Almancada İsmin -E Hali (Dativ)

Almancada ismin e-hali olan der Dativ, karışık bir konu gibi görünse bile kuralların öğrenilmesiyle oldukça kolaylaşacaktır.
Almancada İsmin -E Hali
Almancada İsmin E-Hali en çok kullanılan hal durumudur. Der-Die-Das Artikellerinde İsmin E-Hali de ismin i-hali gibi isimlerin artikellerini değiştirmek suretiyle yapılır. Der ve das artikelleri e-halinde dem şekline girer. Die artikeli ise der şekline girer. Bunlardan sonra gelen isim değişmez, aynı kalır.
Çoğul isimlerin önünde die artikeli bulunur. E-halinde bu den şeklini alır ve ismin sonuna da –n veya –en takısı eklenir. Eğer -n veya -en takısı tekil halde zaten varsa eklenmez.
CASES | Eril | Dişil | Nötr | Çoğul |
---|---|---|---|---|
Nominativ Yalın Hal | der ein kein | die eine keine | das ein kein | die ✖️ keine |
Akkusativ -i Hali | den einen keinen | die eine keine | das ein kein | die ✖️ keine |
Dativ -e Hali | dem einem keinem | der einer keiner | dem einem keinem | den ✖️ keinen |
Yukarıdaki tablo ışığında der, die ve das artikellerine sahip 3 örnek kelime çekimlenmiştir:
⭐ der
Hal Çekimi | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Yalın Hal | der Hund Köpek | die Hunde Köpekler |
-İ Hali | den Hund Köpeği | die Hunde Köpekleri |
-E Hali | dem Hund Köpeğe | den Hunden Köpeklere |
⭐ die
Hal Çekimi | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Yalın Hal | die Blume Çiçek | die Blumen Çiçekler |
-İ Hali | die Blume Çiçeği | die Blumen Çiçekleri |
-E Hali | der Blume Çiçeğe | den Blumen Çiçeklere |
⭐ das
Hal Çekimi | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Yalın Hal | das Auto Araba | die Autos Arabalar |
-İ Hali | das Auto Arabayı | die Autos Arabaları |
-E Hali | dem Auto Arabaya | den Autos Arabalara |
–Die Mutter Subjekt (Nominativ) kauft ihrer Tochter indirekt Objekt (Dativ) ein Handy direkt Objekt (Akkusativ).
Anne kızına cep telefonu alıyor.
❗ Artikeli der olan ve çoğulda sonlarına bir –n, veya –en takısı gelen isimler ismin tüm hallerinde özel bir durum gösterir:
Artikeli der olan ve çoğulda sonlarına bir –n, veya –en takısı gelen isimler dem şekline sokulduktan sonra sonlarına bir de çoğulda aldıkları takı, yani –n veya –en eklenir. Böyle isimlerin çoğullarını e-haline sokarken sonlarına bir –n veya –en daha eklenmez.
Der Junge Çocuk | Dem Jungen Çocuğa |
Der Soldat Asker | Dem Soldaten Askere |
Ein-Eine Belirsiz Artikellerinde İsmin E-Halinde ise artikeli der ve das olan isimlerin önünde bulunan ein kelimesi ismin -e halinde einem şekline girer.
Artikeli der olan ve çoğulda sonlarına bir –n, veya –en takısı gelen isimlerde kullanılan ein belirsiz artikeli ismin e-haline sokulurken ise: Ein, einem şekline sokulduktan sonra kendisinden sonra gelen ismin sonuna bir de çoğulda aldığı takı, yani –n veya –en eklenir. Örneğin, “Einem Soldaten (Bir askere)”.
Artikeli die olan isimlerin önünde bulunan eine ise -e halinde einer şekline girer. Bundan sonra gelen isim değişmez, aynı kalır.
NOMINATIV | DATIV |
---|---|
Ein Lehrer Bir öğretmen | Einem Lehrer Bir öğretmene |
Ein Soldat Bir asker | Einem Soldaten Bir askere |
Ein Mädchen Bir kız | Einem Mädchen Bir kıza |
Eine Mutter Bir anne | Einer Mutter Bir anneye |
Eine Katze Bir kedi | Einer Katze Bir kediye |
Önünde ein veya eine bulunan bir ismi çoğul hale sokarken önüne hiçbir artikel gelmez, yani çoğul şekli tek başına kullanılır. Bu çoğul şekilleri e-haline sokmak için de sonlarına bir -n veya -en eklemek gerekir. Şayet ismin çoğul şekli -n veya -en harfiyle bitiyorsa bu takılar da eklenmez.
Tekil | Çoğul | Çoğul E-Hali |
Eine Tochter Bir kız evlat | Töchter Kız evlatlar | Töchtern Kız evlatlara |
Ein Mann Bir adam | Männer adamlar | Männern adamlara |
Eine Zeitung Bir gazete | Zeitungen Gazeteler | Zeitungen Gazetelere |
Kein-Keine Olan Olumsuz İsimlerin E-Halinde ise artikeli der ve das olan isimleri olumsuz yapmak için kullanılan kein e-halinde keinem şekline girer.
Artikeli der olan ve çoğulda sonlarına bir –n, veya –en takısı gelen isimlerde kullanılan kein belirsiz artikeli ismin e-haline sokulurken ise: Kein, keinem şekline sokulduktan sonra kendisinden sonra gelen ismin sonuna bir de çoğulda aldığı takı, yani –n veya –en eklenir. Örneğin, “Keinem Soldaten (Bir askere değil)”.
Artikeli die olan isimleri olumsuz yapmak için kullanılan keine ise e-halinde keiner şekline girer.
Keine Frau Bir kadın değil | Keiner Frau Bir kadına değil |
Kein Bauer Bir çiftçi değil | Keinem Bauern Bir çiftçiye değil |
Kein Pferd Bir at değil | Keinem Pferd Bir ata değil |
Olumsuz çoğul isimlerde ismin E-Halinde ise Çoğul isimlerin önünde de keine kullanıldığı anlatılmıştı. Bu keine e-halinde keinen şekline girer. Artikeli der olanlar çoğul olumsuz yapılırken e-haline sokulurken ismin sonuna da –n veya –en eklenir, ismin çoğul şekli -n veya -en ile bitiyorsa gene bu takılar eklenmez. Bu, yukarıdaki tekil isimlerin önünde kullanılan keine ile karıştırılmamalıdır.
Keine Lehrer Öğretmenler değil | Keinen Lehrern Öğretmenlere değil |
Keine Jungen Çocuklar değil | Keinen Jungen Çocuklara değil |
Dativobjekt’i Cümlede Tespit Etmek
Almanca bir cümledeki ismin -e halini bulmak için yükleme „wo“ (nerede) ve „wem“ (kime) anlamlarına gelen sorular sorulur. Ayrıca cümledeki Dativobjekt (dolaylı nesne) bulmak için şu adımları takip edebilirsiniz:
❗ Cümledeki fiili tanımlayın. Dolaylı nesne genellikle fiille ilişkilendirilir, bu nedenle hangi eylemin gerçekleştirildiğini bilmek önemlidir.
❗ Fiilin Dative Case’i gerektirip gerektirmediğini belirleyin. “Geben” (vermek), “schenken” (hediye olarak vermek) ve “zeigen” (göstermek) gibi bazı fiiller, dolaylı nesneyi belirtmek için Dative Case’i gerektirir. “Haben” (sahip olmak) ve “sein” (olmak) gibi diğer fiiller, Dative Case gerektirmez.
❗ Fiilden sonra gelen isim veya zamiri tanımlayın. Fiil, Dativ gerektiriyorsa, onu takip eden isim veya zamir muhtemelen dolaylı nesnedir.
❗ İsim veya zamirin sonunu kontrol edin. Dativ, cinsiyetlerine ve sayılarına bağlı olarak isimler ve zamirlerdeki belirli sonlarla gösterilir. Örneğin, “der” (the) artikeli, tekil hâlde “dem” ve hâlî çoğulda “den” olur. Benzer şekilde, “ich” (I) zamiri Dative’de “mir” olur ve “du” (siz) “dir” olur.
❗ “as, von, zu, seit, nach, ab, aus, mit, bei, gegenüber” gibi yönelme edatlarıyla ismin -e hâli kullanılır.
⭐ Örnekler
„Ich schenke meiner Mutter eine Blume.”
(Anneme çiçek hediye ediyorum.”)
„Ich zeige meinem Vater das Foto.”
(Fotoğrafı babama göstereceğim.)
„Ich erzähle meiner Schwester eine Geschichte.”
(Kız kardeşime hikaye anlatıyorum.)
„Ich schreibe meinem Freund eine E-Mail.”
(Arkadaşıma e-posta gönderiyorum.)
„Ich gebe meinem Hund etwas Wasser.”
(Köpeğime biraz su veriyorum.)
„Ich fahre mit dem Auto.”
(Arabayla seyahat ediyorum.)
ismin -e halinde hata var sanki
der yerine den olacaktı değil mi?
Biraz detay verir misiniz? İsmin -e halinde yalın halde artikeli die olanlar der olur, örneğin die Blume –> der Blume gibi
Ismin e halindeki hata Su Plural die deki die Blumen der olarak yazilmis den olarak yazilmasi gerekiyordu
Uyarı için teşekkürler, hemen düzeltiyorum
teşekkürler çabanız için
Öncelikle türkçeden almanca öğrenenler için bu site çok sade anlaşılır olmuş. İlgililere teşekkürlerimi sunarım. Takıldığım her konuda ilk başvurduğum kaynak. Ein soldat dativ olunca neden einem soldaten olmuş. Ein soldat olmasi gerekmiyor mu?
Merhabalar. Övgü dolu sözleriniz için teşekkürler. Dativ olduğu için belirli artikel der –> dem oluyor haliyle belirsiz artikel halinde ein –> einem oluyor