Almancada um … zu Bağlacı

Almancada um … zu bağlacı, Türkçede “-mek/mak için, -mesi/ması için” anlamlarına gelmekte olup amaç ve hedef bildiren cümleler kurmak için kullanılır.

um … zu Bağlacı

“Babama yardım etmek için sık sık onu ziyaret ederim, Görevli kapıyı açmak için ayağa kalkıyor” gibi cümlelerde bulunan “-mek/mak için” Almancada um ve zu ile karşılanır.

❗ Um ve zu’nun edat olarak kullanımları olsa da bağlaç olarak kullanımlarında edat olarak taşıdıkları anlamları kaybetmişlerdir.

Örneğin, “Babama yardım etmek için sık sık onu ziyaret ederim” cümlesini yan cümle ve esas cümleye bölelim:

⭐
Babama yardım etmek için sık sık onu ziyaret ederim.
Babama yardım ediyorum. Babamı sık sık ziyaret ederim.

➡️ Esas Cümle
Babamı sık sık ziyaret ederim.
Ich besuche oft mein Vater.

❗ Yan cümleyi -mek/mek için anlamını veren bölümden tanıyabilirsiniz:

➡️ Yan Cümle
Babama yardım ediyorum.
Ich helfe meinem Vater.

Şimdi bu cümleyi um … zu bağlacı kullanarak yazalım:

➡️ um … zu
Ich besuche oft mein Vater, um meinem Vater zu helfen.
Babama yardım etmek için sık sık babamı ziyaret ederim.

Daha seçkin bir anlatım sağlamak adına yukarıdaki örneği yeniden yazalım:

➡️ um … zu
Ich besuche oft mein Vater, um ihm zu helfen.
Babama yardım etmek için sık sık onu ziyaret ederim.

Şimdi yukarıdaki örneğimizi en baştan inceleyelim:

(Ben) babama yardım ediyorum. (Ben) babamı sık sık ziyaret ederim.
Ich besuche oft mein Vater. Ich helfe ihm.
Ich besuche oft mein Vater, um ihm zu helfen.

✅ Fark edileceği üzere iki cümlenin de öznesi aynı kişi, yani ich (ben) zamiridir. Um … zu bağlacı ile yapacağımız cümlelerde yan ve esas cümledeki öznelerin muhakkak aynı olması gerekmektedir.

Ich helfe ihm.
Ich besuche oft mein Vater, um ihm zu helfen.

✅ Yan cümlede çekimli halde ikinci bölgede bulunan fiil mastar halinde en sona gider. Ayrıca yan cümle ile esas cümle arasında virgül koyulur.

John ist nach draußen gegangen, um zu rauchen. John sigara içmek için dışarı çıktı.

George geht zum Kurs, um Deutsch zu lernen. George, Almanca öğrenmek için kursa gidiyor.

Ich lese das, um etwas zu lernen. Bunu bir şeyler öğrenmek için okuyorum.

Thomas arbeitet, um Geld zu verdienen. Thomas para kazanmak için çalışıyor.

Thomas und Anna warten auf den Bus, um in die Stadt zu fahren. Thomas ve Anna şehire gitmek için otobüsü bekliyorlar.

❗ Um … zu ile yapılan cümleler Präteritum veya Perfekt halinde de olabilirler. Bu durumda yan cümlecikte bir değişiklik olmaz. Geçmiş zaman anlamı sadece esas cümleciğin üzerinde olur.

Johann lief in den Garten, um seiner Schwester zu helfen. Johann kız kardeşine yardım etmek için bahçeye koştu.

Anna ist nach Berlin gefahren, um Emma zu sehen. Anna, Emma’yı görmek için Berlin’e gitti.

Ayrılabilen Fiillerde um … zu Kullanımı

Esas cümlenin fiili ayrılabilen bir fiil ise ayrılabilen ek esas cümlenin sonuna gider:

Er sieht fern, um die Nachrichten zu erfahren. Haberleri öğrenmek için televizyon izliyor.

Ich rufe meinen Freund an, um ihm eine Frage zu stellen. Soru sormak için arkadaşımı arıyorum.

Eğer yan cümleciğin fiili ayrılabilen bir fiil ise sondaki zu bu ayrılabilen fiilin takısıyla esas fiili arasına girer ve bitişik yazılır.

Ich gehe ins Kino, um mir den Film anzusehen. Filmi izlemek için sinemaya gidiyorum.

Dönüşlü Fiillerde um … zu Kullanımı

Um ile başlayan yan cümleciğin fiili dönüşlü bir fiil ise fiil yine zu’- dan sonra yer alır, dönüşlü zamir (eğer varsa diğer kelimelerle birlikte) um ile zu arasına girer

Anna fährt in den Urlaub, um sich zu erholen. Anna dinlenmek için tatile gidiyor.

Ich gehe in mein Zimmer, um mich anzuziehen. Giyinmek için odama gidiyorum.

Modal Fiillerde um … zu Kullanımı

Eğer yan cümlede tarz fiil varsa normalde en sonda bulunması gereken cümlenin esas fiili zu’dan önce gelir. En sona ise mastar halinde tarz fiil gider.

Sie müssen mindestens 17 Jahre alt sein, um eine Lizenz erhalten zu dürfen. Ehliyet alabilmek için en az 17 yaşında olmanız gerekiyor.

Die Familie Müller fährt in Urlaub, um sich erholen zu können. Müller ailesi dinlenebilmek için tatile gidiyor.

Peter geht nach Amerika, um einen guten Job finden zu können. Peter iyi bir iş bulabilmek için Amerika’ya gidiyor.

❗ Um … zu ile kurulan bir cümlede sollen ve wollen tarz fiilleri kullanılamaz.

❗ İsmin -i halinde kullanılan für edatı da “için” anlamına geldiği için um … zu bağlacı ile karıştırılabilir. Für edatı, isim önünde kullanılırken um … zu’da ise durum böyle değildir. İki cümleyi bağlamasının yanı sıra “için” anlamı bir fiile verilir.

Thomas arbeitet für Geld. Thomas para için çalışıyor.

Thomas arbeitet, um Geld zu verdienen. Thomas para kazanmak için çalışıyor.

“Weil” ile “um zu” Bağlacı Arasındaki Fark Nedir?

“Weil” ve “um zu” bağlaçları Almancada farklı kullanımları olan iki bağlaçtır. Weil sebep-sonuç ilişkisini ifade ederken, “um zu” ise amaç-belirtme anlamı taşır.

Örneğin, “Weil es regnet, bleibe ich zu Hause.” cümlesinde “weil” bağlacı kullanılarak “yağmur yağdığı için evde kalıyorum.” denilmektedir. Burada anlaşılacağı üzere “weil” bağlacı neden-sonuç ilişkisini ifade etmektedir.

Öte yandan, “um zu” bağlacı ise amaç-belirtme anlamı taşır ve bir amacı gerçekleştirmek için yapılan eylemi ifade eder. Örneğin, “Ich lerne Deutsch, um in Deutschland zu arbeiten.” cümlesinde “um zu” bağlacı kullanılarak “Almanya’da çalışmak için Almanca öğreniyorum.” denilmektedir. Burada “um zu” bağlacı ile bir amaç ifade edilmektedir.