Almancada -İ Halinde Edatlar

Bu dersimizde Almancada -i halinde edatlar olarak bilinen Präpositionen mit Akkusativ konusunu anlatacağız. Bir önceki derste Almancada ismin -i hali konusunu anlatmıştık. O konuyu bilmeden bu edatlara çalışmak zorluk çıkaracaktır.
Präpositionen mit Akkusativ
Almancada Präpositionen mit Akkusativ olarak adlandırılan bu edatlar daima -i halinde bir nesne alır. Aşağıdaki tabloda bu edatlardan yaygın olanlar derlenmiştir;
für |
um |
ohne |
gegen |
bis |
durch |
Almancada edatları cümlede tanımak için cümleye wo ve wohin soruları sorulur. Eğer cümle wo (nerede) sorusuna cevap veriyorsa edattan sonra gelen isim e-halindedir, şayet cümle wohin (nereye) sorusuna cevap veriyorsa edattan sonra gelen isim i-halindedir.
für (için, yerine, lehin(d)e, -ya/-ye, -e/-a)
“İçin” anlamına gelir. İ-halinde bulunan isimlerle kullanılır, yani für’den sonra gelen isim (veya şahıs zamiri) daima i-halinde bulunur.
Was kann ich für Sie tun? Senin için ne yapabilirim? | |
das Haus für 50000 Euro verkaufen Evi 5000 Euro’ya satmak |
Um (etrafında, -de/-da, çevresinde)
Türkçeye “Etrafında” olarak çevrilir. Bir şeyin şahısların veya eşyaların çevresinde daire biçiminde bulunduğunu, hareket ettiğini gösterir. Ya da şahısların (eşyaların) bir şeyin çevresinde daire biçiminde durduklarını belirtir.
Yer Bildirirken
Gehen Sie um die Ecke! Köşeyi dönün! | |
Wir sitzen um den Tisch. Masada (masanın etrafında) oturuyoruz |
Zaman Bildirirken
Um 6 Uhr Saat altıda | |
Morgen um diese Zeit Yarın bu zamanlar |
Diğer Durumlar
Die Temperatur ist um 5 Grad gestiegen. Sıcaklık yaklaşık 5 derece arttı. | |
Die Preise sind um 20% reduziert. Fiyatlar % 20 indirildi. |
Durch (Boyunca, arasından, içinden, tarafından, boyunca)
Yer Bildirirken
“durch”, yere atıfta bulunuyorsa “boyunca”, “içinden” anlamlarında kullanılır.
Er geht durch den Berg. O dağın içinden geçer. | |
durch den Park. Parktan (parkın içinden, parkın arasından) |
Zaman Bildirirken
Durch den ganzen Tag Bütün bir gün boyunca | |
Sein ganzes Leben durch Bütün yaşamı boyunca |
Diğer Durumlar
Bazı durumlarda durch edatı bir şeyin kim tarafından yapıldığı anlatır veyahut nedenini belirtir;
Durch einen Unfall verletzt werden. Bir kaza nedeniyle yaralanmak | |
Durch Zufall Tesadüfen |
Ohne (-sız/-siz, -meden/-madan, olmaksızın)
Türkçeye kelimelerin sonuna eklenen bir “-siz” eki şeklinde çevrilebilir. Önüne geldiği ismin eksik olduğunu, bulunmadığını belirtir. Önünde ohne bulunan isim genellikle artikel almaz, ancak bir şeyi özellikle belirtmek gerekirse ya da isim bir sıfatla birlikte kullanılmışsa belirli artikel kullanılabilir.
Ich kann nicht ohne dich leben. Sensiz yaşayamam. | |
ohne Grund weinen Nedensiz ağlamak |
gegen (karşı, -ye doğru, -aşağı yukarı, aksine, kıyasla)
Yer Bildirirken
gegen den Mann fahren adama doğru sürmek | |
gegen den Storm schwimmen. akıntıya karşı yüzmek |
Zaman Bildirirken
gegen 8 Uhr kommen saat sekize doğru gelmek | |
gegen Anfang yılın başına doğru |
Diğer Durumlar
Real Madrid spielt heute gegen Bayern München. Real Madrid bugün Bayern Münih’e karşı oynuyor. | |
gegen das Rauchen sein sigara içmeye karşı olmak |
Bis (-e/-a, -ye/-ya, -ye/-ya kadar)
Pratikte, tek başına “bis” nadiren bir edat olarak kullanılır. “Bis” tek başına yalnızca zarflar ve birkaç isim ile birlikte kullanılır. Aksi takdirde, bir sonraki ismin durumunu belirlemek için başka bir edat gelir.
“Bis”, yer adları, fiyat, sayı ve saatlerde artikel olmadan kullanılır.
Yer Bildirirken
Er fährt nur bis London O sadece Londra’ya kadar gider. | |
bis unten aşağıya kadar |
Zaman Bildirirken
bis heute bugüne kadar | |
bis 7 Uhr saat yediye kadar |
Bis başka edatlarla da beraber kullanılabilir. Böylesi durumlarda bis edatından sonra gelen edat ismin çekimini etkiler.
Wider, Per ve Pro edatlarina Baska kaynaklarda rastlamadim. Entlang edati ayriyeten veriliyor ama siz koymamissiniz
Aslında başka kaynaklarda da var duden’i örnek olarak atabilirim ama kafa karışıklığı olmaması adına ilgili edatları yazıdan kaldırdım. Yorumunuz için teşekkürler.
Hocam iyi günler
um ile verdiğiniz örneklerde praepositionen mit akkusativi bulmak için hangi soruyu sorarız? bize akkusativ praepositionlarda hareket olur diye öğretmişlerdi. Yani Wohin sorusunu sorarız demişlerdi. Yanlış bilgimi acaba?
İyi geceler, Evet doğru bir bilgi. Özellikle yer bildirimi anlatılan durumlarda eğer Akkusativ ise hareket bildirimi vurgulanır Dativ ise yer bildirimi vurugulanır. Hem Akkusativ hem de Dativ kullanılabilen edatlarda bu ayrıma dikkat etmek çok önemlidir.
Hocam die Ecke değilde der Ecke olması gerekmiyor mu?
Ecke die artikeline sahip haliyle -i halinde değişim göstermez.
Evet öyle olacak. Uyarı için teşekkürler, hemen düzeltiyorum.
Ama siz cümleyi değiştirmişsiniz. Önceki kurduğunuz cümle dativ di, siz akkusativ kurmuştunuz. Onu düzeltmek istedim.
Kesinlikle haklısınız. O an birden fazla iş yaparken karışıklık oldu ama durumu izah edemedim. Uyarınız için çok ama çok teşekkürler ve tekrardan öylesine bir muameleyle karşı karşıya bıraktığım için özür dilerim
Hatanızı kabul etmiyorsunuz ama cümleyi değiştirmişsiniz! Önceki yorumumu sildiğiniz gibi bunu da yayınlamazsınız kesin!
Aslında sildiğim kendi yorumum olan “Evet öyle olacak. Uyarı için teşekkürler, hemen düzeltiyorum.” cümlesi idi. Yeni eklediğim örnek kafa karıştırmasın diye eklemek istemiştim. Ayrıca karışıklık için özür dilerim tamamıyla benim hatam.