Almancada N-Deklination Konu Anlatımı
Genel olarak Almancada sonu “-e, -ent, -ant, -ist, -oge, -at” ile biten eril isimler (örneğin; der Kollege, der Biologe, der Demokrat, der Student, der Demonstrant, der Sozialist), Akkusativ, Dativ ve Genitiv tekil hallerinde fazladan bir “-(e)n” çekim ekine maruz kalır. Bu çekim ekine Almancada N-deklination denir.
N-Deklination
Bu gruptaki isimler, genel olarak çoğul halleri -(e)n ile biten eril isimlerden oluşmaktadır. Bundan dolayı Almancada yeni bir kelime öğrenirken muhakkak onları artikelleri ve çoğulda aldıkları ekleriyle beraber öğrenmek gerekir. Örneğin, okuma çalışması yaparken Student kelimesine denk geldik diyelim:
➡️ Student
➡️ Tekil: der Stundent, çoğul: die Studenten
➡️ der Student, en şeklinde kelimelerin çoğullarını da öğrenecek şekilde yazabiliriz.
Yukarıda zayıf çekimli eril isimlerin N-Deklination’a maruz kaldıklarını, buna maruz kalan kelimelerin artikellerinin de der olduğunu ve çoğulda -(e)n eki aldıklarını söylemiştik.
Biz bu bilgi ışığında diyebiliriz ki, “Student” kelimesi N-Deklination‘a maruz kalmaktadır. Aşağıdaki isim hal durum çekim tablosuna baktığımızda da zaten durum görülecektir:
| Hal | Tekil | Çoğul |
|---|---|---|
| Nom. | der Student | die Studenten |
| Akk. | den Studenten | die Studenten |
| Dat. | dem Studenten | den Studenten |
| Gen. | des Studenten | der Studenten |
Nom. ➡️ ismin yalın hali
Akk. ➡️ ismin -i hali
Dat. ➡️ ismin -e hali
Gen. ➡️ ismin -in hai
Bu yüzden öğrendiğimiz her kelimeyi muhakkak artikeli ve çoğulda aldığı ekle öğrenmemiz gerekir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz:
🇩🇪 In der Schule gibt es einen Biologen.
🇹🇷 Okulda bir biyolog var.
🇩🇪 Ich habe dem Präsidenten einen Brief geschrieben.
🇹🇷 Başkana bir mektup yazdım.
🇩🇪 Kannst du Herrn Müller bitte ein Glas Wasser bringen?
🇹🇷 Bay Müller’e bir bardak su getirebilir misin lütfen?
🇩🇪 Thomas kaufte ein Geschenk für seinen Kollegen.
🇹🇷 Thomas meslektaşı için bir hediye aldı.
🇩🇪 Im Urlaub habe ich einen Studenten kennengelernt.
🇹🇷 Tatildeyken bir öğrenciyle tanıştım.
🇩🇪 Haben Sie den Löwen gesehen?
🇹🇷 Aslanı gördün mü?
Bu örneklerdeki -n cekimlemesini anlamadim. Detayli anlatir misiniz?
🇩🇪 Der Löwe ist aus dem Zoo entkommen.
🇹🇷 Aslan hayvanat bahçesinden kaçtı.
🇩🇪 Kannst du Herrn Müller bitte ein Glas Wasser bringen?
🇹🇷 Bay Müller’e bir bardak su getirebilir misin lütfen?
🇩🇪 Thomas kaufte ein Geschenk für seinen Kollegen.
🇹🇷 Thomas meslektaşı için bir hediye aldı.
🇩🇪 “Kannst du Herrn Müller bitte ein Glas Wasser bringen?”
Burada “Herrn Müller” ifadesindeki “Herrn” kelimesi n-deklinasyonuna uğramış bir isimdir. Sanırım “ein Glas Wasser” ifadesine odaklandınız.
🇩🇪 “Thomas kaufte ein Geschenk für seinen Kollegen.”
“Kollegen” kelimesi n-deklinasyonuna uğramıştır. Sanırım “Kollegen” yerine “Geschenk” kelimesine odaklandınız.
🇩🇪 “Der Löwe ist aus dem Zoo entkommen.” Bu cümlede aslında “Der Löwe” kelimesini Nominativ kullandığım için karşılıklık olmuş. Bu örneği şöyle kullanınca sanırım anlaşılacaktır:
🇩🇪 Haben Sie den Löwen gesehen?
🇹🇷 Aslanı gördün mü?
Teşekkürler
İyi çalışmalar dilerim 🙏