Almanca “Präteritum” Konu Anlatımı

Almanca dil bilgisinde “Präteritum” yapısı, bir eylemin geçmişte tamamlanmış olduğunu ifade eden kiptir. Türkçede “şimdiki zamanın hikayesi” (-yordu, -ardı/-erdi) ve “di’li geçmiş zaman” (-dı/di) ile anlattığımız durumları Almancada “Präteritum” ile ifade ederiz.

“Präteritum” kipinde fiiller, düzenli(Regelmäßige Verben) ve düzensiz (Unregelmäßige Verben) olmak üzere iki farklı şekilde çekimlenir. Şahıslara göre aldıkları çekim ekleri aşağıdaki tablodaki gibidir:

Zamir	Düzenli	Düzensiz
ich	-te	–
du	-test	-st
er/sie/es	-te	–
wir	-ten	-en
ihr	-tet	-t
sie/Sie	-ten	-en

❗ Düzensiz fiiller çekimlenirken köklerinde ses (sesli harf) değişikliği olur. İlgili kurallar

“Präteritum” Hangi Durumlarda Kullanılır?

Almancada “Präteritum” (eski adıyla “Imperfekt“) kipi, daha çok hikaye anlatımlarında kullanılmaktadır. Konuşma dilinde ise “Präteritum” yerine “Perfekt” kullanılmaktadır. Eğer İngilizce biliyorsanız “Präteritum“u “simple past tense” yapısına benzetebilirsiniz. Almanca dil bilgisinde “Präteritum” şu üç durumda kullanılır:

1. Bir olayın veya durumun geçmişteki hali anlatılır.

🇩🇪 Es war einmal ein kleiner Junge, der in einem Dorf lebte.
🇹🇷 Bir zamanlar bir köyde yaşayan küçük bir çocuk vardı.
🇩🇪 Eines Tages fand er einen geheimen Schatz im Garten.
🇹🇷 Bir gün bahçede gizli bir hazine buldu.
🇩🇪 Die Prinzessin lebte in einem großen Schloss und war sehr glücklich.
🇹🇷 Prenses büyük bir şatoda yaşıyordu ve çok mutluydu.

2. İş, eğitim, devlet daireleri ve benzeri resmi ve profesyonel ortamlarda yapılan yazılı iletişimde, geçmişteki eylemleri veya durumları belirtmek için kullanılır. Özellikle belgelerde, raporlarda ve resmi yazışmalarda yaygındır. “Edilgen” bir anlatımı vardır.

🇩🇪 Die Genehmigung wurde letzte Woche erteilt.
🇹🇷 Onay geçen hafta verildi.
🇩🇪 Das Meeting fand am Freitag statt.
🇹🇷 Toplantı Cuma günü yapıldı.
🇩🇪 Das Dokument wurde heute eingereicht.
🇹🇷 Belge bugün teslim edildi.
🇩🇪 Der Bericht wurde am Montag fertiggestellt.
🇹🇷 Rapor Pazartesi günü tamamlandı.

3. Tarihsel olayları yazarken kullanılır.

🇩🇪 Der Zweite Weltkrieg begann 1939 und endete 1945.
🇹🇷 İkinci Dünya Savaşı 1939’da başladı ve 1945’te sona erdi.
🇩🇪 Im Mittelalter wurden viele Burgen gebaut.
🇹🇷 Orta Çağ’da birçok kale inşa edildi.
🇩🇪 Die Französische Revolution begann 1789.
🇹🇷 Fransız Devrimi 1789’da başladı.

❗ Tekrar hatırlatayım; “Präteritum“, Almancada genellikle yazılı dilde veya resmi konuşmalarda kullanılan bir geçmiş zaman formudur. Günlük konuşmada “Perfekt” tercih edilir.

Yardımcı Fiillerin “Präteritum” Çekimleri

Aşağıdaki tabloda Almancadaki “sein, haben, werden” yardımcı fiillerinin “Präteritum” çekimleri gösterilmiştir:

Zamir	Sein	Haben	Werden
ich	war	hatte	wurde
du	warst	hattest	wurdest
er/sie/es	war	hatte	wurde
wir	waren	hatten	wurden
ihr	wart	hattet	wurdet
sie/Sie	waren	hatten	wurden

Dönüşlü Fiillerin “Präteritum” Çekimleri

Almancada dönüşlü fiiller, “Präteritum” olarak çekimlenirken sadece fiil kısmı kullanılır, dönüşlü zamir ise değişmeden aynı yerde kalır. Örneğin:

Zamir	Sich Wuschen
ich	wusch mich
du	wuschst dich
er/sie/es	wusch sich
wir	wuschen uns
ihr	wuscht euch
sie/Sie	wuschen sich

🇩🇪 Ich freute mich.
🇹🇷 Sevindim.
🇩🇪 Ich zog mich an.
🇹🇷 Giyindim.
🇩🇪 Ich wusch mich.
🇹🇷 Yıkandım.

Ayrılabilen Fiillerin “Präteritum” Çekimleri

Ayrılabilen fiiller, “Präteritum” olarak çekimlenirken ayrılabilen ek en sona giderken esas fiil ise normal bir fiil gibi çekimlenir. Örneğin:

🇩🇪 Thomas machte die Tür auf.
🇹🇷 Thomas kapıyı açtı.
🇩🇪 Johann malte sein Fahrrad blau an.
🇹🇷 Johann bisikletini maviye boyadı.
🇩🇪 Das Kind sah gerade fern.
🇹🇷 Çocuk televizyon izliyordu.

Tarz Fiillerin “Präteritum” Çekimleri

Almancadaki kip belirteçlerinin (Modalverben) “Präteritum” çekimleri aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir:

Zamir	Können	Wollen	Müssen	Dürfen	Sollen
ich	konnte	wollte	musste	durfte	sollte
du	konntest	wolltest	musstest	durftest	solltest
er/sie/es	konnte	wollte	musste	durfte	sollte
wir	konnten	wollten	mussten	durften	sollten
ihr	konntet	wolltet	musstet	durftet	solltet
sie/Sie	konnten	wollten	mussten	durften	sollten

🇩🇪 Vor 3 Jahren konnte ich Deutsch nicht sprechen.
🇹🇷 3 yıl önce Almanca konuşamıyordum.
🇩🇪 Sie wollten nach Europa.
🇹🇷 Avrupa’ya gitmek istiyorlardı.
🇩🇪 Du durftest keine Führerschein machen.
🇹🇷 Ehliyet almasına izin verilmedi.
🇩🇪 Musstest du das sagen?
🇹🇷 Bunu söylemek zorunda mıydın?
🇩🇪 Anna sollte ein Handy gehabt haben.
🇹🇷 Anna’nın cep telefonu olmalıydı.

❗ Almancada kip belirteçlerinin “Perfekt” çekimi yoktur. Geçmiş zaman anlatımı “Präteritum” ile sağlanır.

❗ “Mögen” kip belirtecinin “Präteritum” çekimi kullanılmaz. İlgili anlatım “wollen” (wolten) kip belirteci ile sağlanır.

🇩🇪 Ich wollte einen Kaffee.
🇩🇪 Ich möchtete einen Kaffee.

“Es gibt” Fiilinin “Präteritum” Çekimi

“Es gibt” fiilinin tekil ve çoğul için “Präteritum” çekimi “es gab” şeklindedir.

🇩🇪 Es gab viele interessante Bücher in der Bibliothek.
🇹🇷 Kütüphanede birçok ilginç kitap vardı.
🇩🇪 Es gab einen großen Unfall auf der Autobahn.
🇹🇷 Otoyolda büyük bir kaza oldu.
🇩🇪 Es gab keine freien Plätze im Restaurant.
🇹🇷 Restoranda boş yer yoktu.
🇩🇪 Es gab einen Stromausfall während des Sturms.
🇹🇷 Fırtına sırasında bir elektrik kesintisi oldu.