Almanca Çoğul Yapma Kuralları (Pluralformen)

Her ne kadar kelimeleri artikelleri ve çoğul halleriyle öğrenmek en doğrusu olsa da sınav gibi durumlarda faydalanılabilecek bazı Almanca çoğul yapma kuralları da bulunmaktadır.

Almancada çoğu isim birtakım ekler alarak ve sahip oldukları artikelleri değişerek çoğul hale gelmektedir. Her ne kadar tekil isimler çoğul hallerinde die artikelini alsalar da aldıkları çoğul ekler için ne yazık ki böyle bir kesin kural bulunmamaktadır.

Bu yüzden Türkçeye nazaran Almancada çoğul yapma işi oldukça karışık bir konudur. Bu durumun kullanım sıklığına bağlı olarak zamanla aşılacağını düşünüyoruz. Bu yüzden kelimeleri çoğul halleriyle beraber öğrenmenizi tavsiye ederiz.

Almancada Çoğul Yapma Kuralları

Bu tekil halinde isimleri çoğul hale getirmek için ismin son harfine göre göre pratik kurallar vereceğiz. Aşağıdaki kuralları iyi çalıştığınız taktirde bir çok ismi kendi kendinize çoğul yapabilirsiniz. Ancak öncesinde en temel mantıkla başlayacağız bunu öğrenip diğer kurallara geçmek çok daha pekiştirici olacaktır.

Zira çoğunlukla hangi kelimenin hangi sonla bittiğini hatırlama işinin zahmeti yapmak istediğimiz şeyin nedenidir. Ayrıca Almanca kelime çalışması yaparken ilgili kelimelerin çoğul hallerini de öğrenmenizi şiddetle tavsiye ediyoruz.

İsmin çoğul halinde çoğulu yapılan ismin artikelinin die olmasının yanı sıra genellikle farklı bir sona (çekim eki) da sahip olur.

Çoğu eril isimlerin (artikeli der olanlar) çoğulunu oluşturmak için yalnızca kelimenin sonuna bir “-e” ekleriz. Ayrıca çoğu dişil isimlerin (artikeli die olanlar) çoğulunu oluşturmak için sonlarına “-n“, “-en” veya “-nen” ekleriz.

Evet en temel düzeyde bunları bilmek sınav gibi ortamlarda oldukça faydalı olacaktır. Sıra geldi Almanca çoğul ekleri nelerdir onları incelemeye.

Almanca Çoğul Ekleri (Pluralendung)

Almancada isimlere gelen belli başlı çoğul ekleri aşağıdaki tabloda derlendiği gibidir:

Ekler	Tekil	Çoğul
– (değişim yok)	der Lehrer Öğretmen	die Lehrer Öğretmenler
.. (umlaut)	der Vogel Kuş	die Vögel Kuşlar
-e	der Arm Kol	die Arme Kollar
..e (umlaut artı -e)	der Stuhl Sandalye	die Stühle Sandalyeler
-er	das Kind Çocuk	die Kinder Çocuklar
.. er (umlaut artı -er)	das Tal Vadi	die Täler Vadiler
-en	die Frau Kadın	die Frauen Kadınlar
-n	die Wiese Çayır	die Wiesen Çayırlar
-nen	die Lehrerin (Kadın) Öğretmen	die Lehrerinnen (Kadın) Öğretmenler
-s	das Auto Araba	die Autos Arabalar
-se	der Bus Otobüs	die Busse Otobüsler

Bu eklerin yaygın kullanıma göre kullanımları ise aşağıdaki tabloda derlenmiştir:

%	Eril	Dişil	Nötr
Yaygın	-e ..e –	-en -n -nen	-e –
Seyrek	-en -n ..	..e	-er ..er

⭐ Cinsiyetlere göre çoğul yapma:

➡️ Eril isimlerin %80 kadarı çoğul olurken -e ekini alır.
➡️ %90’ın üzerinde tekil isimler -(e)n ekini alarak çoğul olur.
➡️ Yaklaşık %25 kadar tek heceli dişil isim çouğl olurken Umlaut + -e (..e) eki alır .
➡️ Yaklaşık % 75 kadar nötr isim çoğul olurken -e ekini alır.

⭐ Kelime sonuna göre çoğul yapma:

Aşağıdaki tabloda ise kelimelerin cinsiyetlerinden bağımsız sahip oldukları son eklerle aldıkları çoğul ekler derlenmiştir:

Kelime Sonu	Çoğul
-nis, -ling, -ig, -ich	-e
-tum	.. er
-chen, -lein	–
-er, -el, -en	–
-e	(e)n

Eril İsimlerin Çoğul Halleri

⭐ Çoğu eril isim (Artikeli der olanlar) “e” veya “..e” şeklinde çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Kol	der Arm	die Arme
Köpek	der Hund	die Hunde
Ayak	der Fuß	die Füße
Sandalye	der Stuhl	die Stühle
Teşebbüs	der Versuch	die Versuche

❗ Genel olarak “-al, – an, -ar, -on ve -or” ile biten isimlerin çoğul hali Umlaut olmadan sadece -e şeklindedir.

⭐ Kelime sonu -el, -en ve -er şeklinde biten pek çok eril ismin çoğul hali tekil hali ile aynı olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Amca	der Onkel	die Onkel
Fırıncı	der Bäcker	die Bäcker
Kanca	der Haken	die Haken
Bilgisayar	der Computer	die Computer

⭐ Kelime sonu -el, -en ve -er şeklinde biten sayıları çok az eril ismin çoğul hali sadece Umlaut alır.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Elma	der Apfel	die Äpfel
Yay	der Bogen	die Bögen
Bahçe	der Garten	die Gärten
Baba	der Vater	die Väter
Erkek kardeş	der Bruder	die Brüder
Kuş	der Vogel	die Vögel

⭐ Sayıları oldukça çok az eril ismin çoğul hali “er” ya da “..er” şeklinde olur. Aşağıdaki tabloda en yaygın olanları derlenmiştir:

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Tanrı	der Gott	die Götter
Orman	der Wald	die Wälder
Ağız	der Mund	die Münder
Vucüt	der Leib	die Leiber
Adam	der Mann	die Männer
Solucan	der Wurm	die Würmer
Hata	der Irrtum	die Irrtümer

⭐ Kelime sonu -el, -en ve -er şeklinde biten sayıları çok az eril ismin çoğul hali sadece Umlaut alır.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Elma	der Apfel	die Äpfel
Yay	der Bogen	die Bögen
Bahçe	der Garten	die Gärten
Baba	der Vater	die Väter
Erkek kardeş	der Bruder	die Brüder
Kuş	der Vogel	die Vögel

⭐ Bazı eril isimler çoğul olurlarken -en veya -n eki alırlar. Bu tarz isimlerin büyük çoğunluğu Almancada zayıf çekim olarak adlandırılır.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
İnsan	der Mensch	die Menschen
Öğrenci	der Student	die Studenten
Ayı	der Bär	die Bären
Maymun	der Affe	die Affen

Dişil İsimlerin Çoğul Halleri

⭐ Neredeyse dişil isimlerin (Artikeli die olanlar) %90 gibi büyük bir çoğunluğu “en” veya “n” şeklinde çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
İş	die Arbeit	die Arbeiten
Yük	die Last	die Lasten
Bilge	die Wiese	die Wiesen
Kural	die Regel	die Regeln

❗ Sonu -in ile biten dişil isimler (özellikle bayan mesleklerinde) çoğul olurken -nen eki alarak çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
(Kadın) Öğrenci	die Studentin	die Studentinnen
(Kadın) Öğretmen	die Lehrerin	die Lehrerinnen
(Kadın) Doktor	die Ärztin	die Ärztinnen

⭐ Tek heceli dişil isimlerin neredeyse %25 gibi bir bölümü “..e” şeklinde çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
El	die Hand	die Hände
Fındık	die Nuss	die Nüsse
Yumruk	die Faust	die Fäuste
Gece	die Nacht	die Nächte
Fare	die Maus	die Mäuse
İnek	die Kuh	die Kühe
Kaz	die Gans	die Gänse
Duvar	die Wand	die Wände
Hava	die Luft	die Lüfte
Şehir	die Stadt	die Städte

⭐ -nis ve -sal şeklinde kelime sonu olan dişil isimler “e” eki alarak çoğul olur (sonu -nis ile bitenler fazladan bir s alarak -se şeklinde çoğul olur).

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Bilgi	die Kenntnis	die Kenntnisse
Zorluk	die Mühsal	die Mühsale

❗ Umlaut olarak çoğul olan çok ama çok çok az dişil isim çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Anne	die Mutter	die Mütter
Kız evlat	die Tochter	die Töchter

Nötr İsimlerin Çoğul Halleri

⭐ Neredeyse nötr isimlerin (Artikeli das olanlar) %75 gibi büyük bir çoğunluğu “e” şeklinde çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Bacak	das Bein	die Beine
Gemi	das Gefäß	die Gefäße
Yıl	das Jahr	die Jahre
Koyun	das Schaf	die Schafe

⭐ Nötr isimlerin yaklaşık %20 gibi bir çoğunluğu “..er” ya da “er” şeklinde çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Çarşaf	das Blatt	die Blätter
Köy	das Dorf	die Dörfer
Vadi	das Tal	die Täler
Çocuk	das Kind	die Kinder

❗ Kelimenin sonu -tum şeklinde biten nötr isimler “..er” şeklinde çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Antik çağ	das Altertum	die Altertümer

⭐ Almancada sonu “-el, -en, -er,” harfleri ile aynı zamanda küçültme yapmak için kullanılan “-chen” ve “-lein” ile biten nötr isimler çoğulda değişmezler.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Yelken	das Segel	die Segel
Yastık	das Kissen	die Kissen
Kız	das Mädchen	die Mädchen
Karne	das Büchlein	die Büchlein

❗ Çok çok az nötr isim (yaptığım araştırmalar neticesinde 2 tane buldum) Umlaut olarak çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Manastır	das Kloster	die Klöster
Su	das Wasser	die Wässer

❗ Pek az nötr isim “-en” veya “-n” şeklinde çoğul olur.

Kelime	TEKİL	ÇOĞUL
Göz	das Auge	die Augen
Gömlek	das Hemd	die Hemden

Almancada Çoğulu Olmayan Kelimeler

Bazı sözcüklerin (özellikle fiilden isim yapılan kelimeler) çoğul hali yoktur veya mantıken çoğul versiyonları kullanılamadığından sadece tekil halde kullanılır. Aşağıdaki tabloda bu tarz kelimelerden yaygın kullanımda olanlar listelenmiştir:

Kelime	Tekil
demir	das Eisen
yemek	das Essen
aşk	die Liebe
meyve	das Obst
açlık	der Hunger
spor	der Sport
ölüm	der Tod
şans	das Glück
talihsizlik	das Unglück
sıcaklık	die Wärme
nefes	der Atem

Almancada Tekili Olmayan Kelimeler

Almancada bazı sözcüklerin tekil formları bulunmadığı için sadece çoğul halde kullanılır:

Kelime	Çoğul
ebeveyn	die Eltern
balayı	die Flitterwochen
çiçek hastalığı	die Pocken
faiz	die Zinsen
kardeş	die Geschwister
masraf	die Kosten
gayrimenkul	die Immobilien
hatırat	die Memorien
gıda	die Lebensmittel
kimlik bilgileri	die Personalien
içindekiler, malzemeler	die Zutaten
mobilya	die Möbel

Almancada Kısaltılmış Çoğul Ekleri

Almancada kelimeler çoğul olunca artikelleri die olur ve çoğul ekini ifade eden birtakım takılar alır. Çeşitli kaynaklarda çoğulu göstermek adına sıkça kullanılan ve özellikle de kelime çalışmalarında gerekli olan pratikliği sağlayacak bazı kısaltmalardan yararlanılır.

Bu kelimelerin çoğulları kısaltarak verilirken ismin yanına bir virgül koyup sadece bu takı yazılır. Çoğulu değişmeyen isimler ise bir tire (-) ile gösterilir.

Bazı isimlerin çoğulunda ilk sesli harflerinin üzerine iki nokta konulur. Bu, sözcükten sonraki virgülün yanına iki nokta koyularak belirtilir.

Şayet isim hem iki nokta hem de bir takı alıyorsa, bu takı, bu iki noktadan sonra gösterilir. Aşağıdaki tabloda herbir durumu gösteren örnekler listelenmiştir:

Kelime	Anlamı	Tekil	Çoğul
Das Bild, er	Resim	das Bild	die Bilder
Der Bleistift, e	Kalem	der Bleisteift	die Bleistifte
Die Blume, n	Çiçek	die Blume	die Blumen
Das Fenster, –	Pencere	das Fenster	die Fenster
Der Apfel, ..	Elma	der Apfel	die Äpfel
Das Buch, ..er	Kitap	das Buch	die Bücher

❗ Bazı sözcükler sadece tekil (das Glück = Şans) kullanılırken, bazıları ise sadece çoğul (die Eltern = Ebeveyn) kullanılır. Böylesi kelimelerde takı eki haliyle gösterilmez.

Almancada Çoğulu Özgün Olan Kelimeler

Bilindik çoğul eklerinden bağımsız olarak Almancada sayıları bir hayli az olan bazı kelimelerin kendine has çoğul halleri vardır. Özellikle Almancaya İtalyancadan olmak üzere yabancı dillerden gelen bir dizi kelime, o dillerdeki çoğul formlarını da korumuştur.

⭐ Bu kelimelerden özellikle sonu –us veya –um ile bitenler çoğul olurlarken -us veya -um yerine –en eki gelir. olanları aşağıdaki tabloda derlenmiştir:

Kelime	Tekil	Çoğul
Dahi	der Genius	die Genien
Ritim	der Rhythmus	die Rhythmen
Çevrim	der Zyklus	die Zyklen
Müze	das Museum	die Museen
Merkez	das Zentrum	die Zentren

⭐ Son harfleri –ma ile biten pek çok kelime ise çoğul olurlarken -ma yerine –men gelir.

Kelime	Tekil	Çoğul
Aroma	das Aroma	die Aromen
Dogma	das Dogma	die Dogmen
Drama	der Drama	die Dramen
Firma	die Firma	die Firmen
Tema	das Thema	die Themen

⭐ Son harfleri –a ile biten bazı yabancı kelimelerde ise çoğul olurlarken -a yerine –en gelir.

Kelime	Tekil	Çoğul
Pizza	die Pizza	die Pizzen
Ölçek	die Skala	die Skalen
Villa	die Villa	die Villen
Veranda	die Veranda	die Veranden

⭐ Son harfleri –mann şeklinde olan bazı kelimeler ise çoğul olurlarken -mann yerine –leute olur.

Kelime	Tekil	Çoğul
Profesyonel	der Fachmann	die Fachleute
İş adamı	der Kaufmann	die Kaufleute

Almancada Sind

Sind sözcüğü, cümlelerde kullandığımız ist fiil ekinin çoğul şeklidir. Yani bir cümlede isim tekil haldeyse ist kullanılırken çoğul haldeyse sind kullanılmaktadır.

TEKİL	ÇOĞUL
Das ist ein Apfel Bu bir elmadır.	Das sind Äpfel Bunlar elmadır.
Das ist eine Katze. Bu bir kedidir.	Das sind Katzen. Bunlar kedidir.
Das ist kein Buch. Bu bir kitap değildir.	Das sind keine Bücher. Bunlar kitap değildir.
Das ist keine Blume. Bu bir çiçek değildir.	Das sind keine Blumen. Bunlar çiek değildir.
Ist das eine Zug. Bu bir tren midir?	Sind das Züge? Bunlar tren midir?
Ist das ein Pferd? Bu bir at mıdır?	Sind das Pferde? Bunlar at mıdır?