Almancada İyelik Zamirleri (Possesivpronomen)

Almancada sahiplik, iyelik zamirleri (Possesivpronomen) ve iyelik sıfatları (Possessive Adjektive) vasıtasıyla sahiplik anlatılır. Aralarındaki fark ise sahipliğin vurgu derecesidir.

Almancada İyelik Zamirleri

İyelik zamirleri ile bir şeyin veya birinin kime ait olduğunu vurgulamak için kullanırız. İyelik sıfatlarından farkı ise isimle beraber değil de ilgili ismin yerine kullanılmalarıdır. Aşağıdaki tabloda iyelik sıfatlarının ek almamış hali gösterilmiştir:

Şahıs Zamirleri	Sahiplik Zamirleri
ich ben	mein- benim
du sen	dein- senin
er o	sein- onun
sie o	ihr- onun
es o	sein- onun
wir biz	unser- bizim
ihr siz	euer- sizin
sie onlar	ihr- onların
Sie Siz	Ihr- Sizin

Yukarıdaki tabloda fark edileceği üzere “-” işareti kullanılmıştır. Burada “-” işareti ile, yerine kullanıldığı ismin hal durumuna, tekilliğine&çoğulluğuna ve cinsiyetine göre sahiplik zamirlerimizin çekim ekleri aldığını göstermektedir.

Zira, iyelik zamirlerinin isimlerin yerine kullanılmalarından ötürü çekime maruz kalmaktadır. Aldıkları çekim ekleri iyelik sıfatları ile aynıdır ve aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir:

Hal	Eril	Dişil	Nötr	Çoğul
Nominativ	-er	-e	-es	-e
Akkusativ	-en	-e	-es	-e
Dativ	-em	-er	-em	-en
Genitiv	-es	-er	-es	-er

İyelik sıfatlarını, sahip olunan nesne halihazırda belirtilmişse, bağlamı içinde net ise veya kast edilen sahiplik zaten biliniyorsa bu sahipliği Possesivpronomen olarak adlandırılan iyelik zamiri ile değiştirebiliriz.

Örnek üzerinden inceleyelim. Aşağıdaki arabanın her iki durumda da kullanılan iyeliğe göre sahipliği belirtilmiş olur. İkinci örnekte ise arabanın sahipliği daha net bir şekilde vurgulanmıştır.

⬇️ İyelik Sıfatı
🇩🇪 Das ist mein Auto.
🇹🇷 Bu benim arabam.
⬇️ İyelik Zamiri
🇩🇪 Das ist meins. (das Auto)
🇹🇷 Bu benim (benimki).

İyelik zamiri, sahipliği daha hızlı bir şekilde gösterir ve sahibin kim olduğuna daha belirgin bir vurgu bırakır. İyelik zamirlerini halihazırda bahsi geçmiş ve bilinen bir ismi bir çok kez tekrarlamayı önlemek için kullanabiliriz. Buna karşılık iyelik sıfatlarının muhakkak bir isim ile beraber kullanılmaları gerekmektedir.

Yukarıdaki örnekte de görüldüğü üzere iyelik sıfatına farklı bir son gelmiş. İyelik zamirini oluşturmak için iyelik zamirlerine, değiştirmek istediğimiz ismin cinsiyet ve sayısına bağlı olarak farklı bir son ekleriz. Aşağıdaki tabloda bu değişimler gösterilmiştir:

Şahıs Zamirleri	Eril	Dişil	Nötr	Çoğul
ich ben	meiner benim, benimki	meine benim, benimki	meins benim, benimki	meine benim, benimki
du sen	deiner senin, seninki	deine senin, seninki	deins senin, seninki	deine senin, seninki
er o	seiner onun, onunki	seine onun, onunki	seins onun, onunki	seine onun, onunki
sie o	ihrer onun, onunki	ihre onun, onunki	ihrs onun, onunki	ihre onun, onunki
es o	seiner onun, onunki	seine onun, onunki	seins onun, onunki	seine onun, onunki
wir biz	unserer bizim, bizimki	unsere bizim, bizimki	unseres bizim, bizimki	unsere bizim, bizimki
ihr siz(ler)	eurer sizin, sizinki	eure sizin, sizinki	eures sizin, sizinki	eure sizin, sizinki
sie onlar	ihrer onların, onlarınki	ihre onların, onlarınki	ihres onların, onlarınki	ihre onların, onlarınki
Sie Siz(ler)	Ihrer sizin, sizinki	Ihre sizin, sizinki	Ihres sizin, sizinki	Ihre sizin, sizinki

Fark edeceğiniz üzere, bazı durumlarda aynı Türkçe anlamlarda kullanılmaktadır lakin sıfat isimle beraber kullanılırken zamir ismin yerine kullanılmaktadır. İyice pekiştirmek adına aşağıdaki tabloyu inceleyiniz:

Kelime	İyelik Sıfatı	İyelik Zamiri
das Buch kitap	mein Buch (benim) kitabım	meins benim, benimki
die Lehrerin öğretmen	meine Lehrerin (benim) öğretmenim	meine benim, benimki
der Hund köpek	sein Hund (onun) köpeği	seiner onun, onunki
die Katze kedi	deine Katze (senin) kedin	deine senin, seninki
das Auto araba	sein Auto (onun) arabası	seins onun, onunki

İyelik zamirleri, zamir olduklarından dolayı isimlerin yerine kullanılırlar. Haliyle bu durum nedeniyle hal çekimlerinden de etkilenmektedir. Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz:

Hal	eril	dişil	nötr	çoğul
Nominativ Yalın Hali	meiner deiner seiner ihrer seiner unserer eurer ihrer Ihrer	meine deine seine ihre seine unsere eure ihre Ihre	meins deins seins ihres seins unseres eures ihres Ihres	meine deine seine ihre seine unsere eure ihre Ihre
Akkusativ -i Hali	meinen deinen seinen ihren seinen unseren euren ihren Ihren	meine deine seine ihre seine unsere eure ihre Ihre	meins deins seins ihr(e)s seins unseres eures ihr(e)s Ihr(e)s	meine deine seine ihre seine unsere eure ihre Ihre
Dativ -e Hali	meinem deinem seinem ihrem seinem unserem eurem ihrem Ihrem	meiner deiner seiner ihrer seiner unserer eurer ihrer Ihrer	meinem deinem seinem ihrem seinem unserem eurem ihrem Ihrem	meinen deinen seinen ihren seinen unseren euren ihren Ihren
Genitiv -in Hali	meines deines seines ihres seines unseres eures ihres Ihres	meiner deiner seiner ihrer seiner unserer eurer ihrer Ihrer	meines deines seines ihres seines unseres eures ihres Ihres	meiner deiner seiner ihrer seiner unserer eurer ihrer Ihrer

🇩🇪 Mein ist rot.
🇹🇷 Benimki kırmızı.
🇩🇪 Dein ist größer als mein.
🇹🇷 Seninki benimkinden daha büyük.
🇩🇪 Ihr ist in der Küche.
🇹🇷 Onunki mutfakta.
🇩🇪 Sein ist sehr schnell.
🇹🇷 Onunki çok hızlı.
🇩🇪 Ist das ihr?
🇹🇷 Bu onların mı?
🇩🇪 Unser ist besser als euer.
🇹🇷 Bizimki sizinkinden daha iyi.
🇩🇪 Euer ist noch nicht hier.
🇹🇷 Sizinki henüz burada değil.
🇩🇪 Ihr ist das größte.
🇹🇷 Onlarınki en büyük.
🇩🇪 Ihr ist sehr alt.
🇹🇷 Sizin olan çok eski.
🇩🇪 Dein ist das kleinste.
🇹🇷 Seninki en küçük.

Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü üzere, eğer sahiplik net bir şekilde biliniyorsa sahip olunan şeyi tekrar tekrar belirtmeye gerek yok. İyelik zamirleri işte böylesi bir kullanıma sahiptir. Ayrıca karşılaştırma cümlelerinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Almancada iyelik zamirleri, cümlenin sözdizimine bağlı olarak çeşitli bölümlerinde; özne, nesne ya da tamamlayıcı olabilirler.

🇩🇪 Meins ist rot.
🇹🇷 Benimki kırmızı.
❗ Burada sahiplik zamiri “meins” özne olarak kullanılmıştır.

🇩🇪 Ich mag deins.
🇹🇷 Ben seninkini beğendim.
❗ Burada sahiplik zamiri “deins” doğrudan nesne (Akkusativobjekt) olarak kullanılmıştır.

🇩🇪 Ich habe ihm seins gegeben.
🇹🇷 Ben onunkini ona verdim.
❗ Burada sahiplik zamiri “seins” doğrudan nesne olarak, “ihm” ise dolaylı nesne (Dativobjekt) olarak kullanılmıştır.

İyelik Zamirleri ve İyelik Sıfatları Arasındaki Farklar Nelerdir?

Genel olarak Almancada iyelik zamiri ile iyelik sıfatı arasındaki farkları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.:

• İyelik sıfatlarının muhakkak ardından gelen bir isimle kullanıldığına dikkat etmek gerek.
• İyelik zamirinden sonra isim kullanılmaz, çünkü zaten bahsi geçen ismin yerine kullanılmaktadır.
• İyelik sıfatı da iyelik zamiri de sahiplik belirtir ama zamir olan sahiplikte belirgin bir vurgu vardır.
• İyelik zamirleri Türkçeye uygun -ki eki eklenerek de çevrilebilir.
• Zamirler, isimlerin yerini aldığı için haliyle isimler gibi çekimlenirler.