Almancada “Zu + Infinitiv” Cümleleri

Merhabalar! Bu dersimizde, Almancada “zu + Infinitiv” cümlelerini hangi durumlarda kullanırız detaylıca işleyeceğiz.

“Zu + Infinitiv” Yapısı

Almancada “zu + Infinitiv” yapısını Türkçedeki “isim-fiillere” (Fiilimsiler) benzetebiliriz. Türkçede fiillere eklenen “-ma/-me, -mak/-mek, -ış/-iş/-uş/-üş” ekleri, fiilleri isim haline getirir ve cümlede farklı işlevler üstlenir. Bu ekleri akılda tutmak için “mayışmak” şeklinde kodluyorduk hatırlıyorsanız.

İşte Almancada da benzer bir yapıyı “zu” ve fiilin mastar halini (Infinitiv) bir araya getirerek (zu + Infinitiv) yaparız. Bu yapı, Türkçedeki “-mek” veya “-me” eklerine benzer ve fiilleri isim gibi kullanmamızı sağlar. Bu yapı genellikle cümleye bir amaç, niyet veya gereklilik kazandırır. Bu ise eylemi isimleştirir. Örnek üzerinden göstereyim: “Almanca öğrenmek önemlidir.” şeklinde bir cümle kuracağınızı düşünelim. Bu cümleyi incelediğimizde “öğrenmek” fiilinin -mek eki eklenerek fiilden isim yapan bir yapım eki aldığını görüyoruz. Benzer bir anlamı Almancada fiilin önüne “zu” getirdiğimiz anda yaparız: “Es ist wichtig, Deutsch zu lernen.”

Bu işlemi adım adım yeniden yapalım:

1. Ana Cümle:
   • 🇩🇪 Es ist wichtig.
   • 🇹🇷 Önemli(dir).
2. “Zu”suz Cümle:
   • 🇩🇪 Deutsch lernen
   • 🇹🇷 Almanca öğrenmek
3. “Zu”yu Ekle
   • 🇩🇪 Deutsch zu lernen
   • 🇹🇷 Almanca öğrenmek
4. Cümleyi Anlamlı Bir Şekilde Yaz:
   • 🇩🇪 Es ist wichtig, Deutsch zu lernen.
   • 🇹🇷 Almanca öğrenmek önemlidir.

Yukarıdaki cümleyi analiz ettiğimizde şunlara dikkat etmemiz gerektiği görülecektir:

• “Zu” ardından gelen cümlenin ana fiil mastar halinde olmalıdır.
• “Zu” edatı ile karıştırmayın; “zu” edatı isimle kullanılır. Bu yapı ise fiil ile kullanılır.
• “Zu + Infinitiv” yapısında özne ortak olmalıdır.
• Ayrılabilen fiillerle “zu + Infinitiv” yaparken “zu”, ayrılabilen ek ile fiilin arasına girer.
  • 🇩🇪 Sie hat beschlossen, früh aufzustehen.
  • 🇹🇷 Erken kalkmaya karar verdi.

🇩🇪 George hat angefangen, Deutsch zu lernen.
🇹🇷 George Almanca öğrenmeye başladı.
🇩🇪 Peter hat keine Lust, einen Spaziergang zu machen.
🇹🇷 Peter yürüyüşe çıkmak istemiyor.
🇩🇪 Ich habe vergessen, die Tür zu schließen.
🇹🇷 Kapıyı kapatmayı unuttum.
🇩🇪 Er hat Lust, ins Kino zu gehen.
🇹🇷 Sinemaya gitmek istiyor.
🇩🇪 Es ist verboten, hier zu rauchen.
🇹🇷 Burada sigara içmek yasaktır.
🇩🇪 Wir versuchen, gesund zu leben.
🇹🇷 Sağlıklı yaşamaya çalışıyoruz.
🇩🇪 Er hat Zeit, das Buch zu lesen.
🇹🇷 Kitabı okumak için zamanı var./Kitabı okuyacak zamanı var.

❗ “Zu + Infinitiv” yapısı ile pekala özne olarak kullanılabilir. Böylesi cümlelerde “zu + Infinitiv” sonrası araya virgül eklenir.

🇩🇪 Ein Buch zu lesen, ist sehr angenehm.
🇹🇷 Kitap okumak çok keyifli.

“Zu + Infinitiv” ile “Dass” Farkı

Almancada “zu + Infinitiv” yapılarıyla kurulan her cümle istenirse “dass” bağlacı kullanılarak da yapılabilir.

🇩🇪 Ich hoffe, dass ich meinen Freund heute treffe.
🇩🇪 Ich hoffe, meinen Freund heute zu treffen.
🇹🇷 Bugün arkadaşımla buluşmayı umuyorum.

Buna karşılık, “dass” bağlacı kullanılarak oluşturulmuş her cümle “zu + Infinitiv” ile yapılamaz. Neden mi? Çünkü “zu + Infinitiv” yapısı, özneleri ortak ister. Eğer özneler farklı olursa bu cümleleri “dass” bağlacı ile yapabiliriz.

🇩🇪 Thomas hofft, dass ich meinen Freund heute treffe.
🇩🇪 Thomas hofft, meinen Freund heute zu treffen.
🇹🇷 Thomas bugün arkadaşımla buluşacağımı umuyor.

“Zu + Infinitiv” ile Kullanılamayan Fiiller

Almancada bazı fiiller “özne” uyuşmazlığı oluşturacağı için “zu + Infinitiv” yapısıyla kullanılmaz. Bu fiillerle genellikle “dass” bağlacını kullanarak yan cümleler oluştururuz. Bakınız:

1. Hoffen (ümit etmek)
   • 🇩🇪 Ich hoffe, dass du kommen kannst.
   • 🇹🇷 Gelebilmeni umuyorum.
2. Glauben (inanmak)
   • 🇩🇪 Ich glaube, dass er die Wahrheit sagt.
   • 🇹🇷 Gerçeği söylediğine inanıyorum.
3. Denken (düşünmek)
   • 🇩🇪 Ich denke, dass das eine gute Idee ist.
   • 🇹🇷 Bunun iyi bir fikir olduğunu düşünüyorum.
4. Sagen (söylemek)
   • 🇩🇪 Er sagt, dass er später zurückkommt.
   • 🇹🇷 Daha sonra döneceğini söylüyor.
5. Wissen (bilmek)
   • 🇩🇪 Ich wusste nicht, dass du heute arbeitest.
   • 🇹🇷 Bugün çalıştığını bilmiyordum.