Almancada Şimdiki Zaman (Präsens)

Almanca dil bilgisinde, “Präsens” bir eylemin veya durumun geçmişte, şu anda ve gelecekte gerçekleştiğini ifade eden bir kip yapısıdır. Bu nedenle, Almancada “şimdiki zaman” ve “geniş zaman” anlatımları “Präsens”ta birleşmiştir. Örneğin, Türkçede “maç izliyorum” ifadesi, şu an gerçekleşen bir eylemi şimdiki zamanla anlatırken, Almancada “Präsens” ile ifade edilir. Benzer şekilde, Türkçede “sabahları erken kalkarım” şeklinde geniş zamanla anlatılan bir eylem, Almancada yine “Präsens” ile ifade edilir. Dolayısıyla Türkçe kurduğunuz cümleleri hangi kipte ifade edeceğinizi düşünürken bu bilgiyi unutmayın.

Dil bilgisinde “kip” dediğimiz şey; bir fiilin zamanını, durumunu veya anlamını belirten çekim ekleridir. Bu çekim ekleri, şahıs zamirlerine (Personalpronomen) göre değişkenlik gösterir. Zaten fiil çekimleri dediğimiz şey de bundan ibarettir. Dolayısıyla her bir fiilin hangi kipte olduğunu anlayacağımız çekimi vardır. Bu çekimleri, düzenli fiiller (Regelmäßige Verben) ve düzensiz fiiller (Unregelmäßige Verben) derslerin detaylarıyla inceledim; bu dersimizde sadece fiillerin “Präsens”taki çekim eklerini göstereceğim. Bakınız:

Zamir	Düzenli	Düzensiz
ich	-e	-e
du	-st	🤷🏾‍♂️
er/sie/es	-t	🤷🏾‍♂️
wir	-en	-en
ihr	-t	-t
sie/Sie	-en	-en

“Präsens” Hangi Durumlarda Kullanılır?

Almanca dil bilgisinde “Präsens“in bir eylemin veya durumun geçmişte, şu anda ve gelecekte gerçekleştiğini ifade ederken kullanıldığını söylemiştim. Bu anlatımı hangi durumlarda kullanabileceğimizi inceleyelim yeri gelmişken. Almancada “Präsens” kipini kullanabileceğimiz altı farklı durum vardır:

1. Tam şu anda gerçekleşen olayları ifade ederken:

🇩🇪 Ich esse gerade Frühstück.
🇹🇷 Şu anda kahvaltı yapıyorum.
🇩🇪 Maria arbeitet heute im Büro.
🇹🇷 Maria bugün ofiste çalışıyor.
🇩🇪 Es regnet.
🇹🇷 Yağmur yağıyor.
🇩🇪 Wir sehen einen Film im Kino.
🇹🇷 Sinemada film izliyoruz.
🇩🇪 Ich lese gerade ein Buch.
🇹🇷 Şu anda bir kitap okuyorum.

2. Tekrarlanan faaliyetleri ifade ederken:

🇩🇪 Er fährt jeden Tag zur Arbeit.
🇹🇷 Her gün işe gidiyor.
🇩🇪 Wir gehen jeden Samstag schwimmen.
🇹🇷 Her cumartesi yüzmeye gidiyoruz.
🇩🇪 Sie trinkt morgens immer einen Kaffee.
🇹🇷 Sabahları hep kahve içer.
🇩🇪 Ich putze mir zweimal am Tag die Zähne.
🇹🇷 Günde iki kere dişlerimi fırçalarım.

3. Geçmişte başlayıp hala devam eden eylemlerde kullanılır:

🇩🇪 lch wohne seit fünf Jahren hier.
🇹🇷 Beş yıldır burada yaşıyorum.
🇩🇪 Er lernt seit drei Jahren Deutsch.
🇹🇷 Üç yıldır Almanca öğreniyor.
🇩🇪 Wir kennen uns seit der Schulzeit.
🇹🇷 Okul zamanından beri tanışıyoruz.
🇩🇪 Ich arbeite seit drei Jahren in dieser Firma.
🇹🇷 Üç yıldır bu şirkette çalışıyorum.

❗ Ancak belirtmek isterim ki, eğer geçmişte başlayan ilgili olay bitmişse “Perfekt” (di’li geçmiş zaman) kullanılır:

🇩🇪 Seit seinem Unfall habe ich ihn nur ein einziges Mal gesehen.
🇹🇷 Kazadan beri onu sadece bir kez gördüm.

4. Genel gerçekler, fizik kanunlarını ifade ederken:

🇩🇪 Wasser kocht bei 100 Grad Celsius.
🇹🇷 Su, 100 derecede kaynar.
🇩🇪 Die Erde dreht sich um die Sonne.
🇹🇷 Dünya, Güneş’in etrafında döner.
🇩🇪 Der Mount Everest ist der höchste Berg der Welt.
🇹🇷 Everest Dağı, dünyanın en yüksek dağdır.

5. Gelecekte belirli bir tarihte veya zaman diliminde gerçekleşmesi planlanan olayları ifade ederken Almancada şimdiki zaman (Präsens) kullanılır.

🇩🇪 Ich fliege nächste Woche nach Paris.
🇹🇷 Gelecek hafta Paris’e uçacağım.
🇩🇪 Wir haben morgen ein wichtiges Meeting.
🇹🇷 Yarın önemli bir toplantımız var.
🇩🇪 Sie beginnt im August ihre neue Ausbildung.
🇹🇷 Ağustos’ta yeni eğitimine başlayacak.
🇩🇪 Er kommt am Freitag zu Besuch.
🇹🇷 Cuma günü ziyarete gelecek.

❗ Günlük yaşamda, geleceğe yönelik anlamlar içeren ifadeler bağlamdan açıkça anlaşıldığı sürece, “gelecek zaman” (Futur I) yerine “şimdiki zaman” (Präsens) tercih edilir.

🇩🇪 Ich schreibe den Brief heute Abend. 👌🏻 (Präsens)
🇩🇪 Ich werde den Brief heute Abend schreiben. 👍🏻 (Futur I)
🇹🇷 Mektubu bu gece yazacağım.

6. Geçmişte gerçekleşmiş önemli tarihi olayları anlatırken kullanılır. Çünkü bazı tarihsel olaylar genel kabul gören bir bilgi olarak kabul edilir. Türkçede “di’li geçmiş zaman” olarak ifade ettiğimiz bu tarz cümleleri Almancada “Präsens” ile kullanmalıyız.

🇩🇪 1989 fiel die Berliner Mauer.
🇹🇷 1989’da Berlin Duvarı yıkıldı.
🇩🇪 Columbus entdeckte Amerika 1492.
🇹🇷 Columbus, Amerika’yı 1492’de keşfetti.
🇩🇪 Die Französische Revolution begann 1789.
🇹🇷 Fransız Devrimi 1789’da başladı.
🇩🇪 Der erste Mensch landete 1969 auf dem Mond.
🇹🇷 Ay’a ilk insan 1969’da ayak bastı.

❗ Almancada bir şeyin şu anda olduğunu vurgulamak için bazı alternatif yolları kullanabiliriz:

1. das Präsens + zarf
   • 🇩🇪 Meine Mutter kocht gerade das Abendessen.
   • 🇹🇷 Annem şu anda akşam yemeğini pişiriyor.
2. beim + “isimleştirilmiş fiil”
   • 🇩🇪 lch bin beim Bügeln.
   • 🇹🇷 Ütü yapıyorum.
3. eben/gerade dabei sein zu + Fiil
   • 🇩🇪 Maria ist gerade dabei, eine E-Mail zu schreiben.
   • 🇹🇷 Maria hala e-posta yazıyor.