Almancada Fiillerin Düzenli Olup Olmadığını Anlama

Almancada fiillerin düzenli olup olmadığını anlama aslında kolay olmasına rağmen bazı ayrıntılarına dikkat edilmesi gerekir. Öğrenme sürecimde kommen fiili nasıl düzensiz fiil olabilir dediğimi hatırlıyorum. Neyse hemen konumuza dönelim.

Öncelikle fiilin ne olduğunu tanımlamakla başlayalım: Varlıkların yaptığı işi, hareketi, oluşu çeşitli ekler alarak şahıs ve zamana bağlı olarak anlatan kelimelere fiil denir.

Türkçede bir fiilin “-mek,-mak” ekini almış haline nasıl ki mastar diyoruz Almancada -n (wondern) veya -en (kommen) eki almış haline mastar deriz. Bu ekleri çıkardığımızda kalan dildeki anlamlı en küçük söz birimi olan yapıya da fiilin kökü denir.

Almancada Düzenli Fiillerin Çekimlenmesi

Almancada fiiller şahıs zamirlerine göre çekimlerine göre düzenli (zayıf) ve düzensiz (güçlü) olmak üzere ikiye ayrılırlar. Düzenli fiiller şahıs zamirlerine göre belirli bir kalıpla çekimlenirken öznesine göre belli ekler alırlar ve fiil kökünde herhangi bir ses değişimi olmaz. Aşağıdaki tabloda düzenli fiillerin şimdiki zamanda ve şahıs zamirlerine göre çekimlenmesi gösterilmiştir.

ich	du	er/sie/es	wir	ihr	sie/Sie
-e	-st	-t	-en	-t	-en

machen	yapmak
ich	mache
du	machst
er/sie/es	macht
wir	machen
ihr	macht
sie/Sie	machen

Almancada Düzensiz Fiillerin Çekimlenmesi

Düzensiz fiiller çekimlenirken genellikle ikinci tekil şahıs (du, “sen”) ve üçüncü tekil şahıs (er, sie, es, “o”) zamirlerindeki fiilin fiil kökünde farklı şekillerde ses değişiklikleri görülmektedir. Bu değişiklikler ise düzenli fiillerdeki gibi belirli bir kalıba uymaz.

Örnek olarak essen fiilini inceleyelim;

essen	yemek yemek
ich	esse
du	isst
er/sie/es	isst
wir	essen
ihr	esst
sie/Sie	essen

Görüldüğü üzere du, er, sie, es şahıs zamirlerinde fiilin kökünde ses değişikliği meydana gelmiştir.

Peki buraya kadar her şey güzel de benim gibi kommen fiili nasıl olur da düzensiz bir fiil olabilir diyeceğiniz örnekler görmüş olabileceğinizi düşünüyorum. Çünkü kommen fiili şimdiki zamanda ve şahıslara göre çekimlendiğinde hem fiil kökünde ses değişimi olmuyor hem de tabloda bahsettiğimiz şekilde bir kalıpta çekimleniyor. O zaman onu düzensiz fiil yapan nedir diye sorabilirsiniz, sormalısınız da.

Onun Präteritum, yani di’li geçmiş zaman çekiminden kaynaklanıyor. Düzenli fiiller çekimlenirken diğer zamanlarda da fiil kökünde ses değişimi olmaması gerekiyor. Aşağıdaki tabloyu inceleyin.

Eğer kommen fiili düzenli bir fiil olsaydı “ich kommte, du kommtest …” şeklinde çekimlenecekti. Ancak kökünde ses değişikliği yaşadığı için düzensiz bir fiil olmuştur.

Bu yüzden bir fiili öğrenirken aşağıdaki gibi temel üç hali öğrenmenizi tavsiye ederiz:

PRÄSENS	PRÄTERITUM	PERFEKT
er/sie/es	er/sie/es	er/sie/es
kommt	kam	ist gekommen

Umarım Almancada fiillerin düzenli olup olmadığını anlama konusunda yardımcı olabilecek bir yazı yazmışımdır. Eğer Almanca öğrenmenin hemen başlarındaysanız bilmeniz gereken 50 fiil listesi size fayda sağlayacaktır. Ayrıca Almancada sık kullanılan 100 fiil listesine de bir göz atabilirsiniz. İyi çalışmalar.