Almancada “Können” Fiili

Almancada “können” fiili, Türkçedeki; “yapabilirim, yapabilirsin, gidebilir…” fiillerindeki -e bilmek” anlamını sağlayan bir “kip belirtecidir” (Modalverben). Aşağıdaki örneğimizde, “können” kip belirtecinin nasıl kullanıldığını daha iyi göstermek amacıyla cümlenin normal haliyle karşılaştırmasını yaptım.

  • Normal cümle
    • 🇩🇪 Ich spreche Deutsch.
    • 🇹🇷 Almanca konuşuyorum.
  • “Können”li cümle
    • 🇩🇪 Ich kann Deutsch sprechen.
    • 🇹🇷 Almanca konuşabilirim.

İkisi de şimdiki zamanda (Präsens) kurulan bu cümlede, “können” fiili, cümlenin öznesine uygun olarak (bu örnekte birinci tekil şahıs “ich” için) şimdiki zamanda çekimlenir ve esas fiil olan mastar (Infinitiv) haliyle cümlenin sonuna gelir. Yeri gelmişken “können” fiilinin zamanlardaki çekimini vereyim:

ZamirPräsensPräteritumPerfektPlusquamperfektFutur IFutur II
Ichkannkonntehabe gekonnthatte gekonntwerde könnenwerde gekonnt haben
Dukannstkonntesthast gekonnthattest gekonntwirst könnenwirst gekonnt haben
Er/Sie/Eskannkonntehat gekonnthatte gekonntwird könnenwird gekonnt haben
Wirkönnenkonntenhaben gekonnthatten gekonntwerden könnenwerden gekonnt haben
Ihrkönntkonntethabt gekonnthattet gekonntwerdet könnenwerdet gekonnt haben
Sie/siekönnenkonntenhaben gekonnthatten gekonntwerden könnenwerden gekonnt haben
Almancada “Können” Fiili Çekimleri

❗ “Können” fiili bazen belirli cümle yapılarına veya ifadelerine bağlı olarak cümlede tek başına kullanılabilir. Bu ise genellikle bağlamdan anlaşılabilen durumlarda görülür. Bakınız:

Anna: Ich habe die Hausaufgaben gemacht. Was machen wir jetzt (Ödevlerimi yaptım. Şimdi ne yapacağız?)
Thomas: Wir könnten ins Kino gehen, wenn du möchtest. (İstersen sinemaya gidebiliriz.)
Anna: Gute Idee! Können wir um 19 Uhr gehen? (İyi fikir! Saat 19:00’da gidebilir miyiz?)
Thomas: Ja, das können wir. Ich hole die Tickets. (Evet, gidebiliriz. Biletleri alırım.)

“Können” Hangi Durumlarda Kullanılır?

1. “Können” kip belirteci, yapmaya muktedir olduğumuz işi gösteren yetenek anlatımlarında yaygın bir şekilde kullanılır (Fähigkeit):

🇩🇪 Haaland kann sehr gut Fußball spielen.
🇹🇷 Haaland çok iyi futbol oynayabilir.
🇩🇪 Philip kann gut tanzen.
🇹🇷 Philip iyi dans edebiliyor.
🇩🇪 Sie kann sehr gut singen.
🇹🇷 Çok iyi şarkı söyleyebilir.

2. Öğrenmek için çabaladığımız bir şeyi artık bildiğimizi anlatmak için kullanabiliriz:

🇩🇪 Ich kann die Melodie der österreichischen Nationalhymne.
🇹🇷 Avusturya milli marşının melodisini biliyorum.
🇩🇪 Julia kann Spanisch.
🇹🇷 Julia İspanyolca biliyor.
🇩🇪 Ich kann Deutsch sprechen.
🇹🇷 Almanca konuşabilirim.

3. “Können” fiili ile olasılık anlatımı verebiliriz (Möglichkeit):

🇩🇪 Ich kann mich irren.
🇹🇷 Yanılıyor olabilirim.
🇩🇪 Heute kann es regnen.
🇹🇷 Bugün yağmur yağabilir.
🇩🇪 Wir können morgen ins Kino gehen.
🇹🇷 Yarın sinemaya gidebiliriz.

4. Kibar isteklerde kullanılabilir (Höffliche Bitte):

🇩🇪 Kann ich herein?
🇹🇷 Girebilir miyim?
🇩🇪 Können Sie mir einen Gefallen tun?
🇹🇷 Bana bir iyilik yapabilir misin?
🇩🇪 Kannst du mir helfen?
🇹🇷 Bana yardım eder misin?

5. Samimiyet içeren izin verme ifadelerinde kullanılabilir (Erlaubnis):

🇩🇪 Du kannst jetzt gehen.
🇹🇷 Şimdi gidebilirsin.
🇩🇪 Du kannst das Buch behalten.
🇹🇷 Kitap sende kalabilir.

❗ Eğer otoriter bir figürün izin vermesi anlatılıyorsa “dürfen” kip belirteci kullanılır.

🇩🇪 Sie dürfen das Dokument einsehen.
🇹🇷 Belgeyi inceleyebilirsiniz.

2 Yorum

  1. “Thomas: Wir könnten ins Kino gehen, wenn du möchtest. (İstersen sinemaya gidebiliriz.)”
    Bu cümlede “könnten” diye fiili çekimlemişsiniz. “können” olması gerekmiyor mu?

    1. Aslında o kısım Konjunktiv II ile alakalı. Zira “könnten” bu formatta kibar ve ihtimalli bir öneri sunuyor. Yani “könnten” kullanarak Thomas, daha nazik bir şekilde “sinemaya gidebiliriz” önerisini yapıyor.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

😔 Reklam Engelleyicisi 😔

Sitenin varlığını sürdürebilmesi adına, Reklam engelleyicinizi kapatmanızı rica ediyoruz. Mahcubuz ama desteğiniz çok önemli 🙏