Almancada Sıfatların Mukayesesi (Komparation)

Almancada sıfatların mukayesesi (Steigerungsformen von Adjektiven), Türkçedeki gibi karşılaştırma ve derecelendirme yapmak için kullanılır. Sıfatların karşılaştırma (Komparativ) ve üstünlük (Superlativ) derecelerini kullanarak nesneleri veya kişileri karşılaştırabilir ve bunlar arasındaki farklılıkları belirtebilirsiniz.

Almancada Sıfatların Mukayesesi

Aynı özelliklere sahip olan varlıkları ilgili özelliğe göre birbirlerini karşılaştırmak için sıfatların başına “en” veya “daha” gibi kelimeler ekleyerek karşılaştırma yaparız. Örneğin; iki küçük kalem alıp, birinin diğerinden küçük olduğunu ve üçüncü bir kalemin bu ikisinden de daha küçük olduğunu söylemek istediğimizde, bu kalemlerin küçüklük derecelerini belirtmiş ve birbirleriyle karşılaştırmış oluruz.

Benzer bir karşılaştırmayı Almancada da yapabiliriz. Almancada bir sıfatın üç derecesi vardır ve bu üç derece sırasıyla şöyledir:

1. Pozitiv (sıfatın temel hali)
   • Örnek: klein (küçük)
2. Komparativ (karşılaştırma derecesi)
   • Örnek: kleiner (daha küçük)
3. Superlativ (üstünlük derecesi)
   • Örnek: am kleinsten (en küçük)

Positiv

Almancada sıfatın ek almamış temel haline “Positiv” denir.

🔊 klein	küçük
🇩🇪 Mein Auto ist klein. 🇹🇷 Arabam küçük.
🔊 schön	güzel
🇩🇪 Thomas’ Haus ist schön. 🇹🇷 Thomas’ın evi güzel.

Almancada “Komperativ” Yapılışı

Almancada Komparativ ile iki şey arasında bir karşılaştırma yapılır ve birinin diğerinden “daha …” özellikte olduğu kıyaslanır. Türkçede bu karşılaştırmayı sıfatın önüne “daha” kelimesini getirerek yaparız. Almancada ise benzer bir kıyaslamayı sıfatın sonuna “-er” eki ekleyerek oluştururuz.

Positiv	Anlamı	Komperativ	Anlamı
🔊 schnell	hızlı	🔊 schneller	daha hızlı
🇩🇪 Hunde sind schnell, aber Geparden sind schneller. 🇹🇷 Köpekler hızlıdır ama çitalar daha hızlıdır.
🔊 lecker	lezzetli	🔊 leckerer	daha lezzetli
🇩🇪 Hamburger sind lecker, aber Pizzas ist leckerer. 🇹🇷 Hamburger lezzetli ama pizza daha lezzetlidir.
🔊 schön	güzel	🔊 schöner	daha güzel
🇩🇪 Parks sind schön, aber Strände sind schöner. 🇹🇷 Parklar güzeldir ama plajlar daha güzeldir.
🔊 schwierig	ağır	🔊 schwieriger	daha ağır
🇩🇪 Der Test war schwierig, aber die Abschlussprüfung war schwieriger. 🇹🇷 Test zordu ama final sınavı daha zordu.

“Als” Kullanımı

Herhangi bir şeyi diğer bir başka şeyle kıyaslarken kullandığımız Türkçedeki “-den/dan” eki Almancada ilgili sıfattan sonra gelen als ile sağlanır.

🇩🇪 Johann ist älter als Thomas.
🇹🇷 Johann, Thomas’tan daha yaşlıdır.
🇩🇪 Mein Wagen fährt schneller als deiner.
🇹🇷 Benim arabam seninkinden daha hızlı gidiyor.
🇩🇪 Der Hund ist größer als die Katze.
🇹🇷 Köpek kediden daha büyüktür.
🇩🇪 Mein Handy ist besser als dein Handy.
🇹🇷 Benim telefonum senin telefonundan daha iyi.
🇩🇪 Ich finde Theater besser als Kino.
🇹🇷 Bence tiyatro sinemadan daha iyidir.

Almancada “Superlativ” Yapılışı

Almancada Superlativ (üstünlük derecesi), bir şeyin ya da birisinin diğerleriyle kıyaslandığında en yüksek niteliğe sahip olduğunu belirtmek için kullanılır ve iki farklı şekilde oluşturulabilir.

1. Yüklem olarak kullanımı: Mukayese yalnızca sıfatlar kullanılarak yapılır. Bunun için bir sıfatın temel biçimine “-(e)sten” eklenir. Tıpkı Türkçede “en zayıf, en küçük…” gibi üstünlük karşılaştırmalarında kullandığımız “en” kelimesine benzer bir ifade Almancada “am“ kelimesi ile anlatılır.

🔊 klein	küçük	🔊 kleiner	daha küçük	🔊 am kleinsten	en küçük
🔊 schön	güzel	🔊 schöner	daha güzel	🔊 schönsten	en güzel

🇩🇪 Eine Katze ist schnell.
🇹🇷 Kedi hızlıdır.
🇩🇪 Ein Hund ist schneller.
🇹🇷 Köpek daha hızlıdır.
🇩🇪 Ein Leopard ist am schnellsten.
🇹🇷 Leopar en hızlısıdır.

2. “Superlativ” formunun isimle birlikte kullanımı: sıfat, isimle beraber kullanılırken kullanılır. İlgili sıfat karşılaştırmanın yapılacağı isimden hemen önce gelir ve temel sıfat biçimine “-(e)ste” düzenli sıfatsal eki sıfata eklenir. Ayrıca sıfatın önüne ilgili ismin belirli artikeli (der, die, das) getirilir. Böylesi durumlarda haliyle “am” eki kullanılmaz. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz:

🇩🇪 Marie Curie war die bekannteste Wissenschaftlerin ihrer Zeit.
🇹🇷 Marie Curie zamanının en tanınmış bilim insanıydı.
🇩🇪 Diese Pizza ist die beste, die ich je gegessen habe.
🇹🇷 Bu pizza şu ana kadar yediğim en iyi pizza.
🇩🇪 Der Blauwal ist das größte Tier der Welt.
🇹🇷 Mavi balina dünyanın en büyük hayvanıdır.
🇩🇪 İstanbul ist die grösste Stadt der Türkei.
🇹🇷 İstanbul, Türkiye’nin en büyük şehridir.
🇩🇪 Mein Hund ist der freundlichste Hund der Welt.
🇹🇷 Köpeğim dünyanın en dost canlısı köpeğidir.

Almancada “So … Wie” Kullanımı

İki ismi karşılaştırırken birinci ismin ikinci isim kadar o sıfata sahip olduğunu söylemek isteyebiliriz. Türkçede “… kadar” ile yapılan bu karşılaştırma Almancada “so … wie” arasına sıfatın temel formu getirilir. Örneğin:

Positiv	So … Wie
stur inatçı	so stur wie … … kadar inatçı
🇩🇪 Gimli ist genau so stur wie sein Vater. 🇹🇷 Gimli babası kadar inatçıdır.
gross büyük	so groß wie … … kadar büyük
🇩🇪 Antalya ist nicht so groß wie İstanbul. 🇹🇷 Antalya, İstanbul kadar büyük değildir.

Almancada Sıfatların Karşılaştırma Yaparkenki Değişimleri

1. Eğer bir sıfat halihazırda “-er” ile bitmişse “Komperativ” yapılırken önceki harfin sesli olup olmamasına bakılır. Eğer sesli bir harf varsa “-e” harfi telaffuz kolaylığı sağlayacaksa düşer ve “-er” ekini öyle alır. Örneğin:

Positiv	Anlamı	Komperativ	Anlamı
🔊 teuer	pahalı	🔊 teurer	daha pahalı
🔊 sauer	ekşi	🔊 saurer	daha ekşi
🔊 lecker	lezzetli	🔊 leck(e)rer	daha lezzetli
🔊 bitter	acı	🔊 bitt(e)rer	daha acı

2. Benzer şekilde sıfatın sonu “-el” ile bitmişse “Komperativ” yapılırken telaffuz kolaylığı adına “-e” harfi düşer ve “-er” ekini öyle alır. Bakınız:

Positiv	Anlamı	Komperativ	Anlamı
🔊 dunkel	koyu	🔊 dunkler	daha koyu
🔊 edel	değerli	🔊 edler	daha değerli
🔊 nobel	soylu	🔊 nobler	daha soylu
🔊 komfortabel	rahat	🔊 komfortabler	daha rahat

3. Kökünde “a, o, u” sesli harfleri barındıran tek heceli sıfatların büyük çoğunluğu “Komperativ” ve “Superlativ” yapılırken telaffuz kolaylığı sağlasın diye “ä, ö, ü” şeklinde “Umlaut” olup “-er” ekini öyle alır. Bakınız:

Positiv	Komperativ	Superlativ
alt yaşlı	älter daha yaşlı	am ältesten en yaşlı
lang uzun	länger daha uzun	am längsten en uzun.
kurz kısa	kürzer daha kısa	am kürzesten en kısa
gross büyük	grösser daha büyük	am grössten en büyük
arm fakir	ärmer daha fakir	am ärmsten en fakir
warm sıcak	wärmer daha sıcak	am wärmsten en sıcak
krank hasta	kränker daha hasta	am kränksten en hasta
schwach kuvvetsiz	schwächer daha kuvvetsiz	am schwächsten en kuvvetsiz
klug akıllı	klüger daha akıllı	am klügsten en akıllı
dumm aptal	dümmer daha aptal	am dümmsten en aptal
jung genç	jünger daha genç	am jüngsten en genç

4. Bazı sıfatların sonu telaffuzu zorlaştırdığı için “Superlativ” yapılırken gelen “-sten” eki ile sıfat arasına fazladan bir “-e” eki daha alır. Örneğin:

Positiv	Komperativ	Superlativ
weit uzak	weiter daha uzak	am weitesten en uzak
berühmt meşhur	berühmter daha meşhur	am berühmtesten en meşhur
heiss sıcak	heisser daha sıcak	am heissesten en sıcak
bunt renkli	bunter daha renkli	am buntesten en renkli
bekannt tanınmış	bekannter daha tanınmış	am bekanntesten en tanınmış
leicht hafif	leichter daha hafif	am leichtesten en hafif
neu yeni	neuer daha yeni	am neuesten en yeni
treu sadık	treuer daha sadık	am treuesten en sadık

5. Tıpkı fiillerde olduğu gibi karşılaştırma yaparken sıfatlarda da düzensizliğe rastlanır. Bunları ezberlemeniz gerekmektedir. Bakınız:

Positiv	Komperativ	Superlativ
gut iyi	besser daha iyi	am besten en iyi
hoch yüksek	höher daha yüksek	am höhsten en yüksek
nah yakın	näher daha yakın	am nächsten en yakın
viel çok	mehr daha çok	am meisten en çok

❗ Almancada “hoch” (yüksek) sıfatının kendine has bir özelliği vardır: “Komparativ” ve sıfat tamlamaları (sıfat çekimi) yaparken “c” harfi düşer. Örneğin:

• Positiv:
  • 🇩🇪 Das Gebäude ist sehr hoch.
  • 🇹🇷 Bina çok yüksek.
• Komperativ:
  • 🇩🇪 Mein Haus ist höher.
  • 🇹🇷 Benim evim daha yüksek.
• Superlativ:
  • 🇩🇪 Das ist der höchste Berg in der Türkei.
  • 🇹🇷 Bu Türkiye’nin en yüksek dağı.
• Sıfat tamlaması olarak kullanımında:
  • 🇩🇪 Der hohe Hügel.
  • 🇹🇷 Yüksek tepe.
  • 🇩🇪 Ich sitze auf einem hohen Stuhl.
  • 🇹🇷 Yüksek bir sandalyede oturuyorum.

Sıfat tamlamalarını yapabilmek adına sıfat çekimlerini çalışmanız gerekir. Uzun bir konu olduğu için ayrı bir derste anlatılmıştır.

6. Almancada pek çok sıfat derecelendirilebilir; yani bir şeyin başka bir şeye göre daha fazla veya daha az olduğunu belirtmek için kullanılabilirler. Ancak, bazı sıfatlar kesin veya mutlak anlamları olduğundan derecelendirilemezler. Şu sıfatları bilseniz yeter:

🔊 tot	ölü
🔊 schwanger	hamile
🔊 einzigartig	benzersiz
🔊 maximal	maksimum
🔊 minimal	minimum