Almancada İlgi Zamirleri (Relativpronomen)
Merhabalar! Bugünkü dersimizde ilgi zamirleri (Relativpronomen) Almancada nasıl kullanılıyormuş ondan bahsedeceğiz.
Almancada İlgi Zamirleri
İlgi zamirleri, cümledeki hedef isimle alakalı detaylı bilgi vererek anlamı genişletmeye yarar. Türkçede biz bunu aitlik eki “-ki” ile oluşturulan zamir olarak biliriz. Ancak Almanca cümleleri Türkçeye çevirirken “-ki” ile değil, daha çok sıfat fiil ekleri kullanarak çeviririz. Sıfat fiil diyince ürkmeyin. Hani, fiillerin sonuna bizim “anası mezar dikecekmiş” şeklinde formülize ettiğimiz sıfat fiil ekleri olan “-en, -esi, -mez, -ar, -di(k), -di(ği), -ecek, -miş” var ya. Hah işte ondan bahsediyorum.
Örnek üzerinden anlatayım: Odada arkadaşlarınızla oturuyorsunuz ve telefon çalıyor diyelim. Herkes kimin telefonunun çaldığını merak ederken, sizin: “Çalan telefon benimki.” dediğinizi farz edelim. İşte bu cümlede “çalan” sıfat fiil eki “-an” ile oluşturulmuştur ve “telefon” kelimesi hakkında daha fazla bilgi verir. Bu cümleyi Almanca söylemek istediğimizde: “Das Telefon, das klingelt, gehört mir.” şeklinde yaparız. Burada “das” ilgi zamiridir ve “das Telefon” hakkında bilgi verir. Bir dakika! Bunlar artikel değil mi? dediğinizi duyar gibiyim. Evet, artikel olarak kullanılan kelimeler aynı zamanda ilgi zamiri olarak da kullanılmaktadır. Tablo üzerinden göstereyim tam olarak nasıl bir şey olduğunu:
| Hal | Eril | Dişil | Nötr | Çoğul |
|---|---|---|---|---|
| Nominativ | der | die | das | die |
| Akkusativ | den | die | das | die |
| Dativ | dem | der | dem | denen |
| Genitiv | dessen | deren | dessen | deren |
Almancada belirli artikel için kullanılan kelimelerin aynı zamanda ilgi zamiri olabilmesi kafanızı karıştırabilir: “Hangisi artikel, hangisi zamir?” diye düşünebilirsiniz. Bu durumun karışıklığını gidermek için, ilgi zamirlerinin cümledeki işlevine dikkat etmeniz gerekir.
- Yan cümleciklerin yeri: Yan cümlecik detaylı bilgi vereceği ismin hemen ardından gelir.
- Yan cümlecikte kullanılan ilgi zamiri: Yan cümleciğin “der, die, das” zamirlerinden hangisiyle yapılacağı, bağlı olduğu ismin artikeline bakılarak tespit edilir. Eğer ismin artikeli “der” ise, yan cümlecik “der” ile; “die” ise yan cümlecik “die” ile; “das” ise yan cümlecik “das” ile başlar.
- Yan cümleciklerin öznesi: Yan cümlecikler halihazırda bulundukları isme bağlı olup onun hakkında bilgi verdiğinden öznesi bulunmaz ve ilgili isimden bir virgülle ayrılırlar.
- Yan cümleciklerin fiil zamanı: Yan cümleciğin fiili çeşitli zamanlarda olabilir. Bu zaman, esas cümleciğin fiilinin zamanı ile aynı olmak zorunda değildir.
- İsim halleri: Yan cümlecik “Nominativ, Akkusativ, Dativ, Genitiv” halde bulunabilir. Bu durum bilgi verdiği ismin hal durumunu etkilemez.
🇩🇪 Das Auto, das vor dem Haus steht, gehört meinem Bruder.
🇹🇷 Evimizin önünde duran araba kardeşime ait.
🇩🇪 Die Frau, die neben mir sitzt, ist meine Schwester.
🇹🇷 Yanımda oturan kadın kız kardeşim.
🇩🇪 Die Schauspielerin, die in diesem Film mitspielt, ist sehr talentiert.
🇹🇷 Bu filmde oynayan aktris çok yetenekli.
🇩🇪 Das Hotel, in dem wir übernachten, hat einen tollen Ausblick.
🇹🇷 Kaldığımız otelin harika bir manzarası var.
🇩🇪 Das Buch, das auf dem Tisch liegt, gehört mir.
🇹🇷 Masanın üstündeki kitap bana ait.
🇩🇪 Das Kind, das mit dem Hund spielt, ist mein Neffe.
🇹🇷 Köpekle oynayan çocuk yeğenimdir.
🇩🇪 Der Kuchen, den meine Mutter gebacken hat, schmeckt lecker.
🇹🇷 Annemin yaptığı pastanın tadı çok güzel.