Almanca Çoğul Yapma Kuralları (Pluralformen)
Merhabalar! Bu yazımızda Almanca öğrenirken üzerinde durmamız gereken konulardan biri olan Almancada çoğul yapma kurallarını ele alacağız.
Halihazırda İngilizce bilenlerin belki de en çok şaşırdığı bir konudur kendisi… En azından kendi adıma bunu gönül rahatlığıyla diyebilirim. Zira Almancada isimleri çoğul yapabilmek için o kadar çok kural vardır ki İngilizce gibi basit bir kural seti Almancada görülmez, çeşitli çoğul yapma yolları bulunur.
Ama merak etmeyin! tüm bu kuralların hepsini bodoslama vermek yerine belli başlı bir kronolojide sunmaya çalışacağım. Umarım faydalı olur, hazırsanız başlayalım…
Almancada Bir İsmi Nasıl Çoğul Yapmalıyım?
Pratik olması nedeniyle ilk kural olarak şununla başlayalım: Almancada istisnasız her kelime çoğul formuna bürünürken (eğer çoğulu varsa) artikeli “die” olur.
Almancada çoğu isim birtakım ekler alıp sahip oldukları artikelleri değiştirerek çoğul hale gelmektedir. Her ne kadar tekil isimler çoğul hallerine bürünürken “die“ artikelini alsalar da aldıkları çoğul ekler için ne yazık ki böylesine pratik bir kural bulunmamaktadır.
Bu nedenle Almanca öğrenmeye başlayanlara isim tipli kelimeleri öğrenirken bu kelimelerin artikellerini ve çoğul hallerini öğrenmesi tavsiye edilmektedir. Zaten kullanım sıklığına bağlı olarak bu zorluğu zamanla aşacaksınız, merak etmeyin. Şimdilik ilk aşamada kelimeleri çoğul halleriyle beraber öğrenin, yeterli olacaktır. Her ne kadar en doğru yöntem bu olsa da, atıyorum sınavda olduğunuz durumlarda faydalanabileceğiniz bazı pratik kuralları paylaşacağım.
Pratik Çoğul Yapma Kuralları
Öncelikle, Almancada isim tipli kelimelerin özelliklerini bildiğinizi farz ediyorum. Sınavdasınız ya da içinde çoğul formunun olduğu bir cümle kuracaksınız diyelim. Çok fazla düşünmeden bu işlemi nasıl gerçekleştirebileceğimize bakalım.
İlk önce çoğul artikel meselesini halledelim. Malumunuz, Almancada her ismin bir artikeli bulunmaktadır. İlgili kelimeler çoğul forma bürünürken artikel değişimi de yaşanmaktadır. Bakınız:
Tekil | Çoğul |
---|---|
der … (eril) die … (dişil) das … (nötr) | die … |
ein (eril-nötr) eine (dişil) | – … |
kein (eril-nötr) keine (dişil) | keine … |
Fark ettiniz mi, Almancada belirsiz artikellerin (ein, eine) çoğul bir formu yoktur. Onlarda sadece ilgili kelimenin çoğul formu kullanılır.
Pratik kuralımız bize der ki: Almancada eril isimlerin (artikeli der, ein, kein olanlar) oluşturmak için kelimenin sonuna bir “-e” ekleriz. Çoğu dişil ismin (artikeli die, eine, keine olanlar) çoğulunu oluşturmak için kelime sonuna “-n“, “-en” veya “-nen” ekleriz. Çoğu nötr isimleri çoğul forumlarına sokarkense “-e”, “-er” ekini ekleriz. Pratik olması adına aşağıdaki tablodan yararlanabilirsiniz:
% | Cinsiyet | Çoğul Eki |
---|---|---|
80 | eril | -e |
90 | dişil | -(e)n |
25 | dişil | ..e |
75 | nötr | -e |
Kelime Sonu | Çoğul Eki |
---|---|
-nis, -ling, -ig, -ich | -e |
-tum | ..er |
-chen, -lein, -er, -el, -en | – |
-e | -en |
Almanca Çoğul Ekleri
Almancada isimlere gelen belli başlı çoğul ekleri aşağıdaki tabloda derlendiği gibidir:
Ekler | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
– | der Lehrer Öğretmen | die Lehrer Öğretmenler |
.. | der Vogel Kuş | die Vögel Kuşlar |
-(s)e | der Arm Kol der Bus Otobüs | die Arme Kollar die Busse Otobüsler |
..e | der Stuhl Sandalye | die Stühle Sandalyeler |
-er | das Kind Çocuk | die Kinder Çocuklar |
.. er | das Tal Vadi | die Täler Vadiler |
-en | die Frau Kadın | die Frauen Kadınlar |
-n | die Wiese Çayır | die Wiesen Çayırlar |
-nen | die Lehrerin Öğretmen | die Lehrerinnen Öğretmenler |
-s | das Auto Araba | die Autos Arabalar |
Bu eklerin yaygın kullanıma göre kullanımları ise aşağıdaki tabloda derlenmiştir:
Kullanım | Eril | Dişil | Nötr |
---|---|---|---|
Yaygın | -e ..e – | -en -n -nen | -e – |
Seyrek | -en -n .. | ..e | -er ..er |
Yani ille de kafadan atacağım diyorsanız; eril ve nötr isimlere “-e”, dişil isimlere ise “-(e)n” ekini yapıştırın gitsin. İlle de kuralları a’dan z’ye öğrenmek istiyorum diyorsanız ona geçelim.
Eril İsimlerin Çoğul Halleri
1. Çoğu eril isim “e” veya “..e” eklerini alarak çoğul olur.
Kelime | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Kol | der Arm | die Arme |
Köpek | der Hund | die Hunde |
Ayak | der Fuß | die Füße |
Sandalye | der Stuhl | die Stühle |
Teşebbüs | der Versuch | die Versuche |
❗ Genel olarak “-al, – an, -ar, -on ve -or” ile biten isimlerin çoğul hali Umlaut olmadan sadece -e şeklindedir.
2. Kelime sonu “-el”, “-en” ve “-er” ile biten pek çok eril ismin çoğul hali tekil hali ile aynı olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Amca | der Onkel | die Onkel |
Fırıncı | der Bäcker | die Bäcker |
Kanca | der Haken | die Haken |
Bilgisayar | der Computer | die Computer |
3. Kelime sonu “-el”, “-en” ve “-er” şeklinde biten sayıları çok az eril ismin çoğul hali sadece Umlaut olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Elma | der Apfel | die Äpfel |
Yay | der Bogen | die Bögen |
Bahçe | der Garten | die Gärten |
Baba | der Vater | die Väter |
Erkek kardeş | der Bruder | die Brüder |
Kuş | der Vogel | die Vögel |
4. Sayıları oldukça çok az eril ismin çoğul hali “er” ya da “..er” şeklinde olur. Aşağıdaki tabloda en yaygın olanları derlenmiştir:
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Tanrı | der Gott | die Götter |
Orman | der Wald | die Wälder |
Ağız | der Mund | die Münder |
Vucüt | der Leib | die Leiber |
Adam | der Mann | die Männer |
Solucan | der Wurm | die Würmer |
Hata | der Irrtum | die Irrtümer |
5. Kelime sonu “-el”, “-en” ve “-er” şeklinde biten sayıları çok az eril ismin çoğul hali sadece Umlaut alır.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Elma | der Apfel | die Äpfel |
Yay | der Bogen | die Bögen |
Bahçe | der Garten | die Gärten |
Baba | der Vater | die Väter |
Erkek kardeş | der Bruder | die Brüder |
Kuş | der Vogel | die Vögel |
6. Bazı eril isimler çoğul olurlarken “-en” veya “-n” eki alırlar. Bu tarz isimlerin büyük çoğunluğu Almancada zayıf çekim olarak adlandırılır.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
İnsan | der Mensch | die Menschen |
Öğrenci | der Student | die Studenten |
Ayı | der Bär | die Bären |
Maymun | der Affe | die Affen |
Dişil İsimlerin Çoğul Halleri
1. Neredeyse dişil isimlerin %90 gibi büyük bir çoğunluğu “-en” veya “-n” eklerini alarak çoğul olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
İş | die Arbeit | die Arbeiten |
Yük | die Last | die Lasten |
Bilge | die Wiese | die Wiesen |
Kural | die Regel | die Regeln |
2. Sonu “-in” ile biten dişil isimler (özellikle bayan meslekleri) çoğul olurken “-nen” eki alarak çoğul olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
(Kadın) Öğrenci | die Studentin | die Studentinnen |
(Kadın) Öğretmen | die Lehrerin | die Lehrerinnen |
(Kadın) Doktor | die Ärztin | die Ärztinnen |
3. Tek heceli dişil isimlerin neredeyse %25 gibi bir bölümü “..e” eki alarak çoğul olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
El | die Hand | die Hände |
Fındık | die Nuss | die Nüsse |
Yumruk | die Faust | die Fäuste |
Gece | die Nacht | die Nächte |
Fare | die Maus | die Mäuse |
İnek | die Kuh | die Kühe |
Kaz | die Gans | die Gänse |
Duvar | die Wand | die Wände |
Hava | die Luft | die Lüfte |
Şehir | die Stadt | die Städte |
4. “-nis” ve “-sal” şeklinde kelime sonu olan dişil isimler “-e” eki alarak çoğul olur (sonu -nis ile bitenler fazladan bir s alarak -se şeklinde çoğul olur).
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Bilgi | die Kenntnis | die Kenntnisse |
Zorluk | die Mühsal | die Mühsale |
5. Umlaut olarak çoğul olan çok ama çok çok az dişil isim vardır.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Anne | die Mutter | die Mütter |
Kız evlat | die Tochter | die Töchter |
Nötr İsimlerin Çoğul Halleri
1. Neredeyse nötr isimlerin %75 gibi büyük bir çoğunluğu “-e” eki alarak çoğul olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Bacak | das Bein | die Beine |
Kap | das Gefäß | die Gefäße |
Yıl | das Jahr | die Jahre |
Koyun | das Schaf | die Schafe |
2. Nötr isimlerin yaklaşık %20 gibi bir çoğunluğu “..er” ya da “-er” eki alarak çoğul olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Çarşaf | das Blatt | die Blätter |
Köy | das Dorf | die Dörfer |
Vadi | das Tal | die Täler |
Çocuk | das Kind | die Kinder |
3. Kelime sonu “-tum” şeklinde biten nötr isimler “..er” şeklinde çoğul olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Antik çağ | das Altertum | die Altertümer |
4. Almancada sonu “-el, -en, -er,” harfleri ile aynı zamanda küçültme yapmak için kullanılan “-chen” ve “-lein” ile biten nötr isimler çoğulda değişmezler.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Yelken | das Segel | die Segel |
Yastık | das Kissen | die Kissen |
Kız | das Mädchen | die Mädchen |
Karne | das Büchlein | die Büchlein |
5. Çok çok az nötr isim (yaptığım araştırmalar neticesinde ancak 2 tane buldum) Umlaut olarak çoğul olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Manastır | das Kloster | die Klöster |
Su | das Wasser | die Wässer |
6. Pek az nötr isim “-en” veya “-n” eki alarak çoğul olur.
Kelime | TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|---|
Göz | das Auge | die Augen |
Gömlek | das Hemd | die Hemden |
Almancada Çoğulu Olmayan Kelimeler
Bazı sözcüklerin (özellikle fiilden isim yapılan kelimeler) çoğul hali yoktur veya mantıken çoğul versiyonları kullanılamadığından sadece tekil halde kullanılır. Aşağıdaki tabloda bu tarz kelimelerden yaygın kullanımda olanlar listelenmiştir:
Kelime | Tekil |
---|---|
demir | das Eisen |
yemek | das Essen |
aşk | die Liebe |
meyve | das Obst |
açlık | der Hunger |
spor | der Sport |
ölüm | der Tod |
şans | das Glück |
talihsizlik | das Unglück |
sıcaklık | die Wärme |
nefes | der Atem |
Almancada Tekili Olmayan Kelimeler
Almancada bazı sözcüklerin tekil formları bulunmadığı için sadece çoğul halde kullanılır:
Kelime | Çoğul |
---|---|
ebeveyn | die Eltern |
balayı | die Flitterwochen |
çiçek hastalığı | die Pocken |
faiz | die Zinsen |
kardeş | die Geschwister |
masraf | die Kosten |
gayrimenkul | die Immobilien |
hatırat | die Memorien |
gıda | die Lebensmittel |
kimlik bilgileri | die Personalien |
içindekiler, malzemeler | die Zutaten |
mobilya | die Möbel |
Almancada Kısaltılmış Çoğul Ekleri
Almancada kelimeler çoğul olunca artikelleri die olur ve çoğul ekini ifade eden birtakım takılar alır. Çeşitli kaynaklarda çoğulu göstermek adına sıkça kullanılan ve özellikle de kelime çalışmalarında gerekli olan pratikliği sağlayacak bazı kısaltmalardan yararlanılır.
Bu kelimelerin çoğulları kısaltarak verilirken ismin yanına bir virgül koyup sadece bu takı yazılır. Çoğulu değişmeyen isimler ise bir tire (-) ile gösterilir.
Bazı isimlerin çoğulunda ilk sesli harflerinin üzerine iki nokta konulur. Bu, sözcükten sonraki virgülün yanına iki nokta koyularak belirtilir.
Şayet isim hem iki nokta hem de bir takı alıyorsa, bu takı, bu iki noktadan sonra gösterilir. Aşağıdaki tabloda bu durumları gösteren örnekler listelenmiştir:
Kelime | Anlamı | Tekil | Çoğul |
---|---|---|---|
Das Bild, er | Resim | das Bild | die Bilder |
Der Bleistift, e | Kalem | der Bleisteift | die Bleistifte |
Die Blume, n | Çiçek | die Blume | die Blumen |
Das Fenster, – | Pencere | das Fenster | die Fenster |
Der Apfel, .. | Elma | der Apfel | die Äpfel |
Das Buch, ..er | Kitap | das Buch | die Bücher |
❗ Bazı sözcükler sadece tekil (das Glück = Şans) kullanılırken, bazıları ise sadece çoğul (die Eltern = Ebeveyn) kullanılır. Böylesi kelimelerde takı eki haliyle gösterilmez.
Almanca Çoğulu Özgün Olan Kelimeler
Bilindik çoğul eklerinden bağımsız olarak Almancada sayıları bir hayli az olan bazı kelimelerin kendine has çoğul halleri vardır. Özellikle Almancaya İtalyancadan olmak üzere yabancı dillerden gelen bir dizi kelime, o dillerdeki çoğul formlarını da korumuştur.
1. Bu kelimeler, özellikle sonu “-us” veya “-um“ ile bitenler, çoğul olurlarken “-us” veya “-um” yerine “-en“ eki alır. Genelde Almancaya farklı dillerden geçmiş kelimelerde bu tarz istisnalar bulunmaktadır.
Kelime | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Dahi | der Genius | die Genien |
Ritim | der Rhythmus | die Rhythmen |
Çevrim | der Zyklus | die Zyklen |
Müze | das Museum | die Museen |
Merkez | das Zentrum | die Zentren |
2. Son harfleri “-ma“ ile biten pek çok kelime ise çoğul olurlarken “-ma” harfleri yerine “-men“ gelir.
Kelime | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Aroma | das Aroma | die Aromen |
Dogma | das Dogma | die Dogmen |
Drama | der Drama | die Dramen |
Firma | die Firma | die Firmen |
Tema | das Thema | die Themen |
3. Son harfleri “-a“ ile biten bazı yabancı kelimelerde ise çoğul olurlarken “-a” yerine “-en“ gelir.
Kelime | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Pizza | die Pizza | die Pizzen |
Ölçek | die Skala | die Skalen |
Villa | die Villa | die Villen |
Veranda | die Veranda | die Veranden |
4. “-mann“ şeklinde biten kelimeler ise çoğul olurlarken “-mann” yerine “-leute” gelir.
Kelime | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Profesyonel | der Fachmann | die Fachleute |
İş adamı | der Kaufmann | die Kaufleute |
Almancada Sind
“Sind” kelimesi, Almancada en çok kullanılan fiillerin başında gelen “sein” fiilinin ekinin çoğul şeklidir. Yani bir cümlede isim tekil haldeyse “ist” kullanılırken çoğul haldeyse “sind” kullanılmaktadır.
TEKİL | ÇOĞUL |
---|---|
Das ist ein Apfel Bu bir elmadır. | Das sind Äpfel Bunlar elmadır. |
Das ist eine Katze. Bu bir kedidir. | Das sind Katzen. Bunlar kedidir. |
Das ist kein Buch. Bu bir kitap değildir. | Das sind keine Bücher. Bunlar kitap değildir. |
Das ist keine Blume. Bu bir çiçek değildir. | Das sind keine Blumen. Bunlar çiçek değildir. |
Ist das eine Zug. Bu bir tren midir? | Sind das Züge? Bunlar tren midir? |
Ist das ein Pferd? Bu bir at mıdır? | Sind das Pferde? Bunlar at mıdır? |
Evet arkadaşlar, Almancada isim tipli bir kelimeyi yaparken kullanacağınız yöntemler bu kadardır. Çoğu kuralı gözden geçirip pratik kuralları kullanmanızı tavsiye ederim. Zaten her kelimeyi çoğulu ile beraber öğrenince zamanla zihninize oturacaktır. Başarılar diliyorum…
burada iki yerde isimlerin cogul hali yanlis yazilmis (die Bücher,die Züge)olmasi gerek saygilar.
Teşekkürler değerli yorumunuz için. Her ne kadar hatasız olması için dikkat etsek de gözden kaçabiliyor oluşuna çözüm bulamadık. Yorumlarınız bizim için son derece kıymetli, teşekkürler.
Merhaba,
Mükemmel bir site olmuş. Elinize sağlık. C1 ve C2 seviyeleri de gelir mi acaba?
Merhabalar, övgü dolu sözleriniz için teşekkürler 🙏. Siz yorum atınca C1 ve C2 seviyelerini eklemeyi unuttuğumu hatırladım. En kısa sürede konuları ekleyeceğim, sağlıcakla kalın.
bu yanıtı 2021de vermişsiniz fakat hala sitede C1 ve C2 bulunmamakta. Yüklenicek mi acaba?
Söz veremiyorum ne yazık ki :/
*Son harfleri -ich, -rich, -icht, -ig, -bold, -ing, -ing, -ing, -nis, -sal olan kelimelerin çoğulu, tekil halinin sonuna -e herfi getirilerek yapılır.
Bu kısımda neden 3 tane -ing var acaba fazladan mı yoksa farklı yazılacaktı da dikkatteymiş kaçtı? Şimdiden teşekkürler.
Artikeli der ya da =da olup olmak “tum” takısı= ile biten isimleri çoğul yapmak için sonuna –er takısı getirilir ve kelimedeki sesli harfler de üzerlerine nokta alarak incelir.
Burada 2 eşittir işareti arasına aldığım kısımda bi bozukluk olmuş sanırım tam anlayamadım düzeltmesini yapabilir misiniz acaba? Şimdiden teşekkürler.
Merhabalar, yazı daha anlaşılır olması adına baştan aşağı düzenlenmiştir. İyi çalışmalar dileriz.
C1 ve C2 seviyeleri hala gelmemiş ve sizce ezber yapmak önemli mi almanca öğrenmek için
Merhabalar, C1 konularını bu hafta eklemeye başlayacağız. Ezber olayına gelince şunu söyleyebilirim; garson olarak çalıştığım yerlerde sadece ezber yaparak iletişim kuran garsonlar vardı. Bir şekilde çalışmaya devam ettiğiniz takdirde çalışmalarınızın faydasını göreceğinizi düşünüyorum.
Elinize emeğinize sağlık umarım sıkılmaz,bıkmaz ya da hiç bir şeye yaramıyor gibi bir düşünceye düşmezsiniz. Sayenizde çok şey öğrendik iyiki varsınız
Çok ama çok teşekkürler. Zira böylesi yorumlar toparlayıcı oluyor. İnsan ister istemez yeis batağına düşebiliyor. Çok teşekkürler ince yorumunuz için
das Album die Alben Bu kendine has çoğullarda olmaması gereken bir kelime. O kısıma uymuyor, yanlış
Uyarı için teşekkürler 🙏
teşekkür ediyorum
Biz teşekkür ederiz. Yakında güncellemelerle daha da faydalı hale getireceğiz.
güzel site
🙏
Merhaba,
Mükemmel hizmet, elinize sağlık. Lisansta dilbilim üzerine eğitim almış birisi olarak çok beğendim. Almanca öğrenmek isteyen hemen her arkadaşıma sitenizi önereceğim.
Selam ve sevgilerimle,
Emrecan.
Böylesi bir övgüye yeterince teşekkür edememek bizi bir hayli yeise düşürse de bu güzel ve değerli yorumunuz için teşekkür ederiz. Dilbilim alanında eğitim almış birisi olarak beğeninizi kazanmış olmak bizim için büyük bir onur ve motivasyon kaynağıdır. 🙏🙏🙏
Emeklerinize sağlık, her yoruma istisnasız yorum yaparak cevap verdiğiniz için, içinde bulunduğumuz saygı ortamında tek tek nezaketle cevap verdiğiniz için çok çok teşekkür ederim.
Estağfurullah, faydalı oluyorsa ne mutlu 🙏 Eleştirilerdeki en küçük haklılık payını görmek siteyi güncellemek ve faydalı hale getirmek için önemli. Bu yüzden müteşekkiriz 🙏
Gemi das Gefäß die Gefäße yazıyor
kap damar demek sanırım
Hemen düzeltiyorum 🙏
Çarşaf das Blatt die Blätter
blatt yaprak?
Evet o anlamı da bulunmaktadır