Almancada An Edatı Kullanımı

Almancada an edatı, hem ismin -i hali olan Akkusativ hem de ismin -e hali olan Dativ ile kullanılan iki yönlü edatlardan biridir.

Almancada An Edatı

Almancada an edatı bulunduğu göreve göre “-de/-da, yakınında, başında, -e/-a, -ye/-ya, yaklaşık” gibi anlamlarda çevrilen iki yönlü (Wechselpräposition) bir edattır.

Böylesi iki yönlü edatlar cümlede kullanılırken Akkusativ mi yoksa Dativ bir kullanımda olduğunu anlamak için yükleme (cümledeki ana fiile) birtakım sorular sorulması gerekir.

Eğer yükleme sorulan wohin (nereye) sorusuna cevap alınıyorsa edat Akkusativ, wo (nerede) ya da wann (ne zaman) sorusuna cevap alınabiliyorsa edat Dativ olarak kullanılmıştır.

❗ Cümle içinde artikele bağlı olarak an edatında birtakım değişiklikler görülebilir:

an dem –> am
an das –> ans

An + Akkusativ

⭐ an + Akkusativ
der Bahnhof ➡️ an den Bahnhof
das Haus ➡️ an das Haus ➡️ ans Haus
die Wand ➡️ an die Wand

⭐ Yön Bildirme (Richtung)

Yer bildirme görevinde kullanıldığında bir şeyin bir yere temas etmesi, dokunması, yakınlaşması ya da bitişik olması gibi anlamlar içerir. Cümle içinde yükleme sorulan wohin (nereye) sorusuna cevap alınır.

Meine Mutter hängte das Bild an die Wand. ➡️ wohin?
Annem resmi duvara astı. ➡️ nereye?

Albert kam an die Bushaltestelle. ➡️ wohin?
Albert otobüs durağına geldi. ➡️ nereye?

❗ Nehir, deniz göl gibi yerlerin söz konusu olduğu yerlere giderken an edatı kullanılır.

Thomas und John fahren ans Meer. ➡️ wohin?
Thomas ve John denize gidiyorlar. ➡️ nereye?

⭐ Belirsiz bir miktarı belirtmek için “yaklaşık, civarında” anlamında kullanılabilir.

Anna verdient an die 5000 im Monat.
Anna ayda yaklaşık 5000 kazanıyor.

⭐ Almancada an edatı, kendisine bir şey hitap edilen kişiyle birlikte kullanılabilir.

Thomas richtete diese Frage an mich.
Bu soruyu bana Thomas sordu.

An + Dativ

⭐ an + Dativ
der Bahnhof ➡️ an dem Bahnhof ➡️ am Bahnhof
das Haus ➡️ an dem Haus ➡️ am Haus
die Wand ➡️ an der Wand

⭐ Yer Bildirme (Lokal)

Almancada an edatı eğer bir şeyin nerede olduğunu belirtecek şekilde yer bildiren bir anlam içerirse yüklem wo (nerede) sorusuna cevap verir. Haliyle Dativ bir kullanıma sahip olur.

Heidi sitzt am Fenster. ➡️ wo?
Heidi pencerenin yanında oturuyor. ➡️ nerede?

Wir warteten an der Bushaltestelle. ➡️ wo?
Otobüs durağında bekledik. ➡️ nerede?

⭐ Bir kişinin çalıştığı yerleri söylerken an edatı kullanılır.

Frau Müller lehrt an der Universität Augsburg. ➡️ wo?
Bayan Müller, Augsburg Üniversitesi’nde ders vermektedir. ➡️ nerede?

Thomas Schmidt ist Pfarrer an der Peterskirche. ➡️ wo?
Thomas Schmidt, Aziz Petrus Kilisesi’nde papazdır. ➡️ nerede?

⭐ Zaman Bildirme (Temporal)

Almancada an edatı zaman bildirdiğinde de Dativ olur. Özellikle gün, günün bölümleri ve tarihlerde an edatı kullanılır. Cümledeki yükleme wann? (ne zaman?) sorusu sorularak bulunabilir.

Meine Mutter hat am Freitag einen Termin beim Zahnarzt. ➡️ wann?
Annemin cuma günü dişçi randevusu var. ➡️ ne zaman?

Ich habe am 5. Februar Geburtstag. ➡️ wann?
Doğum günüm 5 Şubat. ➡️ ne zaman?

Am Abend hat es geregnet. ➡️ wann?
Akşam yağmur yağdı. ➡️ ne zaman?