Almancada Soru cümleleri çeşitli şekillerde yapılabilir. Almanca soru sormanın üç yolu vardır. Bunlar: cümledeki kelimelerin sırasını değiştirmek, cümleye “değil mi”, eklemek ve bir soru kelimesi kullanmaktır. Almancada basit cümle yapısı konusunda soru oluşturmayı adım adım anlatma yüzünden ertelemiştik. Bu dersten sonra artık basit soru cümleleri de oluşturabileceksiniz.
Almancada Evet-Hayır Soruları (Ja-Nein Fragen)
Almancada evet-hayır soruları yapmak kolaydır. Cümle doğrudan fiil ile başlatılarak soru cümlesi oluşturulur. Bu soru cümlelerinin cevabı evet veya hayır olduğu için evet-hayır soruları olarak adlandırılır.
| 1- Fiil | 2- Özne | 3- Tamamlayıcı | ? |
| Du trinks der Kaffee. Sen kahve içiyorsun. | |
| Trinkst du der Kaffee? Sen kahve içiyor musun? |
| Ist er ein Arzzt? O bir doktor mu? | |
| Sind sie gut? Onlar iyiler mi? | |
| Gehen wir ins Kino? Sinamaya gidiyor muyuz? | |
| Ist Mathematics schwer zu studieren? Matematik çalışmak zor mu? |
Modal Fiillerde Evet-Hayır Soruları
Bir evet-hayır sorusu sorarken, modal fiil cümlenin başında gelir ve cümlenin fiilini sona yalın halde atar.
| 1-Fiilmodal | 2- Özne | 3- Tamamlayıcı | 4- Fiilinfinitive | ? |
| Möchte jemand Kebab essen? Kebap yemek isteyen var mı? | |
| Soll ich zur Schule gehen? Okula gitmeli miyim? | |
| Muss er sich die Lektion anhören? O, dersi dinlemeli mi? | |
| Magst du Tee? Çay sever misin? | |
| Willst du Cola oder Saft? Kola veya meyve suyu ister misin? |
Almancada Soru Kelimeleri (Die Fragewörter)
Bu soru türü aynı zamanda W soruları (W-Fragen) olarak da adlandırılır, çünkü Soru zamirleri ve zarflar W harfiyle başlar. Cümle doğrudan ilgili W sorusuyla başlar.
| was? (ne?) | warum? (niçin?) | wer? (kim?) | wen? (kime?) | wo? (nerede?) |
| woher? (nereden?) | wohin? (nereye?) | wie? (nasıl?) | wann? (ne zaman?) | welcher? (hangi?) |
| 1-W–Sorusu | 2- Fiil | 3- Özne | 4- Tamamlayıcı | ? |
Was – Ne
“Ne” anlamına gelen bu soru kelimesiyle yapılan sorular çok basittir. Fiil hemen was’dan sonra gelir. Fiilin hangi şekilde bulunacağını kendinden sonra gelen, yani üçüncü yerde bulunan isme (veya şahıs zamirine) bakarak tespit edilir.
| Was machst du? Ne yapıyorsun? | |
| Was kocht deine Mutter? Annen ne pişiriyor? | |
| Was sät der Bauer? Çiftçi ne ekiyor? |
Was soru kelimesinin “neyi” anlamına da gelir. Ama Türkçede “neyi” yerine “ne” soru kelimesini kullanmak mümkündür. Örneğin, “O ne getiriyor?” sorusu “O neyi getiriyor?” şeklinde de söylenebilir. Bu yüzden was her zaman “ne” olarak kullanılabilir.
Wer – Kim
“Kim” anlamına gelen wer’den sonra da ikinci yerde mutlaka bir fiil kullanılmalıdır. Fiilin hangi şekilde bulunacağını kendinden sonra gelen, yani üçüncü yerde bulunan isme (veya şahıs zamirine) bakarak tespit edilir. Du, ihr kullanımında bunların fiil çekimleri kullanılır fakat bundan başka bütün hallerde, üçüncü yerde ister tekil veya çoğul bir isim bulunsun ikinci yerde fiilin üçüncü, yani er, sie, es ile kullanılan şekli kullanılır.
| Wer seid ihr? Siz kimsiniz? | |
| Wer gibt dir ein Buch? Kim sana bir kitap veriyor? | |
| Wer singt in dem Zimmer? Kim odada şarkı söylüyor? |
Wen – Kimi
“Kimi” olarak Türkçeye çevrilen bu soru kelimesi wer’in i-halindeki şeklidir. Yine ikinci yere mutlaka bir fiil gelir ve bu fiilin hangi şekilde bulunacağını fiilden sonra gelen, üçüncü yerdeki isim (i-halinde değil!) veya şahıs zamiri (i-halinde değil!) tayin eder.
| Wen besucht Herr Müller? Bay Müller kimi ziyaret ediyor? | |
| Wen wartet dein Freund? Arkadaşın kimi bekliyor? | |
| Wen zeigen die Jungen? Çocuklar kimi gösteriyorlar? |
Wie – Nasıl
“Nasıl” olarak Türkçeye çevrilir. Bu soru kelimesiyle yapılan sorularda da ikinci yerde bir fiil bulunur. Bu fiil was ve wen’de olduğu gibi üçüncü yerdeki isme veya şahıs zamirine bağlıdır.
| Wie schreibt der Schüler? Öğrenci nasıl yazıyor? | |
| Wie spricht der Mann? Adam nasıl konuşuyor? | |
| Wie laufen die kleinen Kinder? Küçük çocuklar nasıl koşuyorlar? |
Welcher, Welche, Welches – Hangi
Bu soru kelimelerinin üçü de “hangi” olarak Türkçeye çevrilirler. Wieviel’de olduğu gibi bunlardan sonra da bir isim gelir, yalnız bu ismin çoğul olması şart değildir. Kendilerinden sonra gelen ismin artikeline göre (eğer artikeli der ise welcher, die ise welche, das ise welches) üçünden biri kullanılır. Böyle sorularda fiil üçüncü yerdedir ve welcher, welche, welches’den sonra gelen, yani hangisi olduğu sorulan isme bağlıdır. O isim tekilse fiilin er, sie, es ile kullanılan çekimli hali, çoğulsa fiilin çoğul çekimli hali, yani hiç değiştirilmeden fiilin kendisi üçüncü yere gelir.
| Welcher Schüler antwortet dem Lehrer? Hangi öğrenci öğretmene cevap veriyor? | |
| Welche Lehrerin hilft den Schülerin? Hangi öğretmen öğrencilere yardım ediyor? | |
| Welches Messer gehört deinem Vater? Hangi bıçak babana aittir? |
Welchen, Welche, Welches – Hangi
Welcher, welche, welches – hangi sorusunun i-haline sokulmuş halidir. Welchen soru kelimesi welcher’in i-halidir. Die ve das artikelleri i-halinde değişmedikleri için artikeli die ve das olan isimlerin önüne gelen welche ve welches de i-halinde aynı kalır. Welche ve welches’in i-halinde olup olmadığını sorunun Türkçesine bakarak anlaşılır.
Welchen ve i-halinde kullanılmış welche, welches, ile yapılan sorularda üçüncü yere gelen fiil welcher, welche, welches’in aksine kendinden sonra gelen isim veya şahıs zamirine bağlıdır.
| Welchen Vogel füttert der Junge? Çocuk hangi kuşu besliyor? | |
| Welche Tür öffnest du? Hangi kapıyı açıyorsun? | |
| Welches Lehrstück wissen die Schüler? Öğrenciler hangi dersi biliyorlar? |
Wo – Nerede
“Nerede” anlamına gelir. Bu tip sorularda da daima ikinci yerde bulunur ve kendinden sonra, üçüncü yerde duran isme veya şahıs zamirine bağlıdır.
| Wo sitzen die Kinder? Çocuklar nerede oturuyorlar? | |
| Wo hängt das Bild? Resim nerede asılı duruyor? | |
| Wo schläft dein Vater? Baban nerede uyuyor? |
Wohin – Nereye
Türkçeye “Nereye” şeklinde çevrilir. Bunda da fiil daima ikinci yerde bulunur ve kendinden sonra gelen isme veya şahıs zamirine bağlıdır.
| Wohin stellst du das Radio? Radyoyu nereye koyuyorsun? | |
| Wohin legt ihr die Bücher? Kitapları nereye koyuyorsunuz | |
| Wohin fahren die Autos? Arabalar nereye gidiyorlar? |
Warum – Niçin
“Niçin” anlamına gelir. Warum ile yapılan sorularda da fiil daima ikinci yerde bulunur ve kendinden sonra gelen isme bağlıdır.
| Warum arbeitest du nicht? Niçin çalışmıyorsun? | |
| Warum lachen die Jungen? Çocuklar niçin gülüyorolar? | |
| Warum geht er? Niçin gidiyor? |
Bir Yorum