Almancada Miş’li Geçmiş Zaman (Plusquamperfekt)

Plusquamperfekt, Almancada haben veya sein yardımcı fiilleri kullanarak miş’li geçmiş zaman anlatmaya yarayan kip yapısıdır.

Almancada Miş’li Geçmiş Zaman

Türkçede mişli geçmiş zaman olarak kullanılan plusquamperfekt’de haben ve sein yardımcı fiilleri Präteritum çekimlerinde kullanılır.

Perfekt ile yapılan geçmiş zaman ile aralarında yapı olarak büyük bir benzerlik bulunmaktadır. Perfekt ile haben ve sein yardımcı fiillerinin şahıslara göre Präsens (şimdiki zaman) çekimi kullanılırken Plusquamperfekt ile Präteritum (di’li geçmiş zaman) çekimleri kullanılır.

1	2	3	4
Özne	haben Präteritum Çekimi	—	Fiil Partizip II
Özne	sein Präteritum Çekimi	—	Fiil Partizip II

Aşağıdaki tabloda haben ve sein yardımcı fiillerinin Plusquamperfekt yaparken kullanılan Präteritum çekimleri derlenmiştir:

zamir	haben	sein
ich	🔊 hatte	🔊 war
du	🔊 hattest	🔊 warst
er/sie/es	🔊 hatte	🔊 war
wir	🔊 hatten	🔊 waren
ihr	🔊 hattet	🔊 wart
sie/Sie	🔊 hatten	🔊 waren

Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz:

Ich hatte Thomas in Antalya gesehen. Thomas’ı Antalya’da görmüştüm.

Ich hatte diesen Hund gesehen. Bu köpeği görmüştüm.

Er hatte seine Mutter besucht. Annesini ziyaret etmişti.

Sein Vater hatte sich ein neues Auto gekauft. Babası yeni bir araba almıştı.

Während der Reise hatte ich viele Bücher gelesen. Yolculuk sırasında birçok kitap okumuştum.

Türkçede miş’li geçmiş zamanın hikayesini genel olarak, geçmişteki bir olay referans alınıp başka bir geçmiş zamanda gerçekleşmiş olayı aktarırken kullanırız.

Almancada da genel olarak Plusquamperfekt yapısını iki farklı geçmiş zaman içeren cümleden hangisinin daha geçmişte olduğunu anlatmak için kullanırız. Her ne kadar biz Türkçede geçmiş zaman anlatan cümleler kurmak için miş’li geçmiş zamanı tek başına kullansak da Almancada geçmiş anlatan böylesi durumlar için Perfekt ya da Präteritum tercih edilir. Örneğin:

Ich hatte Thomas in Antalya gesehen. (gerek yok)
Ich habe Thomas in Antalya gesehen. ✅
Thomas’ı Antalya’da gördüm.

Nasıl ki Türkçede miş’li geçmiş zaman diğerlerine nazaran az kullanılan bir kipse Plusquamperfekt de Almancada az kullanılan bir kiptir. Yalnız kullanılmasını gerektiren zorunlu durumlar da vardır.

Aynı zamanda meydana gelmemiş iki olaydan söz ederken iki ayrı zaman kullanılacağı malumdur. Bu hususa Almancada çok dikkat etmek gerekir.

Eğer geçmişteki bir olayı geçmişteki başka bir olayı referans vererek anlatacaksak iki geçmiş olandan birinin diğerinden ondan daha da önceki bir zamanda gerçekleşmiş olması gerekir. Yani bu demektir ki iki geçmiş olaydan önce olanı muhakkak Plusquamperfekt ile anlatılmalıdır:

Önce Olan	Sonra Olan
Plusquamperfekt	Perfekt
Plusquamperfekt	Präteritum

Bundan dolayı Plusquamperfekt’li cümlelerde iki geçmiş zamandan hangisinin daha önce gerçekleştiği anlatan zaman bildiren kelimeler bulunur.

İşte Almancada Plusquamperfekt’i böylesi durumlarda kullanmak en doğru olanıdır. Türkçede “Seni görmüştüm” gibi bir ifade kursak da bunu Almancada “Ich hatte dich gesehen” yerine “Ich habe dich gesehen” şeklinde söylemeliyiz.

Ich war gerade zu Hause angekommen, als Thomas mich anrief. Thomas beni aradığında eve yeni gelmiştim.

Als ich an der Bushaltestelle ankam, war der Bus schon abgefahren. Durağa vardığımda otobüs çoktan hareket etmişti.

Wir warteten, bis der Zug abgefahren war. Trenin hareket etmesini bekledik (beklemiştik).

Ich hatte nichts davon gewusst, bis Emma endlich alles erklärte. Emma sonunda her şeyi açıklayana kadar bundan haberim yoktu.

Ich hatte den ganzen Tag gearbeitet. Danach habe ich geschlafen. Bütün gün çalışmıştım. Ondan sonra uyudum.

❗ Her ne kadar Türkçe karşılığı olarak miş’li geçmiş zaman kullansak da çevirilerde Plusquamperfekt’i di’li geçmiş zaman şeklinde de kullanabiliriz. Bu yüzden Türkçe çevirisini düşünmek yerine olaya matematiksel yaklaşıp iki geçmiş zamandan hangisi geçmişse onda Plusquamperfekt’in kullanıldığını bilelim.