Almancada Modal Yardımcı Fiiller (Tarz Fiiller)

Türkçede tarz fiiller (die Modalverben) olarak olarak adlandırılan Almancada modal yardımcı fiiller, bir cümledeki eylemin anlamını genellikle beceri, olasılık, ihtimal veya zorunluluk yönünden etkilerlerler.
Almancada Modal Yardımcı Fiiller
Aşağıdaki tabloda yaygın olarak kullanılan altı tarz fiil anlamlarıyla beraber listelenmiştir. Ayrıca bu altı yardımcı fiilin hepsi de düzensiz bir fiildir.
können | -e/-a bilmek |
wollen | istemek |
müssen | -mek zorunda olmak |
dürfen | -e yapmaya izinli olmak |
sollen | -meli/malı, gerekmek |
mögen | sevmek, istemek |
Yukarıdaki tabloda gösterilen fiiller tarz fiil olarak kullanıldığı gibi cümlede esas fiil olarak da kullanılabilirler. Ancak tarz fiil olarak kullanıldığında aşağıdaki tablodaki gibi bir cümle dizilişi gösterirler.
➕ Olumlu Cümle
Özne + Tarz Fiil (çekimli) + … + Fiil esas.
❓ Evet-Hayır sorusu
Tarz Fiil çekimli + Özne + … + Fiil esas?
❓ W-Frage
W-Frage + Tarz Fiil çekimli + Özne + … + Fiil esas?
Örneğin, “yapmak istiyorum, yapmak istiyorsun…” ifadelerinde “yapmak” fiili çekimden hiç etkilenmezken, buna karşılık “İstemek” fiili şahıslara göre çekimlenmektedir.
Almancada ise tarz fiiller şahıs zamirlerine göre çekimlenir ve cümledeki esas fiil ise cümlenin en sonuna mastar halinde (Infinitivform) gider.
Aşağıdaki tabloda tarz fiillerin şimdiki zamana göre çekimleri gösterilmiştir. Mögen fiilinin diğer tarz fiillerden farklı bir özelliği vardır. İlgili başlıkta detaylı bir şekilde incelencektir.
zamir | wollen | müssen | sollen | können | dürfen | mögen |
ich | will | muss | soll | kann | darf | mag |
du | willst | musst | sollst | kannst | darfst | magst |
er/sie/es | will | muss | soll | kann | darf | mag |
wir | wollen | müssen | sollen | können | dürfen | mögen |
ihr | wollt | müsst | sollt | könnt | dürft | mögt |
sie/Sie | wollen | müssen | sollen | können | dürfen | mögen |
❗ Cümlenin öznesi şahıs zamiri değil de tekil bir isimse (Ahmet, Mehmet vs.) diğer fiillerde olduğu gibi cümlede ikinci yere können’in er, sie, es kullanılan şekli, yani kann gelir. Özne çoğul bir isimse (Ahmet und Mehmet vs.) können olduğu gibi kullanılır. Esas fiilse her iki halde de yine en sona gider.
Können
Nasıl ki Türkçede “yapabilirim, yapabilirsin, gidebilir…” fiillerindeki -e bilmek” anlamı ile “muktedir olmak, yapabilmek, edebilmek” anlamı sağlanabiliyorsa Almancada da benzer bir anlam können ile sağlanabilir.
Aşağıdaki tabloda können tarz fiilinin şahıslara göre çekimi listelenmiştir:
Zamir | können |
---|---|
ich | kann |
du | kannst |
er/sie/es | kann |
wir | können |
ihr | könnt |
sie/Sie | können |
⭐ Können tarz fiili, yapmaya muktedir olduğumuz işi gösteren yetenek anlatımlarında yaygın bir şekilde kullanılır (Fähigkeit):
-Haaland kann sehr gut Fußball spielen.
Haaland çok iyi futbol oynayabilir.
-Philip kann gut tanzen.
Philip iyi dans edebiliyor.
⭐ Öğrenilen bir şeyi artık bildiğimizi anlatmak için kullanılabilir.
-Ich kann die Melodie der österreichischen Nationalhymne.
Avusturya milli marşının melodisini biliyorum.
-Julia kann Spanisch.
Julia İspanyolca biliyor.
⭐ Können ile olasılık anlatımı sağlanabilir (Möglichkeit):
-Ich kann mich irren.
Yanılıyor olabilirim.
-Heute kann es regnen.
Bugün yağmur yağabilir.
⭐ Kibar isteklerde kullanılabilir (Höffliche Bitte):
-Kann ich herein?
Girebilir miyim?
-Können Sie mir einen Gefallen tun?
Bana bir iyilik yapabilir misin?
⭐ İzin verme ifadelerinde kullanılabilir: (Erlaubnis):
-Du kannst jetzt gehen.
Şimdi gidebilirsin.
-Du kannst das Buch behalten.
Kitap sende kalabilir.
❗ Cümlenin anlamından çıkarılabileceği zaman können tarz fiili pekala cümlede ana fiil görevinde kullanılabilir.
Wollen
Wollen tarz fiili cümlede ikinci bölgede bulunur. “istemek, talep etmek, arzu etmek, niyetinde olmak, muhtaç olmak” gibi anlamlara gelmektedir. Cümledeki ana fiil ise cümlenin en sonuna çekimsiz haliyle gider.
Zamir | wollen |
---|---|
ich | will |
du | willst |
er/sie/es | will |
wir | wollen |
ihr | wolt |
sie/Sie | wollen |
⭐ Dilek anlatan ifadelerde kullanılır (Wunsh):
-Ich will Arzt werden.
Doktor olmak istiyorum.
-Anna will nächstes Jahr in Frankreich Urlaub machen.
Anna gelecek yıl Fransa’ya tatile gitmek istiyor.
⭐ İstek anlatan ifadelerde kullanılır (Wille):
-Ich will einen Kaffee trinken.
Kahve içmek istiyorum.
-Ich will einen Hamburger essen.
Hamburger yemek istiyorum.
❗ Cümlenin anlamı tahmin edilebileceği zaman wollen tarz fiili pekala cümlede ana fiil görevinde kullanılabilir:
-Ich will einen Tee.
Çay istiyorum.
Müssen
“Yapmak zorunda olmak, yapmaya mecbur olmak, yapması gerekmek, -meli/-malı, muhtemel olmak” gibi anlamara gelen müssen tarz fiili Türkçede “mecbur olmak” yerine aynı anlamda daha başka kelimelerle ifade edilir.
Örneğin, “Gitmeye mecburum.” yerine “Gitmeliyim.” veya “Gitmem gerekiyor.” gibi. Cümle içinde kulağa hoş gelen tercih edilebilir.
zamir | müssen |
---|---|
ich | muss |
du | musst |
er/sie/es | muss |
wir | müssen |
ihr | müsst |
sie/Sie | müssen |
⭐ Gereklilik, zorunluluk, ihtiyaç vb. bildiren durumlarda kullanılabilir (Notwendigkeit):
-Sie muss sich beeilen, wenn sie den Zug erreichen will.
Treni yakalamak istiyorsa acele etmesi gerekiyor.
-Ich muss heute für eine Prüfung Lernen.
Bugün bir sınava çalışmam gerekiyor.
⭐ Özellikle samimiyetin, tanışıklığı el verdiği durumlarda, örneğin, bir annenin saat geç olduğu için çocuğuna söylediği yatağa yatma vakti geldi gibi ifadelerde emir anlamında müssen kullanılabilir.
-Du musst sofort ins Bett.
Hemen yatmalısın.
⭐ Müssen mantıklı bir çıkarım yapmak için kullanılabilir. Ancak negatif mantıksal tümdengelim nicht können ile ifade edilir.
-Thomas muss heute in Frankfurt sein.
Thomas bugün Frankfurt’ta olmalı.
-Julia spielt Volleyball, also kann sie nicht krank sein.
Julia tenis oynuyor, bu yüzden hasta olamaz.
❗ Cümlenin anlamı tahmin edilebileceği zaman mussen tarz fiili pekala cümlede ana fiil görevinde kullanılabilir:
-Ich muss jetzt nach Hause.
Şimdi eve gitmeliyim.
❗ Olumsuz müssen kullanılabilir. Ancak pratikte “zorunlu değil” veya “gerek yok” anlamındaki olumsuz müssen yerine “brauchen (ihtiyaç duymak)” fiilinin olumsuz biçimi tercih edilmektedir.
-Du musst nicht hier bleiben. 👍🏻
-Du brauchst nicht hier zu bleiben. 👌🏻
Burada kalmak zorunda değilsin.
Dürfen
Zamir | dürfen |
---|---|
ich | darf |
du | darfst |
er/sie/es | darf |
wir | dürfen |
ihr | dürft |
sie/Sie | dürfen |
⭐ Almancada dürfen tarz fiili ağırlıklı olarak yapmaya izinli olduğumuz, yani yapmamıza müsaade edilen işleri belirten yerlerde kullanırız.
-Hier dürfen Sie rauchen.
Burada sigara içebilirsiniz.
-Sie dürfen hier parken.
Buraya park edebilirsiniz.
⭐ Yasaklama ve kısıtlamalarda kullanılabilir.
-Hier dürfen Sie nicht rauchen.
Burada sigara içemezsiniz.
-Sie dürfen hier nicht parken.
Buraya park edemezsiniz.
⭐ Kibarlık içeren anlatımlarda kullanılabilir.
-Darf ich mein Beileid aussprechen?
Taziyelerimi sunabilir miyim?
-Darf ich ihnen behilflich sein?
Yardımcı olabilir miyim?
❗ Cümlenin anlamı tahmin edilebileceği zaman dürfen tarz fiili pekala cümlede ana fiil görevinde kullanılabilir:
-Du darfst jetzt nach Hause.
Artık eve gidebilirsin.
Sollen
Sollen tarz fiili yaygın olarak “yapması istenilmek, gerekmek, icap etmek, -meli/-malı” gibi anlamlarda kullanılmaktadır.
Zamir | sollen |
---|---|
ich | soll |
du | sollst |
er/sie/es | soll |
wir | sollen |
ihr | sollt |
sie/Sie | sollen |
⭐ Öneri ifadelerinde kullanılır (Ratschlag):
-Sie sollen Medikamente nehmen. (doktor söylüyor)
İlaç almalısınız.
-Man soll gesund essen.
Sağlıklı beslenilmeli.
⭐ Bir başkası tarafından verilen görev
-Er soll sofort kommen.
Hemen gelmeli.
-Du sollst pünktlich zur Schule gehen.
Okula zamanında gitmelisin.
⭐ Yasanın getirdiği bir gerekliliği ifade ederken kullanılabilir:
-Du sollst die Geschwindigkeitsgrenze nicht überschreiten.
Hız sınırını aşmamalısın.
⭐ Ahlaki değer açısından bir görev ifade edilebilir:
-Jeder soll den Anderen respektieren.
Herkes bir diğer kişiye karşı saygı duymalı.
Mögen
Türkçeye “İstemek, arzusunda olmak” şeklinde çevrilebilir. Mögen daha nazik hitaplarda, sorularda, özellikle yemeklerdeki ve alışveriş diyaloglarında çokça kullanılır.
Ancak belirtmemiz gerekir ki “mögen” fiilinin özel bir durumu vardır. Indikativ Präsens çekiminde daha çok sevmek anlamında kullanılırken Konjunktiv II Präteritum çekimindeki möchten formatında ise istemek anlamında kullanılır.
Aşağıdaki tabloda yer alan çekimlere dikkat ettiğinizde Indikativ ve Konjunktiv II formatlarındaki çekimleri gösterilmiştir.
Şahıs Zamirleri | mögen (sevmek) | möchten (istemek) |
---|---|---|
ich | mag | möchte |
du | magst | möchtest |
er/sie/es | mag | möchte |
wir | mögen | möchten |
ihr | mögt | möchtet |
sie/Sie | mögen | möchten |
Bir şeyi sevmek ve bir şey yapmayı istemek gibi iki asıl anlamı olduğu için bu fiil özel bir kullanıma sahiptir. Her ikisinin mastarı aynı olmakla birlikte anlamına bağlı olarak fiil kullanımı farklı görünür.
❗ Cümlenin anlamı tahmin edilebileceği zaman mögen tarz fiili pekala cümlede ana fiil görevinde kullanılabilir.
-Sie mag keinen Tee.
O çay sevmez.
-Ich mag ihn nicht.
Ondan hoşlanmıyorum.
❗ Mögen kip belirteci başka fiillerle kullanılırken ilgili fiilin eylemini yapmayı sevme anlatımı verilir. Başka fiillerle pek yaygın kullanılmamaktadır.
Ich mag Pizza essen.
Pizza yemeyi severim.
Ich mag nicht gern Fleisch essen.
Et yemeyi sevmiyorum.
❗ Bir şeyi sevdiğimizi ifade etmek için fiilin “Indikativ” çekimli halini kullanırken arzu ve dilek ifadeleri için “Konjunktiv II” çekimli halini kullandığımıza dikkat edin!
Wollen ile mögen yardımcı fiillerinin benzer manalara gelse de bazı farklar vardır. “wollen”, “mögen” fiilinden daha az kibar kabul edilir. Ayrıca “mögen” fiilinden sonra lütfen manasındaki “bitte” kelimesini koyarız. Böylece daha samimi ve kibar bir ortam sağlanmış olur. Benzer bir ifadeyi “wollen” ile yapamayız.
-Ich möchte jetzt nicht essen.
Şimdi yemek istemiyorum.
-Heute mag ich nicht zur Arbeit gehen.
Bugün işe gitmek istemiyorum.
-Ich mag keine Popmusik.
Pop müzik sevmiyorum.
-Ich mag diese Fragen nicht beantworten.
Bu soruları cevaplamayı sevmiyorum.
-Was möchten Sie trinken?
Ne içmek istersiniz?
-Ich möchte nichts mehr davon hören.
Bunu daha fazla duymak istemiyorum.
-Anna möchte nach Rom fahren.
Anna, Roma’ya gitmek istiyor.
“Mögen” ile “Möchten” karıştırılmış sanırım. Kontrol edebilir misiniz?
Yorumunuz için teşekkürler. Aslında izah etmemiz gereken bir durumu yazmayı unutmuşuz ve yorumunuz sayesinde gerekli düzenleme yapılmıştır. Gördüğünüz üzere yorumlarınız bizler için çok değerli ve tekrardan teşekkürlerimizi sunarız.
Sayfanızı çok beğeniyorum. A1’in başından başladım not alıyorum. Ama bazen A1’de bile hatalar görüyorum. Mesela Wir möchten sehen çevirisi için gitmek istiyoruz yazılmış. Görmek istiyoruz olacaktı ya da gehen fiili yazılmalıydı.
Tarafımızca hiçbir hatamıza mazeret üretmemek için böylesi yorumlara çok kıymet veriyoruz. Siteyi hazır edebilmek için aşırı çalışma saatlerine bağlı olsa gerek böyle hataları yapabiliyoruz, affola. Hemen düzeltiyoruz. Yorumunuz için teşekkürler.
Cümlelerde gerek akkusativ dativ hataları olsun, gerek kelime seçim hataları olsun çok fazla hata var.
Merhabalar. Öncelikle uyarınız için teşekkürler. Gerekli incelemeler yapılmış olup düzenlenmeler yapılmıştır.
guzel çalışmalar, fazlasıyla faydalanıyorum fakat test ve alıştırma kısımları biraz daha geliştirilmeli
O projelerin devamı (çoğu gramer bölümü için) aklımızdaydı ama yoğunluktan unutulup gitmiş. En kısa zamanda o yönde çalışmalar eklenecektir. Hatırlatma ve tavsiyeleriniz için çok teşekkürler.
Sayfanizi gercekten cok begendim ve acikcasi cok emek vermissiniz tesekkür ediyorum. Almanca ögrenirken en büyük ihtiyaclardan biri bir tarafi Türkcediger tarafi Almanca cümle calismlari oldu. Sizler zaten Türkce ve Almanca cümleleri beraber vermissiniz. Eger mümkü olursa pdf veya baski formatinda önlü arkali kelime ve cümle calisma kartlari yaparsaniz harika olur. Tebrikler basarilarinizin devamini diliyorum.
Övgü dolu yorumunuz ve tavsiyeniz için teşekkürler. Aslında bunu yapma fikrimiz vardı ve yapmıştık da ama nedense çok saçma gelmişti :)
Cevap yazmanız ilgili olduğunuzu gösteriyor teşkkürler😇YouTube için de, kelimelerin Almanca okunuşundan sonra Türkçe anlamları da sesli olarak gelirse, ekrana bakmadan ve başka bir işle uğraşırken dinlenebilir ve daha faydalı olur kanaatimce. Kelime ve cümle kartları çalışmasını bekliyoruz. Teşekkürler ve emeğinize sağlık🙂
emeklerinize sağlık. bu hizmet için çok teşekkür ediyorum. başarılarınızın devamını dilerim.
Faydalı oluyorsa ne mutlu 🙏 çok teşekkür ederiz.
Enson modelverb tabloda mögen çekimi kısmında Möchten Çekimi verilmiş olarak görünüyor.
Düzelttim, teşekkürler geri dönüş için.
Indikativ
Mögen
Sevmek Konjunktiv II
Mögen
İstemek. Sondaki tablo için En azından belirti olursa kafa karışıklığı olmaz sanırım.
Uyarı için teşekkürler, hemen ilgili düzenlemeleri yapıyorum. İyi çalışmalar dileriz.
Modal fiillerin tüm tenseslerde kullanımı hk örnekler verir misiniz?Mesela perfect,future,vs
Aslında ilgili zamanlarda anlatılmış olmalı ama en kısa zamanda buraya da güncellemesini yaparım. Şu aralar malum :/
Anna will nächstes Jahr in Frankreich Urlaub machen. burada machen yerine gehen veya fikren olması gerekmez mi
Yanlış bir kullanım olur. Zira “tatil yapmak, tatile gitmek” anlamını “Urlaub machen” fiili ile sağlarız. Fahren fiili ile bu cümleyi nasıl yaparız diye soracak olursanız; “Anna will nächstes Jahr nach Frankreich fahren.” şeklinde olabilir. Öte yandan, “gehen” veya “fahren” fiilleri sadece seyahat etmek için kullanılır ve tatil yapmakla doğrudan ilgili değildir. Bu nedenle, “gehen” veya “fahren” fiilleri, “Urlaub machen” ifadesi yerine kullanıldığında, cümlede anlam değişikliği olacaktır.