Almancada Birleşik İsimler Nasıl Yapılır?

Pek çok dilde olduğu gibi Almancada da birleşik isimler yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

“Bazı Almanca kelimeler o kadar uzun ki, bir bakış açısına sahip olabilirler.”

Mark Twain

Detaylı anlatımı Youtube kanalımız vasıtasıyla izlemek ve videonun PDF dökümanı için:

Almancada Birleşik İsimler

Türkçede olduğu gibi tek bir kelime oluşturmak için iki kelimeyi birleştirmek, Almancada da yaygın bir uygulamadır. Akla gelen soru muhtemelen “O zaman bu yeni kelimenin artikeli ne olacak?”

Elbette cevap çok basit. Yeni kelimenin artikeli, yani bileşik kelimemizin artikeli, ikinci kelimenin artikeli ile aynı hale gelir. Örneğin, das Autobahnkreuz kelimesini ele alalım.

Das Autobahnkreuz kelimesi, der Autobahn ve das Kreuz kelimelerinin birleşimidir. Gördüğünüz gibi, yeni kelimenin artikeli, yani das Autobahnkreuz birleşik kelimesinin artikeli, aynı das Kreuz kelimesinin artikeli olan das olmuştur.

Yani Almancada birleşik isimlerin artikelleri sondaki kelimenin artikeli olmaktadır. Aşağıdaki tabloda Almancada yaygın bir şekilde kullanılan birleşik kelimeler derlenmiştir:

der Abend	+	die Schule	die Abendschule
das Haus	+	der Schuh	der Hausschuh
die Kinder	+	das Buch	das Kinderbuch
das Volk	+	der Wagen	der Volkswagen
die Schule	+	das Zimmer	das Schulezimmer.

Birleşik Kelime Yapma Kuralları

Almanca birleşik isimlerde ismi oluşturan ilk kelime ikinci kelimeyi daha belirgin ve detaylı olarak açıklama görevini üstlendiği gibi her bir kelime eşit değere sahip olup bazıları da her biri birbirinden farklı kendi anlamlara sahip olabilir.

• Birleşik kelimeyi oluşturan kelimelerde bir tane isim varsa birleşik kelimenin artikeli ismin artikeli ile aynı olur:

wasch + die Machine = die Waschmaschine

• Birden fazla isim olan kelime birleştirildiğinde oluşan yeni kelimenin artikeli sondaki kelimenin artikeli (tanımlığı) kelimenin artikeli ile aynı olur:

der Tisch + die Decke = die Tischdecke,
das Haus + die Tür + der Schlüssel = der HausTürschlüssel

• Eğer birden fazla isimle oluşturulmuş birleşik kelime çoğul yapılmak istenirse sondaki kelimenin çoğul hali kullanılır:

der Tisch= Masa, die Tische= Masalar
die Decke= Örtü, die Decken= Örtüler

der Tisch + die Decke = die Tischdecke (Masa örtüsü), die Tischdecken (Masa örtüleri)

• Sayılar her zaman bitişik yazılır:

29 = yirmidokuz = neunundzwanzig

Almancada Birleşik Kelimeler

Aşağıdaki tablolarda Almancada birleşik kelime yapılabilecek kelime türleri örnekleriyle beraber gösterilmiştir:

1-) İki kelime de isimse:

1. Kelime	2. Kelime	Birleşik Kelime
Substantiv (İsim)	Substantiv (İsim)	Substantiv (İsim)
der Tisch Masa	die Decke Örtü	die Tischdeke Masa örtüsü

2-) Bir tanesi sıfat diğeri isimse ve oluşan birleşik kelime isimse:

1. Kelime	2. Kelime	Birleşik Kelime
Adjektiv (Sıfat)	Substantiv (İsim)	Substantiv (İsim)
groß Büyük	die Eltern Ebeveyn	die Großeltern Büyük ebeveyn

Fark edeceğiniz üzere sıfat birleşik kelimenin (eğer birleşik kelime isimse) başındaysa büyük harfle yazılmaktadır.

3-) Bir tanesi sıfat diğeri isimse ve oluşan birleşik kelime sıfatsa:

1. Kelime	2. Kelime	Birleşik Kelime
Substantiv (İsim)	Adjektiv (Sıfat)	Adjektiv (Sıfat)
die Luft Hava	leer Boş	luftleer havasız

4-) Bir tanesi fiil kökü diğeri isimse:

1. Kelime	2. Kelime	Birleşik Kelime
Verstamm (Fiil kökü)	Substantiv (İsim)	Substantiv (İsim)
wash yıka	die Maschine Makine	die Washmaschine çamaşır makinesi

5-) Bir tanesi edat diğeri isimse ve oluşan birleşik kelime isimse:

1. Kelime	2. Kelime	Birleşik Kelime
Präposition (Edat)	Substantiv (İsim)	Substantiv (İsim)
vor önünde	der Ort Yer	der Vorort Kenar mahalle

6-) Bir tanesi edat diğeri fiilse:

1. Kelime	2. Kelime	Birleşik Kelime
Präposition (Edat)	Verb (Fiil)	Verb (Fiil)
runter aşağı	springen atlamak	runterspringen aşağı atlamak

7-) İki kelime de sıfatsa:

1. Kelime	2. Kelime	Birleşik Kelime
Adjektiv (Sıfat)	Adjektiv (Sıfat)	Adjektiv (Sıfat)
dark koyu	blau mavi	darkblau koyu mavi

8- İki kelime de fiilse:

1. Kelime	2. Kelime	Birleşik Kelime
Verb (Fiil)	Verb (Fiil)	Verb (Fiil)
kennen bilmek	lernen öğrenmek	kennenlernen tanışmak