Almancada Yardımcı Fiiller (Hilfsverben)
Hilfsverben olarak bilinen Almancada yardımcı fiiller dilbilgisinde oldukça büyük bir rol oynar. Zira onlar olmasa cümle kurulamazdı desek yeridir.
Almancada Yardımcı Fiiller
Almancada temel olarak üç tane yardımcı fiil bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla aşağıda derlenmiştir:
sein | olmak |
haben | sahip olmak, var |
werden | (bir süreç sonrası) olmak |
Bu fiiller, belirli bir cümlenin ruh halini veya bağlamını sağlamaya yardımcı olabilecek bir tür yardımcı fiildir. her üçü de düzensiz bir fiil olup cümlede “yardımcı fiil” olarak kullanıldığında esas fiil anlamlarını kaybederler. Bu üç fiil yardımcı fiil görevindeyken pek çok dil bilgisi konusunda kullanılır.
Sein Yardımcı Fiili
Almancada en çok kullanılan fiillerden biri olan “sein” fiili, Almancada “şimdi sınırlarında” bir “olmak” anlamı katar ve isme “-iyim, -dır, -dir” anlamı kazandırır. Nevi şahsına münhasır bir fiil çekimi olan sein fiilinin şimdiki zamandaki (Präsens) fiil çekim aşağıdaki tabloda derlenmiştir:
zamir | SeIn | Anlamı |
---|---|---|
ich ben | bin | .. iyim |
du sen | bist | … isin |
er/sie/es o | ist | … idi |
wir biz | sind | … iyiz |
ihr siz(ler) | seid | … isiniz |
sie onlar | sind | … iler |
Sie siz(ler) | sind | … isiniz |
Aşağıdaki örnekler, konuyu anlamaya yönelik faydalı olacaktır. Eğer İngilizce biliyorsanız “sein” fiilini “to be” fiilinin kullanımına benzetebilirsiniz.
🇩🇪 Sie ist eine Krankenschwester.
🇹🇷 O bir hemşiredir.
🇩🇪 Das ist ein Apfel.
🇹🇷 Bu bir elmadır.
🇩🇪 Wir sind die Gewinner.
🇹🇷 Biz şampiyonuz.
🇩🇪 Ich bin ein Schüler.
🇹🇷 Ben bir öğrenciyim.
🇩🇪 Er ist ein Lehrer.
🇹🇷 O bir öğretmen.
Almancada, cümlede yer alan özne genellikle Nominativ (İsmin yalın hali) durumda olur. Ancak, “sein” (olmak) gibi bazı fiiller kullanıldığında, cümlede bir başka Nominativ olabilir. Örneğin:
🇩🇪 Diese Katze ist unser Haustier.
🇹🇷 Bu kedi bizim evcil hayvanımız.
🇩🇪 Dieser Junge ist mein Freund.
🇹🇷 Bu çocuk benim arkadaşım
Eğer “sein” fiilini ölçümler takip ederse (Örneğin; ağırlık, uzunluk, zaman vb.), Akkusativ (İsmin -i hali) kullanmamız gerekir. Bakınız:
🇩🇪 Der Tisch ist einen Meter lang.
🇹🇷 Tablo bir metre uzunluğunda.
🇩🇪 Das Paket ist zwei Kilogramm schwer.
🇹🇷 Paket iki kilogram ağırlığında.
“Peki, ‘sein’ fiili Almancada hangi gramer konularında kullanılmaktadır?” Almancada “sein” fiili, yardımcı fiil görevindeyken kullanıldığı dil bilgisi konuları aşağıda listelenmiştir:
- Perfekt (di’li geçmiş zaman)
- Plusquamperfekt (mişli geçmiş zaman)
- Futur II (gelecekte bitmiş zaman)
- Passiv (edilgen çatı)
- Zustandspassiv
Haben Yardımcı Fiili
Haben yardımcı fiili, düzensiz fiillerden biri olup ismin -i halinde (Akkusativ) kullanılmaktadır. Yani esas fiil görevindeyken beraberinde kullanıldığı isim, Akkusativ halde olur.
Eğer İngilizce biliyorsanız, “have” fiili ile benzer bir kullanım mantığı kurabilirsiniz. Esas fiil görevindeyken Türkçeye “sahip olmak” olarak değil de daha çok “var” şeklinde çevrilir.
Almancada en çok kullanılan fiillerinde başında gelen “haben” fiilinin şimdiki zamandaki fiil çekimi aşağıdaki tabloda derlenmiştir.
Zamir | haben | anlamı |
---|---|---|
ich ben | habe | sahibim, var |
du sen | hast | sahipsin, var |
er/sie/es o | hat | sahip, var |
wir biz | haben | sahibiz, var |
ihr siz(ler) | habt | sahipsiniz, var |
sie onlar | haben | sahipler, var |
Sie siz(ler) | haben | sahipsiniz, var |
🇩🇪 Ich habe einen Hund.
🇹🇷 Bir köpeğe sahibim.
🇹🇷 Bir köpeğim var.
🇩🇪 Sie hat eine Katze.
🇹🇷 O bir kediye sahip.
🇹🇷 Onun bir kedisi var.
🇩🇪 Er hat einen Äpfel.
🇹🇷 O bir elmaya sahip.
🇹🇷 Onun bir elması var.
🇩🇪 Sie haben ein Haus.
🇹🇷 Onlar bir eve sahip.
🇹🇷 Onların bir evi var.
🇩🇪 Du hast eine Flasche Wein.
🇹🇷 Bir şişe şaraba sahipsin.
🇹🇷 Bir şişe şarabın var.
❗ Bildiğiniz üzere Türkçede öznenin varlığı yüklemin kişisinden anlaşılabildiği için gizli özne adında bir özne türü bulunmaktadır. Ancak Almancada böylesi bir kullanım söz konusu değildir. Örneğin, “Senin bir köpeğin var.” cümlesi Türkçede “Köpeğin var.” olarak söylenebilse de, benzer bir kullanım Almancada yoktur.
“Peki, ‘haben’ fiili Almancada hangi gramer konularında kullanılmaktadır?” Almancada “haben” fiili, yardımcı fiil görevindeyken aşağıdaki gramer konularında kullanılır.·
- Perfekt (di’li geçmiş zaman)
- Plusquamperfekt (mişli geçmiş zaman)
- Futur II (gelecekte bitmiş zaman)
- Passiv (edilgen çatı)
Werden Yardımcı Fiili
Esas fiil olarak “werden” bir gelişmeyi veya değişimi ifade etmek için kullanılmaktadır. Özellikle bir meslek isteğini ifade etmek için sıklıkla kullanılır.
Gelecek zaman için kullanılan bir yardımcı fiil olduğu için ilgili konunun anlatımında detaylı bir şekilde irdelenmiştir.
Ayrıca, olasılık, niyet ve zorunluluk ifade ederken de kullanılan “werden” fiilinin şimdiki zamandaki çekimi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
zamir | Werden | Anlamı |
---|---|---|
ich ben | werde | olacağım |
du sen | wirst | olacaksın |
er/sie/es o | wird | olacak |
wir biz | werden | olacağız |
ihr siz(ler) | werdet | olacaksınız |
sie onlar | werden | olacaklar |
Sie siz(ler) | werden | olacaksınız |
🇩🇪 Die Kinder werden größer.
🇹🇷 Çocuklar büyüyor.
🇩🇪 Emma wird nach einem Jahr Journalistin.
🇹🇷 Emma bir yıl sonra gazeteci olacak.
Werden fiili yardımcı fiil görevindeyken gelecek anlatımları olan Futur I ve Futur II ile edilgen çatı olarak bilinen Passiv ile kullanılır.
- Futur I (gelecek zaman)
- Futur II (gelecekte bitmiş zaman)
- Passiv (edilgen çatı)
Çok teşekkürler özenli içerikleriniz için.
Motive edici övgüleriniz için şükranlarımızı sunuyoruz. Çok teşekkürler, eksiklikleri en kısa sürede tamamlayacağız.
haben her zaman Akk isteyen bir fiildir.
Ich habe einen Hund*
Kesinlikle doğru bir yorum. Çok çok teşekkürler uyarı için hemen düzeltiyorum. Bazen nasıl olduğunu anlayamıyorum böyle hatalar hasıl oluyor. Hata için özür dilerim.
iki fiil kullanımında ikinci fiili sona atıp mastar halinde kullanıyoruz genellemesini yapabilir miyiz ?
“Genel bir kural olarak, özellikle ana cümlede iki fiil bulunduğunda, yardımcı fiil şahıslara ve zamana bağlı olarak çekimli halde 2. bölgede bulunur ve ana fiil yalın halde cümlenin sonuna gider.” diyebiliriz.
Birçok konuyu sizin sayenizde hallettim. Emeğinize sağlık.
Ek olarak zustandspassiv (edilgen çatı) olarak belirtmişsiniz. Bu kısımda bir yanlışlık olabilir. Bunu kontrol edebilirseniz çok sevinirim.
Faydalı oluyorsa ne mutlu. Ayrıca uyarı için teşekkürler hemen kontrol ediyorum
Bilgiler için sağolun lakin, acaba bunların hepsini nasıl aklımda tutacağım ben ona yanarım. Almanların hafızası çok iyi olsa gerek…
🙂 insan zamanla alışıyor ve bir yerden sonra kendiliğinden yapabilmeye başlıyor.
Valla şimdiye kadar hep çalışıyorum ama seviyemi anlayamıyorum tamamen Almanca kitaplarla çalışınca da anlamak çok zor ve ilerlemek çok zaman alıyodu. Bu site gerçekten çok faydalı Allah razı olsun 😂 yüreğime su serpti tam kriz zamanımda iken 😂
İyi çalışmalar dileriz 🙂
Merhaba kardeşim, büyük bir emekle hazırladığın eğitim seti için teşekkürler. Harika bir site.
🙏