Almancada “ohne … zu” Bağlacı Konu Anlatımı

Almancada ohne … zu bağlacı bulunan cümleler, Türkçeye “-sızın/sizin” anlamlarına gelecek şekilde çevrilmektedir.

Almancada “ohne … zu” Bağlacı

“Öğrenci kitabına bakmaksızın cevap veriyor, bebek yardım almaksızın yürüyor” gibi cümleleri Almancada söyleyebilmek için ohne … zu bağlacından yararlanılır.

Her ne kadar yukarıdaki cümleler “bakmaksızın, yapmaksızın” olarak kurulmuş olsalar da gündelik yaşamımızda “bakmadan, yapmadan” olarak kullanılmaktadır. Bu yüzden birebir çeviri yerine uygun kaçan çeviriyi kullanmak faydalı olacaktır.

❗ Birleştireceğimiz iki cümleden hangisinin yan cümle olduğunu anlamak için fiile gelen “-den/dan, -meksizin/maksızın” ekinden tanıyabiliriz. Eğer fiil bu ekleri alıyorsa ohne … zu kullanılacak yan cümlemiz o cümle olacaktır.

“Thomas gitti.” ve “Thomas veda etmedi.” şeklinde iki cümleden “Thomas veda etmeden gitti.” cümlesini oluşturmak için esas ve yan cümlelerine ayırdığımızda; “vedat etmeden” kısmı yan cümle, “Thomas gitti” kısmı ise ana cümle olacaktır.

Ana Cümle	Thomas ist gegangen. Thomas gitti.
Yan Cümle	Thomas hat sich nicht verabschiedet. Thomas veda etmedi.

❗ İki cümle birbirlerinden bir virgülle ayrılır. Yan cümlenin fiili mastar (yalın) halinde ve zu’dan sonra olacak şekilde cümlenin en sonuna gider.

❗ Bu tür cümlelerde olumsuz bir anlam vardır. Haliyle de yan cümle yapılan cümlenin olumsuz bir anlam içermesi beklenir.

Thomas hat sich nicht verabschiedet. Thomas veda etmedi.

Tüm bu bilgiler ışığında cümlelerimizi yeniden yazalım:

Thomas ist gegangen _{(esas cümle)}. Thomas hat sich nicht verabschiedet. _{(yan cümle)}
Thomas gitti. Thomas veda etmedi.
Thomas ist gegangen, ohne Thomas sich zu verabschiedet verabschieden.
Thomas veda etmeden gitti.

❗ Yan cümle her ne kadar Türkçe çevirilerde cümle başında bulunsa da genel olarak Almancasında sonda kullanılır. Yan cümleyi ilk sırada kullanırken ise virgülden sonra esas cümlenin fiili başa yazılır.

🇩🇪 Thomas ist gegangen, ohne sich zu verabschieden.
🇩🇪 Ohne sich zu verabschieden, ist Thomas gegangen.
🇹🇷 Thomas veda etmeden gitti.

❗ Ohne edatı, kendisinden sonra Akkusativobjekt (-i hali nesnesi) gerektirir ve fiile baskın gelir. Örneğin:

🇩🇪 Sie steht auf, ohne den Lehrer zu antworten.
🇹🇷 Öğretmene cevap vermeden ayağa kalktı.

❗ “Ohne … zu” yapısını kullandığınızda, ana cümlenin zamanı ne olursa olsun yan cümledeki fiilin mastar formunda kalması gerekir. Bakınız:

• Präsens (Geniş/Şimdiki Zaman):
  • 🇩🇪 Lisa trinkt ihren Tee, ohne Zucker hinzuzufügen.
  • 🇹🇷 Lisa çayını şeker eklemeden içiyor
• Präteritum (Geçmiş Zaman):
  • 🇩🇪 Die Kinder aßen, ohne ihre Hände zu waschen.
  • 🇹🇷 Çocuklar ellerini yıkamadan yemek yediler.
• Perfekt (Mükemmel Geçmiş Zaman):
  • 🇩🇪 Der Schüler ist in die Schule gegangen, ohne seine Hausaufgaben zu machen.
  • 🇹🇷 Öğrenci ödevlerini yapmadan okula gitti.
• Plusquamperfekt (Mükemmel Di’li Geçmiş Zaman):
  • 🇩🇪 David hatte die Reise beendet, ohne Fotos zu machen.
  • 🇹🇷 David hiç fotoğraf çekmeden geziyi tamamlamıştı.
• Futur I (Gelecek Zaman):
  • 🇩🇪 Morgen wird Lara zur Schule gehen, ohne ihr Mittagessen mitzunehmen.
  • 🇹🇷 Yarın Lara öğle yemeğini yanına almadan okula gidecek.
• Futur II (Tamamlanmış Gelecek Zaman):
  • 🇩🇪 Bis zum Abend wird Peter das Puzzle zusammengesetzt haben, ohne das Handbuch zu benutzen.
  • 🇹🇷 Akşama kadar, Peter el kitabını kullanmadan bulmacayı bir araya getirmiş olacak.

Ayrılabilen fiillerde “ohne … zu” kullanımı

Esas cümleciğin fiili ayrılabilen bir fiil ise ayrılan takı yalnız esas cümleciğin sonuna konur, yani ohne … zu ile kurulan yan cümleciğin önünde, iki cümleciği ayıran virgülden evvel yer alır.

🇩🇪 John machte das Fenster auf, ohne seine Mutter zu fragen.
🇹🇷 John, annesine sormadan pencereyi açtı.
🇩🇪 Sie kauft Schuhe, ohne auf den Preis zu achten.
🇹🇷 Fiyatına dikkat etmeden ayakkabı satın alıyor.
🇩🇪 Er repariert das Fahrrad, ohne Werkzeuge zu verwenden.
🇹🇷 Herhangi bir alet kullanmadan bisikleti tamir ediyor.
🇩🇪 Wir backen einen Kuchen, ohne das Rezept zu lesen.
🇹🇷 Tarifi okumadan kek pişiriyoruz.

Yan cümleciğin fiili ayrılabilen bir fiil ise zu ayrılan takı ile geriye kalan fiil arasına girer ve hepsi bitişik yazılır.

🇩🇪 Der Schüler spricht mit dem Lehrer, ohne aufzustehen.
🇹🇷 Öğrenci ayağa kalkmadan öğretmenle konuşuyor.
🇩🇪 Thomas betrat das Zimmer, ohne anzuklopfen.
🇹🇷 Thomas kapıyı çalmadan odaya girdi.
🇩🇪 Er löst das Rätsel, ohne nachzudenken.
🇹🇷 Bilmeceyi (hiç) düşünmeden çözer.
🇩🇪 Thomas betrat das Zimmer, ohne anzuklopfen.
🇹🇷 Thomas, kapıyı çalmadan odaya girdi.

Dönüşlü fiillerde “ohne … zu” kullanımı

Ohne ile başlayan yan cümleciğin fiili dönüşlü bir fiil ise fiil yine zu’dan sonra yer alır, dönüşlü zamir (eğer varsa diğer kelimelerle birlikte) ohne ile zu arasına girer

🇩🇪 Ich gehe nicht zur Schule, ohne mich zu rasieren.
🇹🇷 Tıraş olmadan okula gitmem.
🇩🇪 Er legt sich ins Bett, ohne das Licht auszuschalten.
🇹🇷 O ışığı söndürmeden yatağa yatıyor.
🇩🇪 Sie verließ die Party, ohne sich zu verabschieden.
🇹🇷 Vedalaşmadan partiden ayrıldı.

Modal fiillerde “ohne … zu” kullanımı

Esas cümlede tarz fiil varsa eğer sonda bulunması gereken cümlenin esas fiili ohne yapısından önce yer alır. Örneğin:

🇩🇪 Die Kinder dürfen nicht ins Kino gehen, ohne ihren Vater zu fragen.
🇹🇷 Çocuklar babalarına sormadan sinemaya gidemezler.
🇩🇪 Sie können nicht essen, ohne ihren Job zu machen.
🇹🇷 İşlerini bitirmeden yemek yiyemezler.
🇩🇪 Sie darf das Fenster öffnen, ohne den Lehrer zu fragen.
🇹🇷 Öğretmene sormadan pencereyi açabilir.
🇩🇪 Sie mag das Buch lesen, ohne die Kritiken zu beachten.
🇹🇷 Eleştirilere dikkat etmeden kitabı okumak istiyor.
🇩🇪 Sie soll die Medizin nehmen, ohne Alkohol zu trinken.
🇹🇷 İlacı alkol almadan içmelidir.
🇩🇪 Er will ins Kino gehen, ohne Geld auszugeben.
🇹🇷 Para harcamadan sinemaya gitmek istiyor.

Eğer tarz fiil yan cümlede bulunuyorsa, tarz fiil zu’dan sonra, esas fiili ise zu’dan önce yer alır. Bunlar bitişik yazılmazlar.

🇩🇪 Er versucht, leise zu sprechen, ohne die anderen zu stören.
🇹🇷 Diğerleri rahatsız etmeden sessizce konuşmaya çalışıyor.
🇩🇪 Sie möchte, heute Abend auszugehen, ohne spät nach Hause zu kommen.
🇹🇷 Gece geç saatte eve gelmeden bu akşam dışarı çıkmak istiyor.
🇩🇪 Wir müssen, pünktlich zum Flughafen zu fahren, ohne den Flug zu verpassen.
🇹🇷 Uçağı kaçırmadan havalimanına zamanında gitmek zorundayız.
🇩🇪 Ihr dürft, eure Hausaufgaben zu machen, ohne die Fernsehzeit zu verpassen.
🇹🇷 Televizyon zamanını kaçırmadan ödevlerinizi yapabilirsiniz.
🇩🇪 Er will, morgen früh aufzustehen, ohne zu verschlafen.
🇹🇷 Yarın sabah geç kalmadan kalkmak istiyor.

“ohne … zu” ve “ohne dass” Farkı

Almancada “ohne … zu” bağlacı ile “ohne dass” arasındaki en temel fark özne kullanımıdır. Eğer esas ve yan cümlenin özneleri farklıysa “ohne dass” kullanılır, özneler aynı ise “ohne … zu” bağlacı kullanılır.

Özneler ortak olduğu için “ohne … zu” yapısında fazladan bir özne kullanılmaz. Bundan dolayı, “ohne … zu” ile oluşturulmuş her bir cümle “ohne dass” ile de söylenebilir ama tam tersi mümkün değildir.

🇩🇪 Anna kauft ein Kleid. Anna probiert es nicht an.
🇹🇷 Anna elbise satın alıyor. Anna onu denemiyor.
🇩🇪 Anna kauft ein Kleid, ohne dass sie es anprobiert.
🇩🇪 Anna kauft ein Kleid, ohne es anzuprobieren.
🇹🇷 Anna elbiseyi denemeden satın alıyor.

🇩🇪 Anna kauft ein Kleid. Emma probiert es nicht an.
🇹🇷 Anna elbise satın alıyor. Emma onu denemiyor.
🇩🇪 Anna kauft ein Kleid, ohne dass Emma es anprobiert.
🇩🇪 Anna kauft ein Kleid, ohne es anzuprobieren.
🇹🇷 Anna elbiseyi Emma denemeden satın alıyor.