinki |
Fark edeceğiniz üzere, bazı durumlarda aynı Türkçe anlamlarda kullanılmaktadır lakin sıfat isimle beraber kullanılırken zamir ismin yerine kullanılmaktadır. İyice pekiştirmek adına aşağıdaki tabloyu inceleyiniz:
Kelime | İyelik Sıfatı | İyelik Zamiri |
---|---|---|
das Buch kitap | mein Buch (benim) kitabım | meins benim, benimki |
die Lehrerin öğretmen | meine Lehrerin (benim) öğretmenim | meine benim, benimki |
der Hund köpek | sein Hund (onun) köpeği | seiner onun, onunki |
die Katze kedi | deine Katze (senin) kedin | deine senin, seninki |
das Auto araba | sein Auto (onun) arabası | seins onun, onunki |
İyelik zamirleri, zamir olduklarından dolayı isimlerin yerine kullanılırlar. Haliyle bu durum nedeniyle hal çekimlerinden de etkilenmektedir. Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz:
Hal | eril | dişil | nötr | çoğul |
---|---|---|---|---|
Nominativ Yalın Hali | meiner deiner seiner ihrer seiner unserer eurer ihrer Ihrer | meine deine seine ihre seine unsere eure ihre Ihre | meins deins seins ihres seins unseres eures ihres Ihres | meine deine seine ihre seine unsere eure ihre Ihre |
Akkusativ -i Hali | meinen deinen seinen ihren seinen unseren euren ihren Ihren | meine deine seine ihre seine unsere eure ihre Ihre | meins deins seins ihr(e)s seins unseres eures ihr(e)s Ihr(e)s | meine deine seine ihre seine unsere eure ihre Ihre |
Dativ -e Hali | meinem deinem seinem ihrem seinem unserem eurem ihrem Ihrem | meiner deiner seiner ihrer seiner unserer eurer ihrer Ihrer | meinem deinem seinem ihrem seinem unserem eurem ihrem Ihrem | meinen deinen seinen ihren seinen unseren euren ihren Ihren |
Genitiv -in Hali | meines deines seines ihres seines unseres eures ihres Ihres | meiner deiner seiner ihrer seiner unserer eurer ihrer Ihrer | meines deines seines ihres seines unseres eures ihres Ihres | meiner deiner seiner ihrer seiner unserer eurer ihrer Ihrer |
🇩🇪 Mein ist rot.
🇹🇷 Benimki kırmızı.
🇩🇪 Dein ist größer als mein.
🇹🇷 Seninki benimkinden daha büyük.
🇩🇪 Ihr ist in der Küche.
🇹🇷 Onunki mutfakta.
🇩🇪 Sein ist sehr schnell.
🇹🇷 Onunki çok hızlı.
🇩🇪 Ist das ihr?
🇹🇷 Bu onların mı?
🇩🇪 Unser ist besser als euer.
🇹🇷 Bizimki sizinkinden daha iyi.
🇩🇪 Euer ist noch nicht hier.
🇹🇷 Sizinki henüz burada değil.
🇩🇪 Ihr ist das größte.
🇹🇷 Onlarınki en büyük.
🇩🇪 Ihr ist sehr alt.
🇹🇷 Sizin olan çok eski.
🇩🇪 Dein ist das kleinste.
🇹🇷 Seninki en küçük.
Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü üzere, eğer sahiplik net bir şekilde biliniyorsa sahip olunan şeyi tekrar tekrar belirtmeye gerek yok. İyelik zamirleri işte böylesi bir kullanıma sahiptir. Ayrıca karşılaştırma cümlelerinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Almancada iyelik zamirleri, cümlenin sözdizimine bağlı olarak çeşitli bölümlerinde; özne, nesne ya da tamamlayıcı olabilirler.
🇩🇪 Meins ist rot.
🇹🇷 Benimki kırmızı.
❗ Burada sahiplik zamiri “meins” özne olarak kullanılmıştır.
🇩🇪 Ich mag deins.
🇹🇷 Ben seninkini beğendim.
❗ Burada sahiplik zamiri “deins” doğrudan nesne (Akkusativobjekt) olarak kullanılmıştır.
🇩🇪 Ich habe ihm seins gegeben.
🇹🇷 Ben onunkini ona verdim.
❗ Burada sahiplik zamiri “seins” doğrudan nesne olarak, “ihm” ise dolaylı nesne (Dativobjekt) olarak kullanılmıştır.
İyelik Zamirleri ve İyelik Sıfatları Arasındaki Farklar Nelerdir?
Genel olarak Almancada iyelik zamiri ile iyelik sıfatı arasındaki farkları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.:
- İyelik sıfatlarının muhakkak ardından gelen bir isimle kullanıldığına dikkat etmek gerek.
- İyelik zamirinden sonra isim kullanılmaz, çünkü zaten bahsi geçen ismin yerine kullanılmaktadır.
- İyelik sıfatı da iyelik zamiri de sahiplik belirtir ama zamir olan sahiplikte belirgin bir vurgu vardır.
- İyelik zamirleri Türkçeye uygun -ki eki eklenerek de çevrilebilir.
- Zamirler, isimlerin yerini aldığı için haliyle isimler gibi çekimlenirler.
Hocam bu nominativ kısmında meiner, deiner, seiner doğru mu acaba? Ben diğer yerlerde böyle bir şey DER artikeli için göremedim bir kontrol edebilir misiniz acaba?
Genelde hep possesive adjektive ile aynı tablo konulmuş. Sizinki daha mantıklı geldi ancak yine de onaylarsanız daha iyi olacak. Şimdiden çok teşekkür ederim.
Evet doğru 🙂 Sürekli seyahat halinde olduğum için sorularınıza hızlı ve özenli cevap veremiyorum affola.
Nominativ hali mein, dein, sein… şeklinde gitmeyecek mi? Bildiğim kadarıyla meiner dativ olan der için kullanılıyor. Aydınlatırsanız sevinirim.
Aslında iyelik sıfatları (Nominativ, eril = mein, dein …) ile iyelik zamirlerini (Nominativ, eril = meiner, deiner …) karıştırmışsınız.
Hocam nominativ hal çoğul ihr ya euere de e harfinin dusmesi gerekmiyor mu *eure” gibi
Evet, haklısınız. Uyarı için çok teşekkürler, hemen düzeltiyorum 🙏
Bir çok sayfa gezdim zamirler ile ilgili detaylı videolar izleyemedim,bu sayfada zamirler ile güzel ve anlaşılır örnekler var fakat her çekimli hali ile örnek cümleler olsaydı daha yardımcı olacağını düşünüyorum.Bu konu çok önemli ve bence yeterince kaynak yok,sizden ricam düşünün ve bütün zamir çekimleri ile detaylı ve bir kaç bölümden oluşan bir video hazırlarsanız gerçekten çok faydalı olacaktır umarım anlatabilmişimdir,sevgiler..
Haklısınız ve söylediklerinizi ortak bir paydada paylaşıyorum. Dolu dolu bir düzenleme yapacağım.