Alman Alfabesi, Harfler ve Okunuşları (A’dan Z’ye)

Alman alfabesi, Latin alfabesinden türetilmiş olup 26 harf, 3 Umlaut (ä, ö, ü) ve 1 eszett (ß) olmak üzere toplamda 30 harften oluşmaktadır.

Alman dili, Alman alfabesinde olmadığı halde başka dillerden gelen kelimelerin “okunuşlarını ve yazılışlarını” olduğu gibi alma eğilimi gösterdiği için birtakım kelimelerde farklı harflerin kullanıldığına şahit olabilirsiniz. Örnek olarak Alman alfabesinde olmadığı halde Fransızcadan geçen Café kelimesindeki é harfi verilebilir.

Alman alfabesi ve harflerin okunuşlarını öğrenmek, kelimedeki vurguyu anlamayı kolaylaştırdığı gibi dinleme ve konuşma becerileri için de oldukça önemli bir konudur. Bu yüzden gereken önemin verilmesini tavsiye ederiz.

Alman Alfabesi

Alfabemizde bulunan “Ç, ç, Ğ, ğ, Ş, ş, İ, ı” harfleri Alman alfabesinde bulunmazken Alman alfabesinde bulunan “Q, q, W, w X, x, Ä, ä” harfleri de bizim alfabemizde yoktur. Yani bu demektir ki Alman alfabesinde Türkçede olmayan harfler hangileridir sorusunun cevabı “ä, ß, w, x” harfleridir. İlk Almanca öğrenmeye başladığımda beni en çok şaşırtan ise Almancada büyük i harfinin, yani İ‘nin olmaması olmuştur. Siz de şaşıracaksınız belki ama Almancada büyük i harfi yoktur.

Dahası Alman alfabesindeki ß harfi, Alman alfabesini kullanan Lihtenstayn ve İsviçre’de kullanılmamaktadır. ß harfi yerine çift s, yani “ss” harflerini kullanmaktadırlar. Bu vesileyle Almancanın sadece Almanya’da anadil olarak konuşulmadığını da belirtmek isterim. Zira Almanca, sadece Almanya’da değil İsviçre, Belçika, Lüksemburg, Lihtenştayn ve Avusturya gibi Avrupa ülkelerinde de ana dil olarak konuşulmaktadır.

Bu özelliği Almancayı haliyle Avrupa’da en çok konuşulan dillerden biri yapmaktadır. Dünya genelinde ise Almancayı ana dili olarak konuşan 130 milyon insan olduğu bilinmektedir.

Almancadaki harfler isim özelliği gösterdiğinden ve haliyle Almancada her bir ismin artikeli olduğundan harflerin de artikelleri bulunmaktadır. Alman alfabesindeki harflerin artikeli DAS olmaktadır (örneğin das A, das B, das C, das D …).

Almancada Harfler

Almancada harfler genel olarak yazıldığı gibi okunmaktadır. Aşağıdaki tabloda harfler, okunuşlarını dinleyebileceğiniz butonlarla birlikte verilmiştir.

🔠	🔡	IPA	Örnek
🔊 A	a	[a:]	🔊 Apfel
🔊 B	b	[be:]	🔊 Banane
🔊 C	c	[tse:]	🔊 Couch
🔊 D	d	[de:]	🔊 Deutsch
🔊 E	e	[e:]	🔊 Elefant
🔊 F	f	[εf]	🔊 Fisch
🔊 G	g	[ge:]	🔊 Gitarre
🔊 H	h	[ha:]	🔊 Haus
🔊 I	i	[i:]	🔊 Igel
🔊 J	j	[jοt]	🔊 Januar
🔊 K	k	[ka:]	🔊 Kaffee
🔊 L	l	[εl]	🔊 Liebe
🔊 M	m	[εm]	🔊 Mann
🔊 N	n	[εn]	🔊 Nagel
🔊 O	o	[o:]	🔊 Orange
🔊 P	p	[pe:]	🔊 Pinguine
🔊 Q	q	[ku:]	🔊 Quiz
🔊 R	r	[εr:]	🔊 Rot
🔊 S	s	[εs]	🔊 Sonne
🔊 T	t	[te:]	🔊 Tee
🔊 U	u	[u:]	🔊 Uhr
🔊 V	v	[fau:]	🔊 Vogel
🔊 W	w	[ve:]	🔊 Wolke
🔊 X	x	[iks]	🔊 Xylofon
🔊 Y	y	[ypsilεn]	🔊 Yak
🔊 Z	z	[tsεt]	🔊 Zeit
🔊 Ä	ä	A-Umlaut	🔊 Bär
🔊 Ö	ö	O-Umlaut	🔊 Öl
🔊 Ü	ü	U-Umlaut	🔊 Fünf
🔊 ẞ	ß	Eszett	🔊 Fuß

Alman alfabesindeki harflerin okunuşu bu harfler tek tek söylendiği zaman yukarıda gösterildiği gibidir. Buna karşılık kelime içinde okunuşları değişebilir. Bu değişikliklerin başlıcaları gösterilmeye çalışılmıştır.

Almancada Umlaut olarak adlandırılan harfler bulunmaktadır. Görevi anlamını idrak etmemize yardımcı olsa da yine de ufak bir açıklama yapmakta, sözlük anlamını paylaşmakta fayda var; Umlaut, sesli harfin telaffuzunun inceldiğini göstermek için sesli harfin üzerine yerleştirilen çift nokta işaretine denir.

ä, ö, ü gibi umlaut olan harfler ve ß harflerinin klavyede mevcut olmamasından ötürü alternatif olarak ä= ae, ö= oe, ü= ue ve ß= ss şeklinde yazılabilir. Ancak genel olarak zorda kalınsa dahi bu harflerin alternatif yazılışları pek tercih edilmemektedir. Sizin de tercih etmemenizi tavsiye ederiz.

Bu alternatifler yerine ilgili harfleri oluşturmak için biraz uğraştırıcı metotları deneyebilirsiniz. Bilgisayarınızda internet varsa Google’a veyahut kullandığınız herhangi bir tarayıcıya “umlaut a” şeklinde arama yaparak ulaşabilirsiniz. Yine benzer şekilde tarayıcınıza “esszet” yazarak ß harfine ulaşabilirsiniz.

Ancak internet bağlantınız yoksa klavyede kullanacağınız harf kombinasyonlarıyla bu harfleri elde etmek mümkün. Aşağıda koyu olarak gösterilmiş harflere sırayla tıklayarak bu harfleri oluşturabilirsiniz.

Alt + 0196 = Ä
Alt + 0228 = ä
Alt + 0214 = Ö
Alt + 0246 = ö
Alt + 0220 = Ü
Alt + 0252 = ü
Alt + 0223 = ß

Almancada Sesli Harfler (Vokal)

⭐ Almancada a, e, i, o, u, ö, ü, ä harfleri sesli harflerdir. Bu harflerden e haricinde geri kalanların okunuşları Türkçedekine benzer şekilde olur:

❗ Almancada -e harfi, -r ile biten kelimeler hariç, son hecesinde -e olan kelimelerde Türkçedeki -ı harfine benzer bir şekilde telaffuz edilir.
❗ Sonu -r ile biten kelimelerden önce -e harfi gelirse -ağ benzeri bir telaffuz olur.
❗ Bunun dışında kalan durumlarda ise Türkçedeki -e harfi gibi telaffuz edilir.

Harf	Okunuş	Örnek
e	ı	🔊 Bewertet (oy)
e	ı	🔊 Sagen (söylemek)
e	ı	🔊 Tafel (kara tahta)
e	ı	🔊 Weinend (ağlayan)
e	ağ	🔊 Bauer (ağlayan)
e	ağ	🔊 Teuer (ağlayan)
e	e	🔊 Weg (yol)
e	e	🔊 Telefon (telefon)

Ünlü harflerin telaffuzlarıyla alakalı genel kurallar:

⭐ Bir sesli harf, ardından “h” harfi geldiğinde o sesli harf uzun okunur:
🔊 Stahl (çelik)

⭐ Bir sesli harfin ardından tek bir ünsüz geldiğinde ilgili sesli harf genellikle uzun okunur:
🔊 Tag (gün)

⭐ Bir sesli harfin ardından yine aynı sesli harf gelirse o sesli harf uzun bir şekilde okunur:
🔊 Teer (katran)

⭐ “a, e ve i” ünlülerinden önce tek bir sessiz harf gelirse ilgili sesli harf uzun okunur:
🔊 beten (dua etmek)

⭐ Bir sesli harfin ardından iki veya daha fazla sessiz harf geldiğinde o sesli harf kısa okunur:
🔊 Tanne (çam ağacı)

Harf	⬇️	Örnek
a	uzun	🔊 Bahnhof (gar)
a	kısa	🔊 Banner (flama)
e	uzun	🔊 Leben (yaşam)
e	kısa	🔊 Bett (yatak)
e	kısa vurgusuz	🔊 Lachen (gülmek)
i	uzun	🔊 isoliert (yalıtılmış)
i	kısa	🔊 Mitte (orta)
o	uzun	🔊 Lob (övgü)
o	kısa	🔊 Sonne (güneş)
u	uzun	🔊 Grube (çukur)
u	kısa	🔊 muss (-mesi gerek)
ä	uzun	🔊 nächste (sonraki)
ä	kısa	🔊 fällen (kesmek)
ö	–	🔊 schön (güzel)
ü	–	🔊 Tür (kapı)

Almancada Çift Sesli Harfler (Diphtong)

Bazı sesli harfler yan yana gelerek değişik sesler oluştururlar. Bu sesli harfler grubuna “Birleşik sesli harfler” (Diphtong) denir.

➡️ ai ve ei Türkçedeki “ay” gibi okunur.
➡️ äu ve eu Türkçedeki “oy” gibi okunur.
➡️ ie Türkçedeki “şiir” kelimesinde geçen ii gibi biraz uzunca olacak şekilde telaffuz edilir.
➡️ oe uzun bir “ö” gibi okunur.

Harf	Okunuş	Örnek
ai	ay	🔊 Mai (mayıs)
ei	ay	🔊 Zeit (zaman)
ey	ay	🔊 Meyer (maya)
ie	ii	🔊 Brief (mektup)
äu	oy	🔊 Bäume (ağaç)
eu	oy	🔊 Teuer pahalı
au	au	🔊 Blau (mavi)
oe	ö	🔊 Goethe

Alman Alfabesi ve Sessiz Harfler (Konsonanten)

Almancada sessiz harfler Konsonanten olarak adlandırılır ve çoğunluğu Türkçede olduğu gibi okunur. Bunların belli başlı istisnaları ise aşağıdaki gibi listelenmiştir.

⭐ Almancada c yabancı dillerden geçen kelimelerde çeşitli okunuşlara sahip olmakla beraber harfi iki farklı şekilde okunur:

1- “a, o, u” ve ünsüzlerin önünde -k olarak okunur; 🔊 Café (kafe)
2- “ä, e, i, y” önünde -ts olarak okunur; 🔊 Celsius (santigrat)

⭐ Almancada j harfi genellik “y” olarak telaffuz edilir. Yabancı dillerden geçmiş bazı kelimelerde ise Türkçedeki gibi j olarak okunur:

1- 🔊 Ja (evet)
2- 🔊 Jounalist (gazeteci)

⭐ Almancada q harfi u harfinden önce geldiğinde “kv” olarak okunur; 🔊 Qual (azap)

⭐ Almancada r harfi kelime sonunda kısa bir a harfi gibi okunmaktadır. Kelime sonunda olmayan r harfleri ise genellikle gırtlaktan söylenir. Bu yapılamıyorsa Türkçedeki gibi söylemek çok büyük sıkıntı yaratmayacaktır:

1- 🔊 Aber (ama)
2- 🔊 braun (kahverengi)
3- 🔊 Lehrer (öğretmen)

⭐ Almancada s harfi kelime ya da hece başında sesli harften önce gelirse “z” şeklinde okunur. Buna karşılık s harfinden sonra “p” veya “t” harfleri geldiğinde ş olarak okunur.

1- 🔊 Sohle (taban)
2- 🔊 Spaß (zevk, eğlence)
3- 🔊 Stern (yıldız)

⭐ Almancada v harfi genellikle Türkçedeki “f” harfi gibi okunur ama yabancı kelimelerin başında veya ortasında Türkçedeki “v” gibi okunur.

1- 🔊 Vater (baba)
2- 🔊 Volk (halk)

⭐ Almancada w harfi Türkçedeki “v” harfi gibi telaffuz edilir; 🔊 Welt (dünya)

⭐ Almancada x harfi Türkçedeki “ks” harfleri gibi okunur; 🔊 Taxi (taksi)

⭐ Almancada y harfi, özellikle yabancı dillerden geçmiş kelimelerin başlarında Türkçedeki gibi “y” harfi şeklinde okunurken kelime içinde ise “ü” şeklinde okunur:

1- 🔊 Yogurt (yoğurt)
2- 🔊 Symbol (sembol)

⭐ Almancada z harfi Türkçedeki “ts” harflerinin okunuşu gibi telaffuz edilir; 2- 🔊 Zei (zaman, çağ, vakit)

⭐ Almancada hecenin sonunda ve bir sessiz harfin önünde yer alan b, d, g harfleri Türkçedeki “p, t, k” gibi okunur.

1- 🔊 Lob (övgü)
2- 🔊 Kind (çocuk)
3- 🔊 Zug (tren)

Almancada Birleşik Sessiz Harfler

Almancada bazı sessiz harfler yan yana gelince birtakım sesler çıkarırlar. Aşağıdaki tabloda yan yana gelmiş sessiz harfler ve okunuşları telaffuz butonlarıyla beraber derlenmiştir:

Harf	Okunuş	Örnek
dsch	c	🔊 Dschungel (orman)
tion	sio:n, syo:n	🔊 Action (aksiyon)
tsch	ç	🔊 Deutsch (Almanca)
chs	ks	🔊 sechs (altı)
st	ş	🔊 Straße (cadde)
ch	h	🔊 Buch (kitap)
ck	k	🔊 Brücke (köprü)
sp	şp	🔊 Beispiel (misal)

Özetle vurgulamak gerekirse, Almanca telaffuz biçimlerinde kurala uymayan ve çeşitli istisnai durumlar oldukça yaygındır. Bu yüzden Alman alfabesi ve harfler genel hatlarıyla derlenmiştir. Eksik gördüğünüz şeyleri yorum olarak belirtebilirsiniz. Sağlıcakla kalın ❤️…