Almanca Günler ve Günün Bölümleri

Bu yazımızda “Almanca günler ve günün bölümleri nelerdir, nasıl telaffuz edilir?” gibi soruları detaylı bir şekilde cevaplandırdık.

Almanca Günler (die Wochentage)

Malumunuz 1 yılda 365 gün bulunmaktadır ve bu günleri hafta adını verdiğimiz bir zaman sistemi içerisinde gruplandırmaktayız. 1 haftalık zaman diliminin 7 güne eşit olmasından ötürü bu günler kendilerine has adlara sahip olmaktadır. Bu yüzden Almancada günleri adlandırırken aşağıdakilere dikkat etmek önemlidir:

• Almanca günler İSİM oldukları için cümle içerisinde baş harfi daima büyük harfle yazılır.
• Almancada günler DER artikeli ile kullanılırlar.
• Almancada günlerin büyük çoğunluğu Türkçede GÜN anlamına gelen “der Tag” kelimesinden faydalanılır.
• Tıpkı Türkiye’de olduğu gibi Almanya’da ve diğer Almanca konuşan ülkelerde PAZARTESİ, haftanın başlangıç günüdür.

Almanca günler her ne kadar “der” artikeli ile kullanılsa da genel olarak bir cümlede bahsi geçen gün net olarak belli değilse artikel kullanılmasına gerek yoktur. Aşağıdaki tabloda haftanın günleri ve okunuşları telaffuz butonlarıyla beraber derlenmiştir:

Wochentage	Günler
🔊 der Montag	Pazartesi
🔊 der Dienstag	Salı
🔊 der Mittwoch	Çarşamba
🔊 der Donnerstag	Perşembe
🔊 der Freitag	Cuma
🔊 der Samstag, 🔊 der Sonnabend	Cumartesi
🔊 der Sonntag	Pazar

❗ Yukarıdaki tabloda fark edeceğiniz üzere “cumartesi” anlamında “der Samstag“ ve “der Sonnabend“ kelimeleri kullanılmıştır. Her iki kelime de cumartesi anlamına gelse de yaygın olarak “der Samstag” kelimesi kullanılmaktadır.

Almancada günleri ezberlemek için onları ritmik bir şekilde tekrar edebilirsiniz veya onları bir şarkıya dönüştürebilirsiniz. Her ne kadar çocukların günleri daha kolay hatırlamasına yardımcı olsa da yetişkinler de bu yöntemi kullanarak Almanca günleri kolayca ezberleyebilir.

Almancada Günlerin Kökenleri

Almanca günlerin adları, Latince veya eski Germanik kabile dillerinden gelmektedir.

• Montag (Pazartesi): “Monat” kelimesinden türemiştir ve “lunae dies” yani “ay günü” anlamına gelir.
• Dienstag (Salı): “Die” kelimesinden türemiştir ve “Tiw” isimli eski Germanik tanrısına atıfta bulunur. (Tiw, savaş ve hukuk tanrısı olarak kabul edilir.)
• Mittwoch (Çarşamba): “Wotan” isimli eski Germanik tanrısına atıfta bulunur. (Wotan, savaş ve hukuk tanrısı olarak kabul edilir.)
• Donnerstag (Perşembe): “Donar” isimli eski Germanik tanrısına atıfta bulunur. (Donar, yağmur ve gök gürültüsü tanrısı olarak kabul edilir.)
• Freitag (Cuma): “Fria” isimli eski Germanik tanrıçasına atıfta bulunur. (Fria, evlilik ve aile tanrıçası olarak kabul edilir.)
• Samstag (Cumartesi): “Sabbath” kelimesinden türemiştir ve Yahudi ve Hristiyan dinlerinde yapılan dinsel tatil olan Hafta sonu anlamına gelir.
• Sonntag (Pazar): “Sol” isimli eski Germanik tanrısına atıfta bulunur. (Sol, güneş tanrısı olarak kabul edilir.)

Almancada Günlerin “An” Edatıyla Kullanımı

Almancada belirli bir günde meydana gelen olayları ifade etmek için cümle içinde “an“ edatıyla beraber kullanılmaktadır. “An” edatı zaman bildirme görevindeyken ismin “-e” hali olan “Dativ“ olarak kullanılır. Bundan dolayı “der + Gün” ifadesi “an dem + Gün” şeklinde çekimlenir ve genel olarak “am + Gün” şeklinde kısa formu yazılır. Örneğin; “der Montag” ➡️ “an dem Montag” ➡️ “am Montag.”

am Montag	Pazartesi günü
am Dienstag	Salı günü
am Mittwoch	Çarşamba günü
am Donnerstag	Perşembe günü
am Freitag	Cuma günü
am Samstag am Sonnabend	Cumartesi günü
am Sonntag	Pazar günü

Almancada Günlerin Çoğul Halleri

Almancada günler isim oldukları için haliyle onların çoğul formlarını da öğrenmek gerekir. Günler çoğul formlarındayken artikelleri “die” olup çekim eki olarak –e alırlar. Aşağıdaki tabloda Almancada günlerin tekil ve çoğul halleri listelenmiştir:

Tekil	Çoğul
der Montag	die Montage
der Dienstag	die Dienstage
der Mittwoch	die Mittwoche
der Donnerstag	die Donnerstage
der Freitag	die Freitage
der Samstag der Sonnabend	die Samstage, die Sonnabende
der Sonntag	die Sonntage

Almanca Günlerin Kısaltılmış Yazımı

Tıpkı Türkçede olduğu gibi Almancada da günler kısaltılmış formlarda kullanılabilmektedir. Bunu yaparken günlerin ilk iki harfi kullanılır.

	Kısaltma		Kısaltma
der Montag	Mo.	Pazartesi	Pzt.
der Dienstag	Di.	Salı	Sal.
der Mittwoch	Mi.	Çarşamba	Çar.
der Donnerstag	Do.	Perşembe	Per.
der Freitag	Fr.	Cuma	Cum.
der Samstag der Sonnabend	Sa. Sa.	Cumartesi	Cmt.
der Sonntag	So.	Pazar	Paz.

Almanca Günün Bölümleri (die Tageszeiten)

Aşağıdaki tabloda Almancada günün bölümleri yaklaşık saat aralıklarıyla beraber listelenmiştir:

		Saat Aralığı
der Morgen	sabah	06:00 – 09:00
der Vormittag	öğleden önce	09:00 – 12:00
der Mittag	öğle	12:00 – 14:00
der Nachmittag	öğleden sonra	14:00 – 18:00
der Abend	akşam	18:00 – 23:00
die Nacht	gece	23:00 – 03:00
die Mitternacht	gece yarısı	03:00 – 06:00

Almancada Günün Bölümlerinin Edatlarla Kullanımı

Alamancada günün bölümleri cümle içerisinde “an“ edatıyla beraber kullanılır. Örneğin; “der Morgen” ➡️ “an dem Morgen” ➡️ “am Morgen”. İstisnai olarak in ve um edatı kullanılan edatlar da bulunmaktadır.

am Morgen	sabahleyin
am Vormittag	öğleden önce
am Mittag	öğleyin
am Nachmittag	öğleden sonra
am Abend	akşamleyin
in der Nacht	geceleyin
um Mitternacht	gece yarısı

Zarf Olarak Kullanılan Günün Bölümleri

Almanca cümlelerde günün bölümlerini anlatan çeşitli zarflar kullanılmaktadır. Bunlar Almancadaki günün bölümlerine “-s“ eki eklenerek yapılır ve zarf oldukları için KÜÇÜK HARFLE yazılır.

morgens	sabahleyin, sabahları
vormittags	öğleden önceleri
mittags	öğleyin, öğleleri
nachmittags	öğleden sonraları
abends	akşamleyin, akşamları
nachts	geceleyin, geceleri
mitternachts	gece yarısı

Almanca “Dün”, “Bugün”, “Yarın” Kelimelerinin Kullanımı

Tıpkı Türkçede olduğu gibi Almancada da gün ifadelerinde çeşitli zaman anlatan zarflar kullanılmaktadır. Bu zarflardan yaygın kullanılanları aşağıdaki tabloda derlenmiştir:

vorgestern	dünden önceki gün evvelki gün evvelsi gün
gestern	dün
heute	bugün
morgen	yarın
übermorgen	yarından sonraki gün öbür gün ertesi gün

Almanca Günlerle Kullanılan Kelimeler

Almanca cümlelerde günlerle beraber kullanılan birtakım zarflar bulunmaktadır. Bunlardan yaygın kullanılanları aşağıdaki tabloda derlenmiştir:

jeden	her
nächsten	sonraki, önümüzdeki
letzten	geçen
vorigen	önceki

• Jeden Dienstag (her salı)
  • 🇩🇪 Jeden Dienstag gehe ich ins Fitnessstudio.
  • 🇹🇷 Her salı spor salonuna gidiyorum.
• Nächsten Donnerstag (önümüzdeki perşembe)
  • 🇩🇪 Nächsten Donnerstag haben wir ein Treffen.
  • 🇹🇷 Önümüzdeki perşembe bir toplantımız var.
• Letzten Freitag (geçen cuma)
  • 🇩🇪 Letzten Freitag haben wir einen Film gesehen.
  • 🇹🇷 Geçen cuma bir film izledik.
• Vorigen Sonntag (önceki pazar)
  • 🇩🇪 Vorigen Sonntag war das Wetter schön.
  • 🇹🇷 Önceki pazar hava güzeldi.

Almanca Günlerle Alakalı Örnek Cümleler

🇩🇪 Heute ist Montag.
🇹🇷 Bugün Pazartesi.
🇩🇪 Morgen ist Dienstag.
🇹🇷 Yarın Salı.
🇩🇪 Gestern war Samstag.
🇹🇷 Dün Cumartesiydi.
🇩🇪 Das Wochenende war Freitag und Samstag.
🇹🇷 Hafta sonu Cuma ve Cumartesi günleri idi.
🇩🇪 Wir beginnen die Woche am Montag.
🇹🇷 Haftaya Pazartesi günü başlıyoruz.
🇩🇪 Er spielt am Mittwoch Gitarre.
🇹🇷 Çarşamba günü gitar çalar.
🇩🇪 Ich arbeite am Wochenende.
🇹🇷 Hafta sonu çalışıyorum.
🇩🇪 Ich schwimme sonntags.
🇹🇷 Pazar günleri yüzerim.

Yazı daha fazla uzamaması adına Almancada aylar ve mevsimler ayrı yazılarda derlenmiştir.