Almancada “Dass” Bağlacı

Merhabalar! Bu dersimizde, Almancada “dass” bağlacı hangi durumlarda kullanılır onu inceleyeceğiz.

“Dass” Bağlacı

Malum, ifade etmek istediğimiz düşünceler bazen tek bir cümle ile yeterince açık olmayabilir. Böyle durumlarda, ana fikrimizi detaylandırmak için yan cümleler kullanırız. Bu ihtiyacımızı karşılamak için Almancada yaygın olarak kullanılan “dass” bağlacı, Türkçeye “öyle ki” veya “ki” şeklinde çevrilebilir. Ancak doğal bir kullanım adına, yan cümledeki fiili doğal bir şekilde çevirmenizi tavsiye ederim.

Örnek üzerinden gösterirsem anlaşılır olacaktır: “Biliyorum ki, arkadaşım yarın gelecek.” gibi bir cümleyi Almanca söylemek istediğinizi farz edelim. Bu cümlede; “Arkadaşım yarın gelecek” bölümü yan cümleyi, “Biliyorum” kısmı ise ana cümleyi oluşturmaktadır. Böylesi bir cümleyi şu dört aşamadan faydalanarak Almancaya çevirebilirsiniz:

1. Ana Cümle:
   • 🇩🇪 Ich weiss.
   • 🇹🇷 Biliyorum.
2. Yan Cümle:
   • 🇩🇪 Mein Freund kommt morgen.
   • 🇹🇷 Arkadaşım yarın geliyor.
3. “Dass” Bağlacını Yan Cümleye Ekle
   • 🇩🇪 Dass mein Freund morgen kommt.
   • 🇹🇷 (Öyle) ki arkadaşım yarın geliyor.
4. Cümleyi Anlamlı Bir Şekilde Yaz:
   • 🇩🇪 Ich weiss, dass mein Freund morgen kommt.
   • 🇹🇷 Biliyorum ki, arkadaşım yarın geliyor.
   • 🇹🇷 Arkadaşımın yarın geleceğini biliyorum.

İşte bu kadar! Cümleyi robot gibi çevirmek yerine tüm yan cümleyi tek bir öğe olarak kabul edip nesne bulduğunuzu hayal edin. Kelimenin birebir çevirisini kullanmak yerine, cümleleri anlamını kaybetmeden daha akıcı bir şekilde çevirmek daha uygundur. Eğer İngilizce biliyorsanız, “dass” bağlacının İngilizcedeki “that” bağlacıyla benzerlik gösterdiğini söyleyeyim. Ancak bu kadarla sınırlı değil. Uymamız gereken bazı kurallar da var. Bakınız:

• “Dass” ile başlayan bir yan cümle oluşturulduğunda, yan cümlenin ana fiili cümlenin sonuna gelmelidir.
• “Dass” yardımcı cümle ile beraber kullanılır. Öncesinde muhakkak bir ana cümle olmalıdır.
• “Dass” bağlacı, “das” artikeli ile karıştırılmamalıdır.

🇩🇪 Ich bin sicher, dass du das Problem lösen kannst.
🇹🇷 Problemi çözebileceğinden eminim.
🇩🇪 Wir freuen uns, dass du bei der Party bist.
🇹🇷 Partide olduğun için mutluyuz.
🇩🇪 Ich hoffe, dass du morgen Zeit hast.
🇹🇷 Umarım yarın zamanın olur.
🇩🇪 Ich hoffe, dass es morgen nicht regnet.
🇹🇷 Umarım yarın yağmur yağmaz.
🇩🇪 Ich glaube, dass er recht hat.
🇹🇷 Haklı olduğunu düşünüyorum.

1. Bir fikri, düşünceyi veya izlenimi ifade etmek için kullanılan fiiller vardır ve “dass” bağlacını içeren yan cümlelerle bu fikirleri veya düşünceleri detaylandırabiliriz. Bunları bilmeniz “dass”lı cümleleri kolayca yapabilmenizi sağlar. Bunlardan yaygın olanlarını aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz:

Verb	Fiil
sagen	söylemek
antworten	yanıtlamak
berichten	haber vermek
hoffen	ummak
glauben	inanmak
kommentieren	yorum yapmak
meinen	zannetmek, sanmak
denken	düşünmek
erzählen	anlatmak
finden	bulmak, görüş bildirmek
behaupten	iddia etmek
schätzen	tahmin etmek, değer biçmek
vermuten	şüphelenmek, varsaymak
den Eindruck haben	izlenimine kapılmak
sich vorstellen	hayal etmek, tasavvur etmek

🇩🇪 Ich glaube, dass er uns die Wahrheit nicht gesagt hat.
🇹🇷 Sanırım bize gerçeği söylemedi.
🇩🇪 Sie hofft, dass das Wetter morgen besser wird.
🇹🇷 Umarım hava yarın daha iyi olur.
🇩🇪 Er befürchtet, dass das Projekt nicht rechtzeitig fertig wird.
🇹🇷 Projenin zamanında tamamlanmayacağından endişeleniyor.
🇩🇪 Sie denkt, dass es zu spät ist, um sich zu entschuldigen.
🇹🇷 Özür dilemek için çok geç olduğunu düşünüyor.
🇩🇪 Ich denke, dass ich mich lieber auf meine Prüfung vorbereiten sollte.
🇹🇷 Sanırım sınavıma hazırlansam iyi olacak.

2. Almancada “dass” içeren yan cümleler, bir fikri beyan etmek veya bir başkasının söylediklerini ya da düşündüklerini aktarmak için kullanılabilir.

🇩🇪 Sie glaubt, dass das neue Restaurant sehr gut ist.
🇹🇷 Yeni restoranın çok iyi olduğunu düşünüyor.
🇩🇪 Er meint, dass der Film spannend ist.
🇹🇷 Filmin heyecan verici olduğunu düşünüyor.
🇩🇪 Wir finden, dass der Vorschlag sinnvoll ist.
🇹🇷 Teklifin mantıklı olduğunu düşünüyoruz.
🇩🇪 Sie behauptet, dass sie den Bericht bereits abgeschickt hat.
🇹🇷 Raporu zaten göndermiş olduğunu iddia ediyor.
🇩🇪 Er schätzt, dass der Kurs ziemlich schwierig sein wird.
🇹🇷 Kursun oldukça zor olacağını tahmin ediyor.
🇩🇪 Er hat mir gesagt, dass er morgen nach Berlin fährt.
🇹🇷 Bana yarın Berlin’e gideceğini söyledi.

3. “Es” zamiri olan “dass”lı cümleler pekala kurulabilir.

🇩🇪 Es ist schade, dass wir die Veranstaltung verschieben müssen.
🇹🇷 Etkinliği ertelemek zorunda kalmamız çok üzücü.
🇩🇪 Es ist klar, dass wir mehr Zeit für das Projekt brauchen.
🇹🇷 Proje için daha fazla zamana ihtiyacımız olduğu açıktır.
🇩🇪 Es ist möglich, dass wir morgen einen Termin finden.
🇹🇷 Yarına randevu bulmamız mümkün.
🇩🇪 Es ist notwendig, dass alle Teilnehmer pünktlich kommen.
🇹🇷 Tüm katılımcıların zamanında gelmesi önemlidir.
🇩🇪 Es tut mir leid, dass ich deine Gefühle verletzt habe.
🇹🇷 Duygularını incittiğim için üzgünüm.

❗ Bu tarz cümlelerde “es” zamiri cümleden atılabilir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz:

🇩🇪 Es ist wichtig, dass wir die Deadline einhalten.
🇩🇪 Wichtig, dass wir die Deadline einhalten.
🇹🇷 Son teslim tarihine uymamız önemlidir.
…..
🇩🇪 Es ist erfreulich, dass die Konferenz gut verlaufen ist.
🇩🇪 Erfreulich, dass die Konferenz gut verlaufen ist.
🇹🇷 Konferansın iyi geçmiş olması sevindirici.
…..
🇩🇪 Es ist verständlich, dass du dich gestresst fühlst.
🇩🇪 Verständlich, dass du dich gestresst fühlst.
🇹🇷 Kendini stresli hissetmen anlaşılabilir bir durum.
…..
🇩🇪 Es ist klar, dass wir einen neuen Plan brauchen.
🇩🇪 Klar, dass wir einen neuen Plan brauchen.
🇹🇷 Yeni bir plana ihtiyacımız olduğu açık.

4. Kip belirteçleriyle (Modalverben) pekala “dass”lı cümleler kurmak mümkün.

🇩🇪 Ich hoffe, dass wir morgen das Problem lösen können.
🇹🇷 Umarım yarın problemi çözebiliriz.
🇩🇪 Er kann nicht verstehen, dass wir die Reise verschieben müssen.
🇹🇷 Yolculuğu neden ertelemek zorunda olduğumuzu anlayamıyor.
🇩🇪 Die Russen wissen, dass ein Atomkrieg nicht gewonnen werden kann.
🇹🇷 Ruslar, bir nükleer savaşın kazanılamayacağını biliyorlar.
🇩🇪 Wir wussten nicht, dass man hier nicht rauchen darf.
🇹🇷 Burada sigara içmenin yasak olduğunu bilmiyorduk.

der Atomkrieg, e ➡️ nükleer savaş https://t.co/Po5dPQ5lIJ

— evde.almanca (@EvdeAlmanca) October 14, 2022

❗ Eğer ana cümledeki özne ile yan cümledeki özne aynıysa, aynı anlamı vermek için “dass” bağlacı yerine “zu + mastar” yapısını kullanmak daha zarif bir ifade şekli sağlar. Almancada “dass” bağlacını, özne farklı olsa bile kullanabiliriz. Ancak özneler farklıysa, “zu + mastar” yapısı kullanılamaz.

🇩🇪 Sie versucht, gut zu schlafen.
🇩🇪 Sie versucht, dass sie gut schläft.
🇹🇷 İyi uyumaya çalışıyor.
…..
🇩🇪 Sie versucht, dass er gut schläft.
🇩🇪 Sie versucht, er gut zu schlafen.
🇹🇷 Onun iyi uyumasını sağlamaya çalışıyor.