Almanca Çoğul Yapma Kuralları

Her ne kadar kelimeleri artikelleri ve çoğul halleriyle öğrenmek en doğrusu olsa da sınav gibi durumlarda faydalanılabilecek bazı Almanca çoğul yapma kuralları bulunmaktadır. Almancada çoğu isim birtakım ekler alarak ve sahip oldukları artikelleri değişerek çoğul hale gelmektedir. Her ne kadar isimler çoğul hallerinde die artikelini alsalar da aldıkları çoğul ekler için ne yazık ki böyle bir kesinlik bulunmaktadır.

Türkçeye nazaran Almancada çoğul yapma karışık bir konudur. Bu durumun kullanım sıklığına bağlı olarak zamanla aşılacağını düşünüyoruz.

Almancada İsimleri Çoğul Yapma Kuralları

Bu tekil halinde isimleri çoğul hale getirmek için ismin son harfine göre göre pratik kurallar vereceğiz. Aşağıdaki kuralları iyi çalıştığınız taktirde bir çok ismi kendi kendinize çoğul yapabilirsiniz. Ancak öncesinde en temel mantıkla başlayacağız bunu öğrenip diğer kurallara geçmek çok daha pekiştirici olacaktır.

Zira çoğunlukla hangi kelimenin hangi sonla bittiğini hatırlama işinin zahmeti yapmak istediğimiz şeyin nedenidir. Ayrıca Almanca kelime çalışması yaparken ilgili kelimelerin çoğul hallerini de öğrenmenizi şiddetle tavsiye ediyoruz.

İsmin çoğul halinde çoğulu yapılan ismin artikelinin die olmasının yanı sıra genellikle farklı bir sona (çekim eki) da sahip olur.

Çoğu eril isimlerin (artikeli der olanlar) çoğulunu oluşturmak için yalnızca kelimenin sonuna bir “-e” ekleriz. Ayrıca çoğu dişil isimlerin (artikeli die olanlar) çoğulunu oluşturmak için sonlarına “-n“, “-en” veya “-nen” ekleriz. Evet en temel düzeyde bunları bilmek faydalı olacaktır. Sıra geldi Almanca çoğul yapma kuralları nelerdir onları incelemeye.

Almanca Çoğul Yapma Ekleri

Almancada isimlere gelen çoğul ekleri (Pluraldungen) aşağıdaki tabloda derlendiği gibidir.

– (değişim yok)

.. (umlaut)

-e

..e (umlaut artı -e)

-er

.. er (umlaut artı -er)

-(e)n

-nen

-s

Sonuna -e harfi alarak çoğul olan bazı isimler

Bunlar özellikle -ar, -är, -at, -eur, -ier, -il, -ling, -nis, -us ile biten kelimelerde görülür.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Amatör	🔊 der Amateur	🔊 die Amateure
Fosfat	🔊 das Phosphat	🔊 die Phosphate
İkiz	🔊 der Zwilling	🔊 die Zwillinge
Vana	🔊 das Ventil	🔊 die Ventile
Aksiyon	🔊 der Aktionär	🔊 die Aktionäre

• -nis, -us gibi eklerle biten kelimeler fazladan bir –s eki daha alır.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Otobüs	🔊 der Bus	🔊 die Busse
Olay	🔊 der Ereignis	🔊 die Ereignisse

• Bazıları -e eki ile birlikte inceltme işareti (Umlaut) alır. Özellikle sonu -ss ya da -ß ile biten kelimelerde bu şekilde bir çoğul durum görülür.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
El	🔊 die Hand	🔊 die Hände
Yer	🔊 der Platz	🔊 die Plätze
Nehir	🔊 der Fluss	🔊 der Flüsse

Sonuna -er takısı alan bazı isimler

Bazı isimler sonuna -er eki alarak çoğul oluşturur.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Resim	🔊 das Bild	🔊 die Bilder
Çocuk	🔊 das Kind	🔊 die Kinder
Yumurta	🔊 das Ei	🔊 die Eier

• Bazıları -er eki ile birlikte inceltme işareti (Umlaut) alarak çoğul olur.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Ev	🔊 das Haus	🔊 die Häuser
Adam	🔊 das Mann	🔊 die Männer
Orman	🔊 das Wald	🔊 die Wälder

Sonuna -n veya -en takısı alan bazı isimler

Özellikle -age, ant, -e, -ei, -enz, -heit, -ion, -ist, -keit, -schaft, -ung, -or, -tät, -ur gibi eklerle biten isimler -n veya -en eki alarak çoğul olurlar.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Yatak	🔊 das Bett	🔊 die Betten
Soru	🔊 die Frage	🔊 die Fragen
Aslan	🔊 der Löwe	🔊 die Löwen
Hastalık	🔊 die Krankheit	🔊 die Krankheiten
Motor	🔊 der Motor	🔊 die Motoren
İyimser	🔊 der Optimist	🔊 die Optimisten
Eğilim	🔊 die Tendenz	🔊 die Tendenzen
Diplomat	🔊 die Diplomat	🔊 die Diplomaten
Ev, Daire	🔊 die Wohnung	🔊 die Wohnungen

Sonuna -nen takısı alan bazı isimler

–in eki ile biten isimler –nen çoğul ekini alır.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Kadın arkadaş	🔊 die Freundin	🔊 die Freundinnen
Kadın öğretmen	🔊 die Lehrerin	🔊 die Lehrerinnen

Sonuna -s takısı alan bazı isimler

Bazı isimler ve genel olarak yabancı dillerden alınmış isimler çoğul yapılırken -s ekini alır.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Araba	🔊 das Auto	🔊 die Autos
Sinema	🔊 das Kino	🔊 die Kinos
Radyo	🔊 das Radio	🔊 die Radios
Taksi	🔊 das Taxi	🔊 die Taxis
Bebek	🔊 das Baby	🔊 die Babys
Kamera	🔊 die Kamera	🔊 die Kameras
Balkon	🔊 der Balkon	🔊 die Balkons

Çoğulu değişmeyenler

Bunlar genellikle -chen, -lein, -el, -en, -er, -sel gibi soneklerle biten isimlerdir.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Pencere	🔊 das Fenster	🔊 die Fenster
Erkek öğremen	🔊 der Lehrer	🔊 die Lehrer
Kız	🔊 das Mädchen	🔊 die Mädchen
Araba	🔊 der Wagen	🔊 die Wagen
Bilmece	🔊 der Rätsel	🔊 die Rätsel

Umlaut olarak çoğul olan bazı isimler

Bazı isimler sadece inceltme işareti alarak (Umlaut) çoğul olur.

Kelime	TEKİL HAL	ÇOĞUL HAL
Elma	🔊 der Apfel	🔊 die Äpfel
Kuş	🔊 der Vogel	🔊 die Vögel

Sadece Tekil Halde Kullanılan İsimler

Bazı sözcüklerin (özellikle fiilden isim yapılan kelimeler) çoğul hali yoktur ve sadece tekil halde kullanılır. Aşağıdaki tabloda bu tarz kelimelerden yaygın kullanımda olanlar listelenmiştir;

Kelime	Tekil Hal
demir	🔊 das Eisen
açlık	🔊 der Hunger
öğrenme	🔊 das Lernen
şans	🔊 das Glück
okuma	🔊 das Lesen
sıcaklık	🔊 die Wärme
kötü şey	🔊 das Böse

Sadece Çoğul Halde Kullanılan İsimler

Bazı sözcükler de sadece çoğul halde kullanılır;

Kelime	Çoğul Hal
ebeveyn	🔊 die Eltern
kardeş	🔊 die Geschwister
masraf	🔊 die Kosten
gayrimenkul	🔊 die Immobilien
hatırat	🔊 die Memorien
insanlar	🔊 die Leute
kimlik bilgileri	🔊 die Personalien
içindekiler, malzemeler	🔊 die Zutaten
tatil	🔊 die Ferien

Çoğul Hali Kendine Özgü Olanlar

Almancada sayıları bir hayli az olan bazı kelimelerin kendine has çoğul çoğul hali vardır. Aşağıdaki tabloda yaygın görülebilecek bu tarz kelimeler derlenmiştir;

Kelime	Tekil Hal	Çoğul Hal
Albüm	🔊 das Album	🔊 die Alben
İnşaat	🔊 der Bau	🔊 die Bauten
Tüccar	🔊 der Kaufmann	🔊 die Kaufleute
Bakanlık	🔊 das Ministerium	🔊 die Ministerien
Kar	🔊 der Schnee	🔊 die Schneemassen

Almancada Kısaltılmış Çoğul Ekleri

Çeşitli kaynaklarda sıkça karşılaşılan ve özellikle de kelime çalışmalarında gerekli olan pratikliği sağlayacak kısaltmalar vardır. İsimler çoğul olunca artikelleri die olur ve isim birtakım takılar alır. Çoğulları kısaltarak verilirken ismin yanına bir virgül koyup sadece bu takı yazılır.

Değişmeyen isimlerin çoğulunda ise bir tire (-) ile gösterilir.

Bazı isimlerin çoğulunda ilk sesli harflerinin üzerine iki nokta konulur. Bu, sözcükten sonraki virgülün yanına iki nokta koyularak belirtilir.

Şayet isim hem iki nokta hem de bir takı alıyorsa, bu takı, bu iki noktadan sonra gösterilir.

Kelime	Anlamı	Tekil Hali	Çoğul Hali
Das Bild, er	Resim	das Bild	die Bilder
Der Bleistift, e	Kalem	der Bleisteift	die Bleistifte
Die Blume, n	Çiçek	die Blume	die Blumen
Das Fenster, –	Pencere	das Fenster	die Fenster
Der Apfel, ..	Elma	der Apfel	die Äpfel
Das Buch, ..er	Kitap	das Buch	die Bücher

Ayrıca bazı sözcükler sadece tekil (das Glück = Şans) kullanılırken, bazıları da sadece çoğul (die Eltern = Ebeveyn) kullanılır.

Almancada Sind

Sind (zind) sözcüğü, cümlelerde kullandığımız ist fiil ekinin çoğul şeklidir. Bir cümlede isim tekil haldeyse ist kullanılır, çoğul haldeyse ist’in çoğulu olan sind kullanılır.

	TEKİL HAL		ÇOĞUL HAL
🔊	Das ist ein Apfel Bu bir elmadır.	🔊	Das sind Äpfel Bunlar elmadır.
🔊	Das ist eine Katze. Bu bir kedidir.	🔊	Das sind Katzen. Bunlar kedidir.
🔊	Das ist kein Buch. Bu bir kitap değildir.	🔊	Das sind keine Bücher. Bunlar kitap değildir.
🔊	Das ist keine Blume. Bu bir çiçek değildir.	🔊	Das sind keine Blumen. Bunlar çiek değildir.
🔊	Ist das eine Zug. Bu bir tren midir?	🔊	Sind das Züge? Bunlar tren midir?
🔊	Ist das ein Pferd? Bu bir at mıdır?	🔊	Sind das Pferde? Bunlar at mıdır?