Almancada Soru Cümleleri (die Fragesätze)

Bu yazımızda Almancada soru cümleleri, Ja/Nein Fragen ve W-Fragen olarak iki alt başlıkta incelenmiştir.

Almancada Evet-Hayır Soruları (Ja/Nein Fragen)

Almancada cümledeki ögelerin yerleri (Her bir öge birden fazla kelimede oluşabilir) verilmek istenen vurguya bağlı olarak yer değiştirebilir. Ancak cümledeki fiil yani yüklem ikinci bölgedeki yerini korumaktadır.

1	2	3	4	5	6
Subjekt	Verb	Temporal	Kausal	Modal	Lokal
Özne	Fiil	Zaman	Sebep	Durum	Yer

🔊	Anna trinkt eine Tasse Kaffee. Anna bir fincan kahve içiyor.

Evet-hayır soruları yaparken cümledeki ikinci bölgede bulunan ana fiil en başa getirilir ve cümlede başka hiçbir şey değiştirilmez.

Haliyle böylesi sorulara verilen cevap genel olarak evet veya hayır içerdiği için bu tarz soru tiplerine evet-hayır soruları denir.

Verb	Subjekt	Temporal	Kausal	Modal	Lokal	?
Fiil	Özne	Zaman	Sebep	Durum	Yer	?

🔊	Trinkt Anna eine Tasse Kaffee? Anna bir fincan kahve mi içiyor?

🔊	Kaufst du ein Haus? Bir ev mi satın alıyorsun?
🔊	Gehen Sie nach Hause? Eve mi gidiyorsunuz?
🔊	Hat Thomas ein Auto? Thomas’ın bir arabası var mı?

Almancada Soru Kelimeleri (Die Fragewörter)

Almancada soru yapmak için kullanılan birtakım kelimeler bulunmaktadır ve bu tarz sorular genel hatlarıyla W-Fragen olarak adlandırılır.

Aşağıdaki tabloda yaygın olarak kullanılan soru zamirleri derlenmiştir:

🔊	wer? kim?
🔊	was? ne?
🔊	wo? nerede?
🔊	woher? nereden?
🔊	wohin? nereye?
🔊	welche? hangi?
🔊	warum? neden?
🔊	wann? ne zaman?
🔊	wie? nasıl?
🔊	wie viel? ne kadar?

Bu kelimelerle soru yapmak için ilgili soru kelimesi ilk sıraya gelir ve fiili ikinci bölgeye atar:

W-Fragen	Verb	Subjekt	Temporal	Kausal	Modal	Lokal	?
W-Sorusu	Fiil	Özne	Zaman	Sebep	Durum	Yer	?

🔊	Wer ist dieser Herr? Bu bey kimdir?
🔊	Wen kennen Sie? Kimi tanıyorsunuz?
🔊	Wem hast du geholfen? Kime yardım ettin?
🔊	Wessen Auto ist das? Bu kimin arabası?
🔊	Was bedeutet dieses Wort? Bu sözcüğün anlamı nedir?
🔊	Was machst du hier? Burada ne yapıyorsun?
🔊	Wo wohnen Sie? Nerede oturuyorsunuz?
🔊	Wohin gehst du? Nereye gidiyorsun?
🔊	Woher kommen Sie? Nereden geliyorsunuz?
🔊	Wie kommst du auf diese Idee? Bu kanıya nasıl vardın?
🔊	Wann fährst du ab? Ne zaman hareket ediyorsun?
🔊	Warum weinst du? Neden ağlıyorsun?
🔊	Wie viele Schüler sind durchgefallen? Kaç öğrenci kaldı?
🔊	Wie viel kostet dieser Teppich? Bu halının fiyatı ne kadar?
🔊	Worauf wartest du? Neyi bekliyorsun?

Almancada Soru Zamirleri (Interrogativpronomen)

Bildiğiniz üzere cümlede varlıkların adları yerine kullanılabilen ve adların yerine getirdiği bütün fonksiyonları yerine getirebilen isim soylu kelimelere zamir denilmektedir.

Soru zamirleri Almancada Interrogativpronomen olarak adlandırılır ve cümlede, bir kişiyi, nesneyi ya da bir olayı sorar. Soru zamirleri de benzer şekilde cümlede ya bir zamir olarak ya tek başına ya da tamlama olarak kullanılır.

Almancada kullanılan başlıca soru zamirleri aşağıdaki tabloda derlenmiştir:

Tekil	Çoğul
wer
wen
wem
wessen
was
welcher, welches, welche	welche
was für ein(er)	was für … (welche)
was für ein(es)	was für … (welche)
was für eine	was für … (welche)

❗ Almancada soru zamirlerinden olan wer, wen, wem ve wessen kişiler için kullanılırken was ise hayvanlar, nesneler ve olaylar için kullanılmaktadır.

Aşağıdaki tabloda soru zamirlerinin kullanıldıkları hal durumuna bağlı olarak şekillenişi gösterilmiştir:

Hal Durumları	Kişi	Nesne
Nominativ Yalın Hal	wer? kim?	was? ne?
Akkusativ -i Hali	wen? kimi?	was? neyi?
Dativ -e Hali	wem? kime?	–
Genitiv -in Hali	wessen? kimin?	wessen? neyin?

Wer (Kim)

“Kim” anlamına gelen wer’den sonra da ikinci yerde mutlaka bir fiil kullanılmalıdır. Cümledeki fiilin hangi şekilde çekimleneceği söz konusu olan kişinin bir ya da birden fazla oluşuna bakarak tespit edilir.

🔊	Wer bist du? Sen kimsin?
🔊	Wer sind diese Herren? Bu beyler kim?

❗ Kişilerin sayısına göre tekil ya da çoğul olarak cevap verilir:

Wer lacht? Kim gülüyor?

Dieses Kind lacht. Bu çocuk gülüyor. Die Kinder lachen. Bu çocuklar gülüyor.

Wen (Kimi)

“Kimi” olarak Türkçeye çevrilen bu soru kelimesi wer (kim) şahıs zamirinin -i halindeki şeklidir.

🔊	Wen besucht Herr Müller? Bay Müller kimi ziyaret ediyor?
🔊	Wen wartet dein Freund? Arkadaşın kimi bekliyor?
🔊	Wen zeigen die Jungen? Çocuklar kimi gösteriyorlar?

❗ Kişilerin sayısına göre tekil veya çoğul olarak cevap verilir:

Wen operiert der Arzt? Doktor kimi ameliyat ediyor?

Der Arzt operiert den Kranken. Doktor hastayı ameliyat ediyor. Der Arzt operiert die Kranken. Doktor hastaları ameliyat ediyor.

Wem (Kime)

“Kime” olarak Türkçeye çevrilen bu soru kelimesi wer (kim) şahıs zamirinin -e halindeki şeklidir.

🔊	Wem hilft der Junge? Çocuk kime yardım ediyor?
🔊	Wem dankt der Schüler? Öğrenci kime teşekkür ediyor?
🔊	Wem bringt ihr diese Zeitung? Bu gazeteyi kime getiriyorsunuz?

❗ Kişilerin sayısına göre tekil veya çoğul olarak cevap verilir:

Wem gibst du die Geschenke? Hediyeleri kime veriyorsun?

Ich gebe sie dem Kind. Onları çocuğa veriyorum. Ich gebe sie den Kindern. Onu çocuklara veriyorum.

Wessen (Kimin)

“Kimin” olarak Türkçeye çevrilen bu soru kelimesi ismin -in halinde kullanılan şeklidir. Wessen sou zamirinden sonra muhakkak bir ismin söylenmesi gerekir. Ayrıca bu ismin artikeli söylenmez.

🔊	Wessen Haus ist das? Bu kimin evidir?
🔊	Wessen Freundin ist Anna? Anna kimin kız arkadaşı?
🔊	Wessen Mutter? Kimin annesi?

❗ Wen, wem, wessen soru zamirlerine edatlar da gelebilir. Böylesi durumlarda wen’in önüne Akkusativ, wem’in önüne Dativ ve wessen’in önüne ise Akkusativ, Dativ ya da Genitiv ile kullanılan edatlardan biri gelebilir.

für wen? kim için?

mit wem? kiminle

für wessen Freund? kimin arkadaşı için?

mit wessen Freund? kimin arkadaşı ile?

Was (Ne)

“Ne, nedir” manalarına gelir. Was zamiri hayvanlar, nesneler ve olaylar için kullanılır. Cümlenin yüklemi ise ifade edilen şeyin sayısına göre de tekil ya da çoğul çekimlenir.

🔊	Was machst du? Ne yapıyorsun?
🔊	Was trinken Sie? Ne içiyorsunuz?

❗ Was soru zamiri de pekala edatlarla kullanılabilir. Wo soru adılı ve edat birleşiminden oluşmuş soru kelimelerinin yerine gündelik yaşamda daha yaygın bir şekilde kullanılmaktadır:

mit was	<–>	womit (wo + mit)
für was	<–>	wofür (wo + für)
an was	<–>	woran (wo + r + an)
über was	<–>	worüber (wor + über)

🔊	Womit fährt Thomas in die Schule? Thomas okula ne ile gidiyor?
🔊	Mit was fährt Thomas in die Schule? Thomas okula ne ile gidiyor?

Welcher (Hangi)

Hangi, hangisi, ne gibi anlamlara gelen bu soru zamiri, belki de en çetrefilli soru kelimelerinden biri olup çeşitli çekimlere uğramaktadır.

Welcher, kişi ya da nesnelere ait bir grubun belirli bir kişisi ya da nesnesini sorar. Bu nedenle de kendilerinden sonra gelen ismin artikeline göre (eğer artikeli der ise welcher, die ise welche, das ise welches) çekimlenir.

⭐ Bir isimle beraber kullanılırken aşağıdaki tablodaki gibi çekimlenir:

Hal	Eril (der)	Dişil (dıe)	Nötr (das)	Çoğul (dıe)
Yalın Hal	welcher junge Lehrer	welche kleine Tür	welches dünne Auto	welche jungen Lehrer
-i Hali	welchen jungen Lehrer	welche kleine Tür	welches dünne Auto	welche jungen Lehrer
-e Hali	welchem jungen Lehrer	welcher kleinen Tür	welchem dünnen Auto	welchen jungen Lehrern
-in Hali	welches jungen Lehrers	welcher kleinen Tür	welches dünnen Autos	welcher jungen Lehrer
-in Hali	welchen jungen Lehrers		welchen dünnen Autos

🔊	Welcher Student ist fleißig? Hangi öğrenci çalışkandır?
🔊	Welche Studenten wollen Englisch lernen? Hangi öğrenciler İngilizce öğrenmek istiyor.
🔊	Welches Handy gehört dir? Hangi cep telefonu sana ait?

⭐ Aşağıdaki tabloda ayrıca cümlede tek başına zamir olarak kullanımı çekimlenmiştir:

Hal	Eril	Dişil	Nötr	Çoğul
Yalın Hal	welcher hangisi	welche hangisi	welches hangisi	welche hangileri
-i Hali	welchen hangisini	welche hangisini	welches hangisini	welche hangilerini
-e Hali	welchem hangisine	welcher hangisine	welchem hangisine	welchen hangilerine
-in Hali	welches hangisinin	welcher hangisinin	welches hangisinin	welcher hangilerinin
-in Hali	welchen hangisinin

🔊	Welchen nimmst du?(der Roman) Hangisini alıyorsun?
🔊	Welches gefällt dir am besten? En çok hangisi hoşuna gidiyor?
🔊	Welche sind am billigsten? hangileri en ucuz?