Almancada E-Halindeki Edatlar aşağıdaki tabloda listelenmiştir. Bu edatlardan sonra gelen isim ismin e-halinde yapılır. Almancada Präpositionen mit Dativ olarak adlandırılan bu edatlardan sonra sonra gelen isim daima e-halinde bulunur. Şayet edattan sonra bir şahıs zamiri geliyorsa bu şahıs zamirleri de -e hali formatına sokulur (mir, dir, ihm,…).
Präpositionen mit Dativ Konu Anlatımı
Präpositionen mit Dativ olarak adlandırılan -e hali edatları aşağıdaki tabloda derlenmiştir;
| ab | -den/-dan itibaren, -den/-dan başlayarak |
| aus | -den/-dan, -den/-dan dolayı, arasından |
| bei | yanında, civarında, -de/-da, yakınında, esnasında, iken |
| mit | ile, birlikte |
| nach | -e/-a, -ye/-ya, -den sonra, geçe, geçiyor |
| seit | -den/-dan “beri, itibaren, bu yana” |
| von | -den/-dan, tarafından |
| zu | -(y)e/-(y)a, yanına, içinde, ilaveten, amacıyla, için |
| gegenüber | karşı, karşısında, kıyasla |
| außer | dışında, -den/-dan başka |
ab (-den/-dan itibaren)
“ab” hem zaman edatı olarak hem de mekan bildiren durumu için kullanılır.
Yer Bildirirken
| ab hier buradan itibaren | |
| ab Paris Paris’ten itibaren |
Zaman Bildirirken
| ab heute Abend bugün aşkamdan itibaren | |
| ab dem ersten birinden itibaren | |
| ab dem ersten April bir nisandan itibaren |
aus (-den/-dan)
Bir şeyin kökenini göstermede kullanılır. Türkçede “-den, -dan” anlamlarına sahiptir. Ancak bu edat ta Türkçeye “-den, -dan” olarak çevirilen von edatı arasında önemli bir fark vardır. Aus içeriden dışarıya veya daha başka bir deyişle kapalı bir yerden açık bir alana doğru bir hareketi gösterir. Von edatında ise böyle bir anlam yoktur.
Yer Bildirirken
| aus dem Theater tiyatrodan | |
| aus einem Glas Wasser trinken bir bardaktan su içmek |
Zaman Bildirirken
| Bilder aus seiner Kindheit çocukluğundan resimler | |
| ein Bauwerk aus dem Mittelalter Ortaçağ’dan bir yapı |
Hangi Maddeden Olduğunu Bildirirken
| aus Leder deriden | |
| aus purem Gold saf altından |
Nereli Olduğunu Söylerken
| Thomas kommt aus Berlin Thomas Berlin’dendir. (Berlin’lidir.) | |
| aus Afrika Afrikalı |
Bir Şeyin Nedenini Belirtirken
| aus Furcht die Stadt verlassen korkudan şehri terk etmek | |
| aus Freude sevinçten |
bei (-de/-da, yanında, civarında)
Sınırlı bir kullanımı vardır. Aynı zamanda gerçekleşen durumlarda kullanılabilir. Türkçeye “yanında, civarında” çevrilebilir ve genellikle yakınında bulunmayı gösterir.
Yer Bildirirken
| Das Auto ist bei dem Haus. Araba evin yanında. | |
| Der Mann ist bei dem Baum. Adam ağacın yanında. |
mit (ile)
Türkçeye ile anlamında çevrilir. Kullanımı diğer edatlara göre oldukça kolaydır.
| Ich liebe Pizza mit Käse und Oliven. Peynir ve zeytinli pizzayı çok severim. | |
| Ich trinke keinen Kaffee mit Milch. Kahveyi süt ile içmem. | |
| Ich wohne mit meinem Freund im selben Haus. Erkek arkadaşımla aynı evde yaşıyorum. |
nach (-e/-a doğru, -ye/ya, -den/-dan sonra)
Türkçeye “-e/-a doğru, -ye/ya, -den/-dan sonra” şeklinde çevrilebilir. Olup bitmiş şeyleri belirttiği gibi bir yere doğru yönelmelerimizi de belirtebiliriz.
Yer Bildirirken
Artikel içermeyen yer adlarıyla kullanılır, örneğin şehirlerin, köylerin ve ülkelerin adı. Ayrıca yönler (sol, sağ, yukarı, aşağı, ileri, geri) her zaman “nach” ile gösterilir.
| Wir fahren morgen nach Hamburg. Yarın Hamburg’a gidiyoruz. | |
| Nach diesem Haus biegen Sie nach links. Bu evden sonra sola dönün. | |
| Nach dem Mittagessen wollen wir einen Spaziergang machen. Öğle yemeğinden sonra bir gezinti yapmak istiyoruz. |
Bahsi geçen yerlerin artikelleri varsa aus yerine in edatı kullanılır.
| in die Türkei Türkiye’ye | |
| in die Schweiz İsviçre’ye |
Zaman Bildirirken
| nach dem Regen yağmurdan sonra | |
| nach Anfang Mai mayısın başından sonra |
seit (-den/-dan beri)
İngilizcedeki “sinse” ile benzer bir kullanıma sahiptir. Türkçeye “-den beri” olarak çevrilebilir. Belirli bir zamandan, tarihten şimdiye kadar geçen süreyi gösterir. Zaman edatı olarak sık sık kullanılır.
| Sie sind seit 10 Jahren verheiratet. Onlar 10 yıldır evliler. | |
| Ich arbeite seit 4 Jahren. 4 yıldır çalışıyorum. | |
| Ich arbeite seit 2 Monaten nicht. 2 aydır çalışmıyorum. |
von (-nın/-nin, -den/-dan)
Türkçeye “-nın/-nin, -den/-dan” olarak çevrilebilir. Özellikle konuşma dilinde adların tamlayan (sahiplik) durumunu ifade etmek için kullanılır.
Yer Bildirirken
Bir şeyin nereden geldiğini gösterir. Von dem, vom şeklinde kısaltılarak da söylenebilir.
| Das ist ein Bild von Salvador Dali. Bu Salvador Dali’nin bir resmidir. | |
| die Touristen kommen von Amerika. turistler Amerika’dan geliyor. | |
| ich komme aus von zu Hause. evden geliyorum. |
von … bis (-den/-dan … -ye/-ya kadar)
| von 2002 bis 2018 2002’den 2018’e kadar | |
| von Edirne bis Kars Edirne’den Kars’a kadar |
von … ab (-den/-dan)
| von der Post ab dauert es nur zehn Minuten Postahaneden sadece on dakika sürer |
von … aus (-den/-dan)
| Vom Turm aus kann man die Berge sehen. Kuleden dağlar görülebilir. |
von … an (-den/-dan itibaren)
| Von Anfang an wusste ich Bescheid. Baştan beri biliyordum. |
Zu (-e/-a, -ye/-ya)
Türkçeye “-e/-a, -ye/-ya” şeklinde çevrilebilir. Bir yana veya şahıslara doğru hareketi gösterir. zu + dem = zum ve zu + der = zur
Yer Bildirirken
| Diese Strasse geht zum Bahnhof. Bu yol istasyona gider. | |
| Wir gehen zur Schule. Okula gidiyoruz. | |
| ich gehe zu meiner Mutter anneme gidiyorum. |
Zaman Bildirirken
| zu unserer Zeit gab es noch kein Fernsehen. Bizim zamanımızda daha televizyon yoktu. | |
| mein Vater kam zur rechten Zeit. Babam tam zamanında geldi. |
Außer (dışında, -den/-dan başka)
| ich esse heute außer Hause. bugün dışarıda yiyorum. | |
| ich möchte außer dieser Pizza nicht essen. bu pizza dışında hiçbir şey yemek istemiyorum. |
Bir Yorum