A1 Seviye

Almancada Birleşik İsimler Nasıl Yapılır?

Pek çok dilde olduğu gibi Almancada da birleşik isimler (Zusammengesetzte Nomen) yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

“Bazı Almanca kelimeler o kadar uzun ki, bir bakış açısına sahip olabilirler.”

Mark Twain

Almancada Birleşik İsimler

Türkçede olduğu gibi tek bir kelime oluşturmak için iki kelimeyi birleştirmek, Almancada da yaygın bir uygulamadır. Akla gelen soru muhtemelen “O zaman bu yeni kelimenin artikeli ne olacak?”

Elbette cevap çok basit. Yeni kelimenin artikeli, yani bileşik kelimemizin artikeli, ikinci kelimenin artikeli ile aynı hale gelir. Örneğin, das Autobahnkreuz kelimesini ele alalım.

“Das Autobahnkreuz” kelimesi; “die Autobahn ve “das Kreuz kelimelerinin birleşimidir. Gördüğünüz gibi, yeni kelimenin artikeli, yani “das Autobahnkreuz” birleşik kelimesinin artikeli, “das Kreuz” kelimesinin artikeli olan “das” olmuştur.

Özetle, Almancada birleşik isimlerin artikelleri sondaki kelimenin artikeli olmaktadır. Aşağıdaki tabloda Almancada yaygın bir şekilde kullanılan birleşik kelimeler derlenmiştir:

der Abend die Schule➡️die Abendschule
das Haus der Schuh➡️der Hausschuh
die Kinderdas Buch➡️das Kinderbuch
das Volkder Wagen➡️der Volkswagen
die Schuledas Zimmer➡️das Schulzimmer

Almanca Birleşik Kelime Yapma Kuralları

Almancada birleşik isimler yaparken, ismi oluşturan ilk kelime ikinci kelimeyi daha belirgin ve detaylı olarak açıklama görevini üstlendiği gibi her bir kelime eşit değere sahip olup bazılarında da her biri kendi anlamlarına sahip olabilir.

⭐ Birleşik kelimeyi oluşturan kelimelerde bir tane isim varsa birleşik kelimenin artikeli ismin artikeli ile aynı olur. Örneğin:

  • wasch + die Maschine ➡️ die Waschmaschine

⭐ Birden fazla isim olan kelime birleştirildiğinde oluşan yeni kelimenin artikeli sondaki kelimenin artikeli (tanımlığı) kelimenin artikeli ile aynı olur:

  • iki isim: der Tisch + die Decke ➡️ die Tischdecke
  • üç isim: das Haus + die Tür + der Schlüssel ➡️ der Haustürschlüssel

⭐ Eğer birden fazla isimle oluşturulmuş birleşik kelime çoğul yapılmak istenirse sondaki kelimenin çoğul hali kullanılır:

  • der Tisch (Masa), die Tische (Masalar)
  • die Decke (Örtü), die Decken (Örtüler)
  • der Tisch + die Decke ➡️ die Tischdecke (Masa örtüsü), die Tischdecken (Masa örtüleri)

⭐ Türkçeden farklı olarak Almancada sayılar her zaman bitişik yazılır. Örneğin:

  • yirmi dokuz (29) ➡️ neunundzwanzig

❗ Almancada, aynı tip sözcüğe sahip birleşik kelimeler bir dizi olarak sunulduğunda, ilgili birleşik kelimelerin ortak olan sözcüğü atlanır ve sadece belirleyici kelimeler (örneğin meyve isimleri, kıyafet türleri vb.) yazılır. Bu durumda, ilk bileşenin sonuna bir tire (-) eklenir ve ikinci bileşenin belirleyici kısmı eklenir. Örneğin:

🇩🇪 Wir haben Ananas- und Aprikosensaft.
🇹🇷 Bizde ananas ve kayısı suyu var.
🇩🇪 Kurz- oder langärmelig?
🇹🇷 Kısa mı yoksa uzun kollu mu?
🇩🇪 Ich mag Erdbeer- und Vanilleeis.
🇹🇷 Çilek ve vanilyalı dondurmayı severim.
🇩🇪 Sie trägt eine Leder- oder Stofftasche?
🇹🇷 Deri mi yoksa kumaş çanta mı taşıyor?
🇩🇪 Wir haben Rot- und Weißwein.
🇹🇷 Bizde kırmızı ve beyaz şarap var.

Almancada Birleşik Kelimeler

Aşağıdaki tablolarda Almancada birleşik kelime yapılabilecek kelime türleri örnekleriyle beraber gösterilmiştir:

⭐ İki kelime de isimse (Substantiv) oluşan yeni kelime de isim (Substantiv) olur:

SubstantivSubstantiv➡️Substantiv
Substantiv
(İsim)
Substantiv
(İsim)
➡️Substantiv
(İsim)
der Tisch
Masa
die Decke
Örtü
➡️die Tischdeke
Masa örtüsü
das Haus
Ev
die Tür
Kapı
➡️die Haustür
Ana kapı
der Schuh
Ayakkabı
der Laden
Mağaza
➡️der Schuhladen
Ayakkabı mağazası
der Garten
Bahçe
die Möbel
Mobilya
➡️die Gartenmöbel
Bahçe mobilyası

⭐ Bir tanesi sıfat (Adjektiv) diğeri isimse (Substantiv) ve oluşan birleşik kelime isimse (Substantiv):

AdjektivSubstantiv➡️Substantiv
groß
Büyük
die Eltern
Ebeveyn
➡️die Großeltern
Büyük ebeveyn
rund
Yuvarlak
der Tisch
Masa
➡️der Rundtisch
Yuvarlak masa
weiß
Beyaz
das Brot
Ekmek
➡️das Weißbrot
Beyaz ekmek
klein
küçük
das Kind
Çocuk
➡️das Kleinkind
Küçük çocuk

❗ Fark edeceğiniz üzere sıfat birleşik kelimenin (eğer birleşik kelime isimse) başındaysa büyük harfle yazılmaktadır.


⭐ Bir tanesi sıfat (Adjektiv) diğeri isimse (Substantiv) ve oluşan birleşik kelime sıfatsa (Adjektiv):

SubstantivAdjektiv➡️Adjektiv
die Luft
Hava
leer
Boş
➡️luftleer
havasız
das Feuer
Ateş
rot
Kırmızı
➡️feuerrot
ateş kırmızısı
der Stein
Taş
hart
Sert
➡️steinhart
taş gibi sert
der Zucker
Şeker
süß
Tatlı
➡️zuckersüß
Şeker gibi tatlı

⭐ Bir tanesi fiil (Verb) diğeri isimse (Substantiv) ve oluşan birleşik kelime isimse (Substantiv):

VerbSubstantiv➡️Substantiv
washen
Yıkamak
die Maschine
Makine
➡️die Waschmaschine
Çamaşır makinesi
schlafen
Uyumak
die Mütze
Kasket
➡️die Schlafmütze
Uykucu
schreiben
Yazmak
der Tisch
Masa
➡️der Schreibtisch
Yazı masası
schlafen
Uyumak
das Zimmer
Oda
➡️das Schlafzimmer
Yatak odası

⭐ Bir tanesi edat (Präposition) diğeri isimse (Substantiv) ve oluşan birleşik kelime isimse (Substantiv):

PräpositionSubstantiv➡️Substantiv
vor
önünde
der Ort
Yer
➡️der Vorort
Kenar mahalle
hinter
arkasında
der Hof
Bahçe
➡️der Hinterhof
Arka bahçe
unter
altında
der Gang
Yürüyüş
➡️der Untergang
Batış
über
üzerinde
die Stunde
Saat
➡️die Überstunde
Fazla mesai

⭐ Bir tanesi edat (Präposition) diğeri fiil (Verb) olup oluşan yeni kelime fiil ise:

PräpositionVerb➡️Verb
runter
aşağı
springen
atlamak
➡️runterspringen
aşağı atlamak
hinaus
dışarı
gehen
gitmek
➡️hinausgehen
dışarı çıkmak
herunter
aşağı
fallen
düşmek
➡️herunterfallen
aşağıya düşmek
durch
içinden
laufen
koşmak
➡️durchlaufen
geçmek

⭐ İki kelime de sıfatsa (Adjektiv) ve oluşan yeni kelime sıfatsa (Adjektiv):

AdjektivAdjektiv➡️Adjektiv
dark
koyu
blau
mavi
➡️darkblau
koyu mavi
hell
açık
blau
mavi
➡️hellblau
açık mavi
dunkel
koyu
grün
yeşil
➡️dunkelgrün
koyu yeşil

⭐ İki kelime de fiilse (Verb) oluşan yeni kelime de fiil (Verb) olur:

VerbVerb➡️Verb
kennen
bilmek
lernen
öğrenmek
➡️kennenlernen
tanışmak

❗ Almancada, iki ayrı fiilin birleştiği birleşik kelimeler oldukça nadirdir.

Umarım sunulan bilgiler hem yararlı olmuş hem de anlaşılır bir şekilde ifade edilmiştir. Herhangi bir noktada belirsizlik yaşarsanız, bir hata bulduğunuzu düşünürseniz, bir kelimenin yanlış yazıldığını fark ederseniz, lütfen yorum yaparak bunu belirtiniz. Zira ne kadar dikkatli hazırlanmış olursa olsun, hataların yapılabildiğini fark edebiliyoruz. Görüşleriniz ve katkılarınız, bu tür hataları düzeltmemiz için büyük önem taşıyor. İyi çalışmalar dilerim. ❤️

21 Yorum

  1. edat + isim örneğindeki der Ort örtü değil de yer/mekan değil mi acaba? Yanlış biliyorsam düzeltirseniz sevinirim.

    1. Evet doğru biliyorsunuz. der Ort yer, mekan anlamına gelir oraya yanlış yazmışım, en kısa sürede düzelteceğim. Uyarı için teşekkürler.

  2. “das Schulezimmer” yazılmış ama aradaki “e” fazla değil mi? “das Schulzimmer” olması gerekmiyor mu?

  3. washmaschine ve waschmachine yanlış,
    waschen – yıkamak
    maschine – makine
    birleşince waschmaschine olarak yazılıyor yani die Waschmaschine

  4. Son tabloda “schreiben” ve “lesen” yazılı satırda, “lesen” değil “lernen” yazması gerekiyor. Bu arada sitenizde sıfırdan Almanca öğrenmeye başladım ve çok faydasını görüyorum emeğinize sağlık.

  5. Merhaba iyi günler almanca ismini bilmediğim bir yapı var
    Örneğin; sich bewerben um etw
    Beitrag leisten zu etw gibi.
    Bu yapıların ismini öğrenme şansım var mıdır

  6. klein küçük das Kind Çocuk ➡️ der Kleinkind

    das Kleinkind olması gerekiyor.

    Elinize sağlık

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

😔 Reklam Engelleyicisi 😔

Sitenin varlığını sürdürebilmesi adına, Reklam engelleyicinizi kapatmanızı rica ediyoruz. Mahcubuz ama desteğiniz çok önemli 🙏