wer ve was Kullanılan İlgi Cümleleri

Daha önce de açıkladığımız üzere Relativsätze olarak adlandırılan ilgi cümlecikleri, ana cümlede bulunan “isim” veya “ana cümleyi” açıklayan yan cümlelerdir. Biz bu derste wer ve was kullanılan ilgi cümleleri nasıl yapılır bunu açıklayacağız. Zira bu konuyu daha da iyi anlamak adına ilgili konuyu çalışmanız tavsiye edilir.

wer ve was Kullanılan İlgi Cümleleri

wer ve was ilgi zamirleri kullanarak kişi, nesne veya olaylar açıklanabilir. Anlamlarından da anlaşılacağı üzere wer ilgi zamiri kişiler, was ilgi zamiri ise nesne ve olaylarda kullanılır.

⭐ Wer ilgi zamiri yalnızca kişilerden bahsederken kullanılır. Ancak bu bahsetmeyi somut ve belirli bir kişiyi kastetmeden genel geçer cümlelerde şahit olacağımız şekilde genelleme yapan bir hava katarak yapar. Örneğin:

Wer viel liest, ist gut informiert.
Çok okuyan bilgili olur.

❗ Birinci cümledeki wer ile ikinci cümledeki zamir (der, die, das) aynı haldeyse (Akkusativ – Akkusativ, Dativ – Dativ, Genitiv – Genitiv) ilgili zamir kullanılmayabilir.

Wer _(Nominativ) oft Sport treibt, der _(Nominativ) lebt gesünder.
Wer oft Sport treibt, lebt gesünder.
Sık sık spor yapan daha sağlıklı yaşar.

Yukarıdaki örnekte de görüleceği üzere her iki zamir de Nominativ olduğu için “der” zamirinin yazılmayacağı da gösterilmiştir.

Aşağıdaki cümlede ise birinci cümlede wer Nominativ, ikinci cümledeki dem ise anlaşılacağı üzere Dativ kullanılmıştır. Bundan dolayı İkinci parçanın başındaki zamir mutlaka söylenmelidir.

Wer _(Nominativ) sein Ticket verloren hat, dem _(Dativ) stellen wir ein neues aus.
Biletini kaybedene yenisini veriyoruz.

İsmin hal durumlarına bağlı olarak wer ilgi zamiri wen, wem ve wessen gibi formatlarda karşımıza çıkabilir. Aşağıdaki tabloda bu durum gösterilmiştir:

Nominativ	wer
Akkusativ	wen
Dativ	wem

Wen_(Akkusativ) ich zuerst sehe, frage ich.
İlk gördüğüm kişiye soracağım.

Wem _(Dativ) das Essen nicht schmeckt, muss nicht zahlen.
Yemeği beğenmezseniz para ödemenize gerek yok.

⭐ Buna karşılık was ilgi zamiri ise kişiler haricindeki her türlü şey, eşya, olay veya varlık için kullanılır. Örneğin:

Was du mir erzählst, glaube ich nicht.
Bana söylediklerinize inanmıyorum.

Nimm dir das, was dir gefällt.
Beğendiğini al.

Das ist etwas, was keiner versteht.
Bu kimsenin anlamadığı bir şey.

Hier gibt es nichts, was mir gefällt.
Burada sevdiğim hiçbir şey yok.

Hal durumlarına göre şekillenmesi aşağıdaki tablodaki gibidir:

Nominativ	was
Akkusativ	was
Dativ	was/dem

Es gibt hier vieles, was (dem)_(Dativ) ich zustimmen kann.
Burada hemfikir olabileceğim çok şey var.

Das ist das Schlimmste, was_(Akkusativ) ich gesehen habe.
Bu gördüğüm en kötü şey.

⭐ was zamiri pekala isimleşmiş üstünlük karşılaştırmalarında da (Superlativ) kullanılabilir.

Das ist das Schönste, was ich gesehen habe.
Bu gördüğüm en güzel şey.

Das Teuerste, was ich gekauft habe, war mein Auto.
Aldığım en pahalı şey arabamdı.

⭐ Diğer ilgi cümlecikleri gibi pekala bir yan cümle, ana cümleye bağlanabilir.

Manche kommen spät zur Arbeit, was der Chef sehr ärgert.
Bazıları işe geç kalıyor, bu da patronu çok rahatsız ediyor.

Tom hat noch einmal gelogen, was Emma nicht schön findet.
Tom yine yalan söyledi, ki Emma bundan hoşlanmaz.

Thomas hat mir persönlich gratuliert, was mich sehr gefreut hat.
Thomas beni şahsen tebrik etti, ki bu da beni çok mutlu etti.