Almancada “-e” Halindeki Edatlar (Präpositionen mit Dativ)

Almancada bazı edatlar yalnızca “Dativ” halde kullanılır. Yaygın olarak kullanılan aşağıdaki dokuz edatı muhakkak bilmenizi tavsiye ederim. Bu edatlar sıklıkla karşınıza çıkacaktır. Bu edatlarla kurulan cümleleri “özne” + “fiil” + “edat” + “Dativ” sıralaması ile tanıyabilirsiniz.

Präpositionen	Edat
🔊 aus	-den/-dan
🇩🇪 Aus dem Fenster sehe ich den Park. 🇹🇷 Pencereden parka bakıyorum. 🇩🇪 Aus der Küche riecht es nach frischem Brot. 🇹🇷 Mutfaktan taze ekmek kokusu geliyor.
🔊 bei	-de/-da
🇩🇪 Wir treffen uns bei der Post. 🇹🇷 Biz postanede buluşacağız. 🇩🇪 Ich bin bei meiner Schwester. 🇹🇷 Ablamlardayım.
🔊 mit	ile
🇩🇪 Mit meiner Mutter gehe ich einkaufen. 🇹🇷 Annemle alışverişe gidiyorum. 🇩🇪 Mit dem Zug sind wir nach Berlin gefahren. 🇹🇷 Trenle Berlin’e gittik.
🔊 nach	-e /-a, sonra
🇩🇪 Nach der Schule gehe ich zum Sport. 🇹🇷 Okuldan sonra spora gidiyorum. 🇩🇪 Thomas ging nach Amerika. 🇹🇷 Thomas Amerika’ya gitti. 🇩🇪 Wir fuhren nach Norden. 🇹🇷 Kuzeye sürdük. 🇩🇪 Gehen Sie bitte nach rechts! 🇹🇷 Lütfen sağa doğru gidin!
🔊 von	-den/-dan
🇩🇪 Von meinem Vater habe ich das Fahrrad bekommen. 🇹🇷 Babamdan bisikleti aldım. 🇩🇪 Von hier aus kannst du das Meer sehen. 🇹🇷 Buradan denizi görebilirsin. 🇩🇪 Ich komme von Thomas. 🇹🇷 Thomas’tan geliyorum.
🔊 seit	-den beri
🇩🇪 Thomas und Anna sind seit 10 Jahren verheiratet. 🇹🇷 Thomas ve Anna 10 yıldır evliler. 🇩🇪 Ich bin seit sechs Monaten in Deutschland. 🇹🇷 Altı aydır Almanya’dayım. 🇩🇪 Seit dem Morgen regnet es. 🇹🇷 Sabahdan beri yağmur yağıyor.
🔊 zu	-e/-a, için
🇩🇪 Zu meinem Geburtstag kommen viele Freunde. 🇹🇷 Doğum günüme birçok arkadaşım geliyor. 🇩🇪 Zu Hause fühle ich mich am wohlsten. 🇹🇷 Evde kendimi en rahat hissediyorum. 🇩🇪 Wohin gehst du? 🇹🇷 Nereye gidiyorsun? 🇩🇪 Ich gehe zum Supermarkt. 🇹🇷 Markete gidiyorum. 🇩🇪 Albert besucht einen Kurs zur Vorbereitung auf die Prüfung. 🇹🇷 Albert sınava hazırlanmak için kursa gidiyor.
🔊 außer	hariç, -den/-dan başka, dışında
🇩🇪 Außer uns war niemand im Park. 🇹🇷 Bizden başka parkta kimse yoktu. 🇩🇪 Niemand wird es machen können außer mir. 🇹🇷 Bunu benden başka kimse yapamaz.
🔊 gegenüber	karşısında
🇩🇪 Gegenüber dem Park ist ein Café. 🇹🇷 Parkın karşısında bir kafe var. 🇩🇪 Gegenüber meiner Wohnung ist ein Supermarkt. 🇹🇷 Dairemin karşısında bir süpermarket var.

❗ “Nach” edatı ile “in” edatı, yer bildirmek için kullanıldığında Türkçe çevirileri birebir aynı olabilir ve bu durum kafa karıştırıcı olabilir. Bunu şu şekilde kodlayabilirsiniz: Bahsi geçen yerin bir artikeli yoksa “nach” edatı kullanılır. Ancak, eğer bahsi geçen yerin bir artikeli varsa, “nach” yerine “in” edatı tercih edilir. Örneğin, genel bir ülke adı için “nach Deutschland” (Almanya’ya) kullanılırken, belirli bir yer adı için “in die Stadt” (şehre) dememiz gerekir.

🇩🇪 Thomas ging in die Türkei.
🇹🇷 Thomas Türkiye’ye gitti.

❗ “Aus” ve “von” edatları her ne kadar Türkçede “-den/-dan” anlamına gelse de, aralarında önemli bir kullanım farkı vardır. “Aus” edatı, kapalı bir yerden açık bir yere doğru bir hareketi ifade eder; örneğin, bir binadan dışarıya çıkmak gibi. Bu edat, içeriden dışarıya doğru bir yönü ve hareketi vurgular. Öte yandan, “von” edatı bu anlamı içermez; genellikle bir yerden veya kişiden kaynaklanmayı ifade eder. Dolayısıyla, “aus” ve “von” edatlarını kullanırken bu farka dikkat ediniz.

“Ich komme von der Uni” ve “Ich komme aus der Uni” ifadeleri her ikisi de “Üniversiteden geliyorum” şeklinde kullanılabilir. Ancak anlamları farklıdır. “Ich komme von der Uni” ifadesi genellikle bir kişinin bir etkinlikten veya durumdan (örneğin derslerden) sonra üniversiteden ayrıldığını ve şu anda başka bir yerde olduğunu ifade eder. Yani, üniversiteye bağlı bir işlemi tamamladıktan sonra oradan ayrıldığınızı belirtmek için bu ifadeyi kullanırsınız.

“Ich komme aus der Uni” ifadesi ise genellikle bir kişinin belirli bir bina veya yerden (bu durumda üniversiteden) çıktığını ifade eder. Yani, üniversite binasının içinden dışarı çıktığınızı belirtmek için bu ifadeyi kullanabilirsiniz.

❗ Her bir edat ayrı ayrı yazılarda detaylıca anlatılmıştır. Biz bu yazımızda bu edatların genel kullanımına değindik.