Almancada “Und” Bağlacı

Almancada “und” bağlacı, Türkçede yaygın kanı olarak “ve” bağlacı şeklinde bilinse de, kullanım alanlarının çokluğu nedeniyle “-ıp/-ip, -erek/-arak, ile, de/da, ya, peki, peki ya” gibi anlamlara da sahiptir. Hangi durumlarda kullanıldığını madde madde inceleyelim.

1. Almancada “und” bağlacı, iki veya daha fazla “ismi” birbirine bağlamak için kullanılır. Böylesi cümlelerde araya virgül gelmez.

🇩🇪 Ich habe einen Bruder und eine Schwester.
🇹🇷 Bir erkek ve bir kız kardeşim var.
🇩🇪 Wir haben Äpfel und Orangen gekauft.
🇹🇷 Elma ve portakal aldık.
🇩🇪 Thomas hat einen Hund und eine Katze.
🇹🇷 Thomas’ın köpeği ve kedisi var.
🇩🇪 Die Schule hat einen Garten und einen Spielplatz.
🇹🇷 Okulun bir bahçesi ve bir oyun alanı var.

2. Aynı cümlede birden fazla “fiil” kullanmak gerektiğinde kullanılır. Böylesi cümlelerde “und” bağlacının anlamını “-ıp/ip” şeklinde düşünmelisiniz. Araya virgül gelmez:

🇩🇪 Ich stehe früh auf und mache Frühstück.
🇹🇷 Erken kalkıp kahvaltı hazırlıyorum.
🇩🇪 Wir fahren nach Berlin und besuchen das Museum.
🇹🇷 Berlin’e gidip müzeyi ziyaret edeceğiz.
Ich rede mit ihm und rufe Sie an.
🇹🇷 Onunla konuşup seni arayacağım.
🇩🇪 Ich werde die Arbeit beenden und schlafen gehen.
🇹🇷 İşimi bitirip uyuyacağım.

3. İki veya daha fazla sıfatı birbirine bağlamak için kullanılır. Araya virgül gelmez:

🇩🇪 Der Hund ist groß und stark.
🇹🇷 Köpek büyük ve güçlü.
🇩🇪 Das Zimmer ist sauber und ordentlich.
🇹🇷 Oda temiz ve düzenlidir.
🇩🇪 Das Wasser ist klar und kalt.
🇹🇷 Su berrak ve soğuk.
🇩🇪 Der Duft des Parfums ist leicht und schön.
🇹🇷 Parfümün kokusu hafif ve güzel.

4. Almancada “und” bağlacı, iki bağımsız cümleyi birbirine bağlamak için kullanılır. Böylesi kullanımlarda araya virgül gelir. Türkçe çevirilerde ise “ve” yerine yalnızca virgül kayabilirsiniz. Bazı cümlelerde “ve” yerine “de” bağlacı kullanmanız gerekebilir.

🇩🇪 Ich trinke Kaffee, und du trinkst Tee.
🇹🇷 Ben kahve içiyorum, sen çay içiyorsun.
🇩🇪 Ben kahve içerim, sen de çay.

❗ Eğer özneler aynıysa tekrarlamaya gerek yoktur. Türkçe çevirilerde “-ıp/ip” şeklinde çevirmenizi tavsiye ederim. Çünkü eylemde sıralı bir iş vardır: Önce yapılan önce kullanılır.

🇩🇪 Er setzte sich auf den Stuhl und (er) wartete.
🇹🇷 Sandalyeye oturup bekledi.
🇩🇪 Wir kauften das Ticket und (wir) stiegen in den Zug.
🇹🇷 Bileti alıp trene bindik.
🇩🇪 Sie schaltete den Computer ein und (sie) begann zu arbeiten.
🇹🇷 Bilgisayarı açıp çalışmaya başladı.
🇩🇪 Ich öffnete die Tür und (ich) ging hinein.
🇹🇷 Kapıyı açıp içeri girdim.

5. Listelenen elemanların artık sonuncusuna geldiğini belirtmek için kullanılır. Araya virgül gelmez:

🇩🇪 Wir brauchen Brot, Milch, Eier und Käse.
🇹🇷 Ekmek, süt, yumurta ve peynir lazım.
🇩🇪 Wir brauchen Brot, Butter, Käse und Marmelade fürs Frühstück.
🇹🇷 Kahvaltı için ekmek, tereyağı, peynir ve reçele ihtiyacımız var.
🇩🇪 Sie spricht Deutsch, Englisch, Französisch und Spanisch.
🇹🇷 Almanca, İngilizce, Fransızca ve İspanyolca bilmektedir.

6. İçinde “und” bağlacı olan öznelerin aldığı fiil çoğul çekimlenir:

🇩🇪 Anna und Maria gehen ins Kino.
🇹🇷 Anna ve Maria sinemaya gidiyorlar.
🇩🇪 Der Hund und die Katze spielen im Garten.
🇹🇷 Köpek ve kedi bahçede oynuyor.
🇩🇪 Mein Bruder und ich fahren morgen nach Berlin.
🇹🇷 Erkek kardeşim ve ben yarın Berlin’e gidiyoruz.
🇩🇪 Thomas und Anna diskutieren über das Projekt.
🇹🇷 Thomas ve Anna proje hakkında tartışıyorlar.

❗ “Mein Bruder und ich” şeklinde kullanıldığına dikkat edin. Burada “Ich und mein Bruder” kullanımı yanlış olurdu.

7. Selamlaşma, hal-hatır cümlelerinde “und” bağlacını; “peki, ya” gibi anlamlarda kullanılır:

🇩🇪 Danke gut und wie geht es dir?
🇹🇷 Teşekkürler iyiyim peki sen nasılsın?
🇩🇪 Danke gut. Und dir?
🇹🇷 İyi teşekkürler. Ya sen?
🇩🇪 Die Frauen gehen einkaufen. Und die Männer?
🇹🇷 Kadınlar alışverişe gidiyor. Peki ya erkekler?

8. Bir şeyin uzun sürdüğünü veya sürekli arttığını ifade etmek için kelime çiftlerini birleştirmek için kullanılır:

🇩🇪 Emma kletterte höher und höher.
🇹🇷 Emma daha da yükseğe tırmandı.
🇩🇪 Die Aufgabe wurde schwerer und schwerer.
🇹🇷 Görev gittikçe daha da zorlaştı.
🇩🇪 Die Nächte werden kälter und kälter.
🇹🇷 Geceler gittikçe daha da soğuyor.