Almancada Sıfatların -İn Hali Çekimleri ve Özellikleri

Bu yazımızda, Almancada sıfatların -in hali çekimleri nasıl yapılır onu inceleyeceğiz. Bu konudan önce muhakkak ismin yalın halinde sıfatların aldığı çekim ekleri konusunu çalışmanız faydalı olacaktır.

Almancada Sıfatların -İn Hali Çekimleri

Sıfatlar, isimlerin ya da diğer sıfatların önüne gelerek onları miktar, sıra, konum, renk, biçim, bıraktığı izlenim gibi çeşitli yönlerden tanımlayan, tarif eden “tanımlayıcı” kelimelerdir. Sıfatlar cümlede tek başına bulunabildiği gibi bir ismin önüne gelerek de kullanılmaktadır. Örneğin:

🇩🇪 Das Auto ist klein. (Araba küçük.)
🇩🇪 Das kleine Auto. (Küçük araba.)

Yukarıdaki örneklerimizde Almancada sıfatlar bir isimle beraber kullanıldıklarında çekim ekleri almaktadır. Sıfatlar aldıkları bu çekim ekleri önüne geldikleri ismin cinsiyet, sayı ve hal durumuna bağlı olarak şekillenmektedir. Biz bu yazımızda ismin -in halinde sıfatların aldıkları çekim eklerini inceleyeceğiz.

Almancada İsmin -İn Halinde Sıfat Çekimleri

Almancada sıfat çekimleri, güçlü çekim (Starke Beugung), zayıf (Schwache Beugung) ve karışık (Gemischte Beugung) olmak üzere üç şekilde olmaktadır.

-İn Halinde Güçlü Çekim

Bu çekim, herhangi bir artikel veya sahiplik zamirleri (mein, dein, sein, vb.) kullanılmadığında uygulanır. Yani, herhangi bir artikel olmadan kullanılmış isimlerle beraber eğer bir sıfat kullanılırsa aşağıdaki gibi çekimlenir.

HAL	ERİL	DİŞİL	NÖTR	ÇOĞUL
Nominativ	großer	große	großes	große
Akkusativ	großen	große	großes	große
Dativ	großem	großer	großem	großen
Genitiv	großen	großer	großen	großer

Yukarıdaki tablolardan da anlaşılacağı üzere ismin -in halindeki sıfatın sahip olduğu çekim ekleri (-er) dişil ve çoğulda, belirli artikellerinin (der) ekleriyle parallelik gösterirken, eril ve nötr cinsiyetler -en eki almaktadır

➡️ Eril isimleri tanımlayan sıfatlar için “-en” (der ➡️ des)
➡️ Dişil isimleri tanımlayan sıfatlar için “-er” (die➡️ der)
➡️ Nötr isimleri tanımlayan sıfatlar için “-en” (das➡️ des)
➡️ Çoğul isimleri tanımlayan sıfatlar için “-er” (die➡️ der)

🇩🇪 Ich bin müde großen Lärms.
🇹🇷 Büyük gürültüden yoruldum
🇩🇪 Wir sind Fans großer Kunst.
🇹🇷 Biz büyük sanatın hayranlarıyız.
🇩🇪 Sie sind sich des großen Risikos bewusst.
🇹🇷 Büyük riskin farkındalar.
🇩🇪 Wir bedauern den Verlust großer Chancen.
🇹🇷 Büyük fırsatların kaybını üzülerek kabul ediyoruz.

-İn Halinde Zayıf Çekim

Bu çekim, belirli bir artikel (der, die, das) veya başka bir belirleyici (dieser, jener vb.) ile birlikte kullanıldığında uygulanır. Aşağıdaki tabloda sıfatın önüne geldiği ismin belirli artikeline göre aldığı ekler gösterilmiştir:

HAL	ERİL	DİŞİL	NÖTR	ÇOĞUL
Nominativ	der große	die große	das große	die großen
Akkusativ	den großen	die große	das große	die großen
Dativ	dem großen	der großen	dem großen	den großen
Genitiv	des großen	der großen	des großen	der großen

Yukarıdaki tablolardan da anlaşılacağı üzere ismin -i halindeki sıfatın sahip olduğu çekim ekleri bütün cinsiyetlerde ve hatta çoğulda aynıdır (-en).

🇩🇪 Das ist der Preis des großen Hauses.
🇹🇷 Bu, büyük evin fiyatıdır.
🇩🇪 Ich bin Fan der großen Idee.
🇹🇷 Büyük fikrin hayranıyım.
🇩🇪 Sie sind sich des großen Problems bewusst.
🇹🇷 Büyük sorunun farkındalar.
🇩🇪 Das ist der Ursprung der großen Ideen.
🇹🇷 Büyük fikirlerin çıkış noktası budur.

-İn Halinde Karışık Çekim

Genellikle “ein”, “kein” gibi belirsiz artikel ya da sahiplik zamirleriyle (mein, dein, sein, vb.) birlikte kullanıldığında karışık çekim uygulanır.

HAL	ERİL	DİŞİL	NÖTR	ÇOĞUL
Nominativ	ein großer kein großer mein großer	eine große keine große meine große	ein großes kein großes mein großes	✖️ keine großen meine großen
Akkusativ	einen großen keinen großen meinen großen	eine große keine große meine große	ein großes kein großes mein großes	✖️ keine großen meine großen
Dativ	einem großen keinem großen meinem großen	einer großen keiner großen meiner großen	einem großen keinem großen meinem großen	✖️ keinen großen meinen großen
Genitiv	eines großen keines großen meines großen	einer großen keiner großen meiner großen	eines großen keines großen meines großen	✖️ keiner großen meiner großen

❗ Belirsiz artikel (ein-eine) çoğul halde kullanılmaz.

Yukarıdaki tablolardan da anlaşılacağı üzere ismin -in halindeki sıfatların sahip olduğu çekim ekleri bütün belirsiz artikellerde ve sahiplik zamirlerinde –en şeklindedir.

🇩🇪 Das ist der Preis eines großen Hauses.
🇹🇷 Bu, büyük bir evin fiyatıdır.
🇩🇪 Ich habe die Kontrolle meines großen Projekts verloren.
🇹🇷 Büyük projemin kontrolünü kaybettim.
🇩🇪 Sie ist die Schöpferin einer großen Idee.
🇹🇷 O, büyük bir fikrin yaratıcısıdır.
🇩🇪 Das ist die Folge meiner großen Entscheidung.
🇹🇷 Bu, büyük kararımın sonucudur.
🇩🇪 Er ist sich eines großen Problems bewusst.
🇹🇷 O, büyük bir sorunun farkında.
🇩🇪 Das ist das Ergebnis meines großen Experiments.
🇹🇷 Bu, benim büyük deneyimimin sonucudur.

Kısaca sıfatların yalın halde, -i halinde, -e halinde ve -in halinde aldıkları ekleri özetlersek:

HAL	ERİL	DİŞİL	NÖTR	ÇOĞUL
Nominativ	großer der große ein großer kein großer mein großer	große die große eine große keine große meine große	großes das große ein großes kein großes mein großes	große die großen ✖️ keine großen meine großen
Akkusativ	großen den großen einen großen keinen großen meinen großen	große die große eine große keine große meine große	großes das große ein großes kein großes mein großes	große die großen ✖️ keine großen meine großen
Dativ	großem dem großen einem großen keinem großen meinem großen	großer der großen einer großen keiner großen meiner großen	großem dem großen einem großen keinem großen meinem großen	großen den großen ✖️ keinen großen meinen großen
Genitiv	großen des großen eines großen keines großen meines großen	großer der großen einer großen keiner großen meiner großen	großen des großen eines großen keines großen meines großen	großer der großen ✖️ keinen großen meinen großen