Almancada Soru Cümleleri (die Fragesätze)

Bu dersimizde, Almancada soru cümleleri hakkında detaylı bir yazı hazırladık. Yazımızı, “Ja-Nein Fragen” ve “W-Fragen” olmak üzere iki alt başlıkta derledik. Başlayalım:

Almancada Evet-Hayır Soruları (Ja-Nein Fragen)

Almancada bir cümleyi, aşağıdaki tablodaki gibi öğelerine ayırabiliriz. Bakınız:

1	2	3	4	5	6
Subjekt	Verb	Temporal	Kausal	Modal	Lokal
Özne	Fiil	Zaman	Sebep	Durum	Yer

• Subjekt (Özne) cümlenin öznesidir.
• Verb (Fiil) cümledeki eylemdir.
• Temporal (Zaman) eylemin ne zaman gerçekleştiğine dair bilgi verir.
• Kausal (Sebep) eylemin neden gerçekleştiğine dair bilgi verir (soru cümlelerinde kullanılmaz).
• Modal (Durum) eylemin nasıl gerçekleştiğine dair bilgi verir.
• Lokal (Yer) eylemin nerede gerçekleştiğine dair bilgi verir.

Belirtmek isterim ki, tabloda verilen her bir öğeyi kullanmamız gerekmez. Zaten temel bir cümle Almancada; Subjekt-Verb-Objekt sırasını takip eder. Türkçede ise bu durum Almancadakinden farklı olup “Özne-Nesne-Yüklem” şeklinde yapılmaktadır.

• Subjekt _(özne) – Verb _(fiil)– Objekt _(nesne)
• Özne – Nesne – Yüklem

❗ Almanca basit bir cümle kurarken, cümlede kullanılacak ögelerin yerleri (Her bir öge birden fazla kelimeden oluşabilir) verilmek istenen vurguya bağlı olarak yer değiştirebilir. Ancak cümledeki fiil, yani yüklem ikinci bölgedeki yerini korur.

Yukarıdaki tablomuzdan yararlanarak örnek cümleler kuralım:

Subjekt (Özne)	Verb (Fiil)	Temporal (Zaman)	Kausal (Sebep)	Modal (Durum)	Lokal (Yer)
Der Mann	liest	am Morgen	✖️	leise	im Garten
Das Mädchen	spielt	✖️	✖️	fröhlich	✖️
Der Lehrer	erklärt	während des Unterrichts	✖️	geduldig	in der Schule
Die Mutter	kocht	✖️	✖️	sorgfältig	✖️

🇩🇪 Der Mann liest am Morgen leise im Garten.
🇹🇷 Adam sabahları bahçede sessizce kitap okuyor.
🇩🇪 Das Mädchen spielt fröhlich.
🇹🇷 Kız mutlu bir şekilde oynuyor.
🇩🇪 Der Lehrer erklärt während des Unterrichts geduldig in der Schule.
🇹🇷 Öğretmen okulda ders sırasında sabırla anlatıyor.
🇩🇪 Die Mutter kocht sorgfältig.
🇹🇷 Anne özenle yemek yapıyor.

Böylesi cümleleri Almancada soru yapmak için, ikinci bölgede bulunan çekimli haldeki ana fiili cümlenin başına getiririz. Halihazırda böylesi sorulara verilen cevaplar evet veya hayır şeklinde cevaplar içerdiği için bu tarz sorulara “Ja-Nein Fragen” denir. Bakınız:

Konjugated Verb + Subjekt + Objekt.
Çekimli Fiil + Özne + Nesne

❗ Türkçede “evet-hayır” sorusu yapabilmek için fiile “-mı/mi, -mu/mü” ekleri getirilir. Bakınız:

Verb	Subjekt	Temporal	Kausal	Modal	Lokal	?
Fiil	Özne	Zaman	Sebep	Durum	Yer	?

Subjekt (Özne)	Verb (Fiil)	Temporal (Zaman)	Kausal (Sebep)	Modal (Durum)	Lokal (Yer)
Der Mann	liest	am Morgen?	✖️	leise?	im Garten?
Das Mädchen	spielt	✖️	✖️	fröhlich?	✖️
Die Kinder	essen	am Abend?	✖️	✖️	in der Küche?
Der Lehrer	erklärt	während des Unterrichts?	✖️	geduldig?	in der Schule?
Die Mutter	kocht	✖️	✖️	sorgfältig?	✖️

🇩🇪 Liest der Mann am Morgen leise im Garten? – Ja, er liest leise im Garten.
🇹🇷 Adam sabahları bahçede sessizce kitap okuyor mu? – Evet, bahçede sessizce kitap okuyor.
🇩🇪 Spielt das Mädchen fröhlich? – Ja, das Mädchen spielt fröhlich.
🇹🇷 Kız mutlu bir şekilde oynuyor mu? – Evet, kız mutlu bir şekilde oynuyor.
🇩🇪 Erklärt der Lehrer während des Unterrichts geduldig in der Schule? – Ja, der Lehrer erklärt geduldig in der Schule.
🇹🇷 Öğretmen okulda ders sırasında sabırla anlatıyor mu? – Evet, öğretmen okulda sabırla anlatıyor.
🇩🇪 Kocht die Mutter sorgfältig? – Ja, die Mutter kocht sorgfältig.
🇹🇷 Anne özenle yemek yapıyor mu? – Evet, anne özenle yemek yapıyor.

Almancada Soru Kelimeleri (W-Fragen)

Bazen, bir konuşma sırasında, daha fazla bilgi almak isteyebiliriz; işte burada devreye soru cümleleri girer. Zira soru cümleleri, belirli bir konu hakkında spesifik bir bilgi almak için kullanılır ve genellikle ona yönelik bir cevap bekler.

Almancada bu tarz soruları yapabilmek için “W-Fragen” olarak adlandırılan birtakım kelimeler kullanılmaktadır. Bu şekilde adlandırılmasının en önemli sebebi ise Almancada soru cümlesi oluşturmak için kullanılan sözcüklerin çoğunun “W” harfiyle başlamasıdır.

“Peki, bu kelimeleri (W-Fragen) kullanarak nasıl soru cümleleri oluşturabiliriz?” Aslında bu kelimelerle soru cümleleri oluşturmak çok kolaydır. Tek yapmamız gereken ilgili soru kelimesini ilk sıraya getirip ve fiili ikinci bölgeye atmak. Tablomuzda gösterecek olursak:

W-Fragen	Verb	Subjekt	Temporal	Kausal	Modal	Lokal	?
W-Sorusu	Fiil	Özne	Zaman	Sebep	Durum	Yer	?

Aşağıdaki tabloda Almancada yaygın bir şekilde kullanılan soru kelimeleri listelenmiştir:

🔊 was?	ne, neyi?
🔊 wo?	nerede?
🔊 woher?	nereden?
🔊 wohin?	nereye?
🔊 wie?	nasıl?
🔊 wann?	ne zaman?
🔊 warum?	neden?
🔊 wie viel?	ne kadar?
🔊 wie viele?	kaç tane?
🔊 wie oft?	ne sıklıkla?
🔊 welche?	hangi?
🔊 wer?	kim

Was (Ne, Neyi)

“Was” kelimesi, belirli bir nesne, durum veya fikir hakkında soru sormak için kullanılır.

🇩🇪 Was ist das?
🇹🇷 Bu nedir?
🇩🇪 Was machst du?
🇹🇷 Ne yapıyorsun?
🇩🇪 Was hast du gekauft?
🇹🇷 Ne aldın?
🇩🇪 Was ist dein Lieblingsessen?
🇹🇷 En sevdiğin yemek nedir?
🇩🇪 Was hast du am Wochenende vor?
🇹🇷 Hafta sonu ne yapmayı planlıyorsun?

Wo (Nerede)

“Wo” kelimesi, bir kişi, nesne veya olayın bulunduğu yeri belirlemek için kullanılır.

🇩🇪 Wo wohnst du?
🇹🇷 Nerede yaşıyorsun?
🇩🇪 Wo arbeitest du?
🇹🇷 Nerede çalışıyorsun?
🇩🇪 Wo ist das Buch?
🇹🇷 Kitap nerede?
🇩🇪 Wo ist der Bahnhof?
🇹🇷 Tren istasyonu nerede?
🇩🇪 Wo ist dein Handy?
🇹🇷 Cep telefonun nerede?

Woher (Nereden)

“Woher” kelimesi, bir şeyin veya birinin nereden geldiğini belirtmek için kullanılır.

🇩🇪 Woher kommst du?
🇹🇷 Nereden geliyorsun?
🇩🇪 Woher weißt du das?
🇹🇷 Bunu nereden biliyorsun?
🇩🇪 Woher hast du das Buch?
🇹🇷 Kitabı nereden aldın?
🇩🇪 Woher ist er?
🇹🇷 O nereden?
🇩🇪 Woher hast du diese Information?
🇹🇷 Bu bilgiyi nereden aldın?

Wohin (Nereye)

“Wohin” kelimesi, bir kişi veya nesnenin nereye gittiğini belirtir.

🇩🇪 Wohin gehst du?
🇹🇷 Nereye gidiyorsun?
🇩🇪 Wohin fährst du in den Urlaub?
🇹🇷 Tatilde nereye gidiyorsun?
🇩🇪 Wohin sollen wir gehen?
🇹🇷 Nereye gitmeliyiz?
🇩🇪 Wohin willst du reisen?
🇹🇷 Nereye seyahat etmek istersin?
🇩🇪 Wohin hast du das Buch gelegt?
🇹🇷 Kitabı nereye koydun?

Wie (Nasıl)

“Wie” kelimesi, bir şeyin nasıl yapıldığını veya bir durumun nasıl olduğunu belirtmek için kullanılır.

🇩🇪 Wie geht es dir?
🇹🇷 Nasılsın?
🇩🇪 Wie komme ich zum Bahnhof?
🇹🇷 Tren istasyonuna nasıl giderim?
🇩🇪 Wie alt bist du?
🇹🇷 Kaç yaşındasın?
🇩🇪 Wie machst du das?
🇹🇷 Bunu nasıl yapıyorsun?
🇩🇪 Wie lange dauert das?
🇹🇷 Ne kadar sürer?

Wann (Ne zaman)

“Wann” kelimesi, bir olayın ne zaman gerçekleştiğini belirtmek için kullanılır.

🇩🇪 Wann kommst du nach Hause?
🇹🇷 Ne zaman eve geliyorsun?
🇩🇪 Wann beginnt der Film?
🇹🇷 Film ne zaman başlıyor?
🇩🇪 Wann hast du Geburtstag?
🇹🇷 Doğum günün ne zaman?
🇩🇪 Wann öffnet der Laden?
🇹🇷 Dükkan ne zaman açılıyor?
🇩🇪 Wann fährt der Zug ab?
🇹🇷 Tren ne zaman hareket ediyor?

Warum (Neden)

“Warum” kelimesi, bir durumun veya olayın neden olduğunu sormak için kullanılır.

🇩🇪 Warum bist du traurig?
🇹🇷 Neden üzgünsün?
🇩🇪 Warum hast du das gemacht?
🇹🇷 Neden böyle yaptın?
🇩🇪 Warum ist der Himmel blau?
🇹🇷 Gökyüzü neden mavidir?
🇩🇪 Warum lernst du Deutsch?
🇹🇷 Neden Almanca öğreniyorsun?
🇩🇪 Warum kommst du zu spät?
🇹🇷 Neden geç geliyorsun?

Wie viel (Ne kadar)

“Wie viel” kelimesi, belirli bir şeyin miktarını veya fiyatını sormak için kullanılır.

🇩🇪 Wie viel kostet das?
🇹🇷 Bu ne kadar?
🇩🇪 Wie viel Zeit hast du?
🇹🇷 Ne kadar vaktin var?
🇩🇪 Wie viel Zucker möchtest du?
🇹🇷 Ne kadar şeker istersin?
🇩🇪 Wie viel Wasser trinkst du täglich?
🇹🇷 Günlük ne kadar su içiyorsun?
🇩🇪 Wie viel Geld hast du?
🇹🇷 Ne kadar paran var?

Wie viele (Kaç tane)

“Wie viele” kelimesi, belirli bir nesnenin sayısını belirtmek için kullanılır.

🇩🇪 Wie viele Äpfel hast du?
🇹🇷 Kaç tane elman var?
🇩🇪 Wie viele Geschwister hast du?
🇹🇷 Kaç kardeşin var?
🇩🇪 Wie viele Stunden arbeitest du pro Tag?
🇹🇷 Günde kaç saat çalışıyorsun?
🇩🇪 Wie viele Bücher liest du pro Monat?
🇹🇷 Ayda kaç kitap okuyorsun?
🇩🇪 Wie viele Leute kommen zur Party?
🇹🇷 Partiye kaç kişi geliyor?

Wie oft (Ne sıklıkla)

“Wie oft” kelimesi, bir olayın ne sıklıkla gerçekleştiğini belirtmek için kullanılır.

🇩🇪 Wie oft gehst du ins Fitnessstudio?
🇹🇷 Ne sıklıkla spor salonuna gidersin?
🇩🇪 Wie oft fährst du mit dem Zug?
🇹🇷 Ne sıklıkla trenle seyahat edersin?
🇩🇪 Wie oft isst du Fast Food?
🇹🇷 Ne sıklıkla fast food yer misin?
🇩🇪 Wie oft siehst du deine Großeltern?
🇹🇷 Büyükanne ve büyükbabanı ne sıklıkla görüyorsun?
🇩🇪 Wie oft putzt du deine Zähne?
🇹🇷 Dişlerini ne sıklıkla fırçalıyorsun?

Welche (Hangi)

Almancada “welche” (hangi), atıfta bulundukları ismin cinsiyetine, sayısına (çoğul hal) ve haline (Nominativ, Akkusativ, Dativ, Genitiv) göre çekimlenmektedir.

Aşağıdaki tabloda “welche” soru kelimesinin ismin hallerine göre çekimleri verilmiştir:

Hal	Eril	Dişil	Nötr	Çoğul
Nominativ	welcher	welche	welches	welche
Akkusativ	welchen	welche	welches	welche
Dativ	welchem	welcher	welchem	welchen
Genitiv	welches	welcher	welches	welcher

• Nominativ
  • 🇩🇪 Welcher Kaffee ist deiner?
  • 🇹🇷 Hangi kahve senin?
• Akkusativ
  • 🇩🇪 Welchen Kaffee hast du bestellt?
  • 🇹🇷 Hangi kahveyi sipariş ettin?
• Dativ
  • 🇩🇪 Mit welchem Kaffee beginnst du deinen Tag?
  • 🇹🇷 Gününe hangi kahveyle başlıyorsun?
• Genitiv:
  • 🇩🇪 Der Geschmack welches Kaffees gefällt dir am besten?
  • 🇹🇷 Hangi kahvenin tadını en çok beğeniyorsun?

Wer (Who)

Almancada, çekimlenirken şekil değiştiren tek soru kelimesi “welcher” değildir. “Wer” (kim) kelimesi de ismin hal çekimlerine göre değişir, ancak bu çekimlerde cinsiyet veya sayıyı göz önünde bulundurmaz. Bakınız:

Hal	Tekil
Nominativ	wer (kim)
Akkusativ	wen (kimi)
Dativ	wem (kime)
Genitiv	wessen (kimin)

• Nominativ:
  • 🇩🇪 Wer ruft an?
  • 🇹🇷 Kim arıyor?
• Accusativ:
  • 🇩🇪 Wen suchst du?
  • 🇹🇷 Kimi arıyorsun?
• Dativ:
  • 🇩🇪 Wem hast du den Brief gegeben?
  • 🇹🇷 Mektubu kime verdin?
• Genitiv:
  • 🇩🇪 Wessen Tasche ist das?
  • 🇹🇷 Bu kimin çantası?

❗ Cümledeki öznenin bilinmediği durumlarda cümle içinde özne bulunmaz. Bundan dolayı fiil üçüncü tekil şahsa göre çekimlenir (Örneğin, wer ist da? – kim o?).

Konuyla alakalı olarak soru zamirlerine çalışabilirsiniz.