“Sollen” ile Şüphe Anlatımı

Almancada “sollen” fiili, başkalarının isteğini, emrini veya tavsiyesini iletmek için kullanılan bir kip belirtecidir (Modalverben). Türkçede biz bu anlamı genellikle “-meli/-malı” eki veya “gerekmek” fiili ile karşılarız. Ancak Almanca cümlelerde “sollen” fiili ile şüphe anlatımın da sağlandığını göreceksiniz.

Evet, “sollen” fiili, pekala duyumları veya başkalarının söylediklerini aktarmak için kullanılmaktadır. Bu kullanımda, bilginin doğruluğundan emin olmadığımızı, ilgili bilgiye şüpheyle yaklaştığımızı ifade ederiz. Hani duyumlarımız vardır ya, hah işte onun cümleleri işte. Örnek üzerinden göstereyim:

🇩🇪 Emma soll nach Berlin gezogen sein.
🇹🇷 Emma’nın Berlin’e taşındığı söyleniyor.

Yukarıdaki cümlede, konuşmacı bilgiye tam olarak güvenmemekte, sadece duyduğunu aktarmaktadır. Doğru olup olmadığını bilmiyor yani.

“Sollen” fiili, emir veya zorunluluk anlamında kullanıldığında genellikle bir aksiyon, görev veya yapılması gereken bir şeyi ifade eder. Duyum veya şüphe ifade eden kullanımlarda ise genellikle bir durum, duyum veya konuşmacının doğruluğunu teyit etmediği bir bilgi aktarır. Bağlamdan bunu anlamanız beklenir. Bir başka örnek olarak aşağıdaki cümleyi inceleyiniz:

🇩🇪 Elektrische Autos sollen besser für die Umwelt sein.
🇹🇷 Elektrikli arabaların çevre için daha iyi olduğu söyleniyor.

Bu cümlede, “sollen” fiili, doğruluğundan emin olunmayan bir durumu ifade etmektedir. Zira konuşmacı, “elektrikli arabalar çevre için daha iyidir.” gibi bir kesin bilgi sunmuyor. Aksine, muhtemelen başkalarından duyduğu veya toplumda yaygın olan bir görüşü aktarıyor. Bu kullanımda, “sollen” genellikle Türkçeye “söyleniyor, zannediliyor, düşünülüyor” gibi ifadelerle çevrilir.

👩🏻‍🦰 Lisa
🇩🇪 Hast du gehört? Etwa 3% der Deutschen sollen sich vegan ernähren.
🇹🇷 Duydun mu? Almanların yaklaşık %3’ünün vegan beslendiği söyleniyor.

🧑🏻 Arnold
🇩🇪 Wirklich? Das klingt wenig.
🇹🇷 Gerçekten mi? Az gibi geliyor.

👩🏻‍🦰 Lisa
🇩🇪 Ja, aber es sollen immer mehr Menschen vegan leben.
🇹🇷 Evet, ama giderek daha fazla insanın vegan yaşadığı söyleniyor.

🧑🏻 Arnold
🇩🇪 Interessant. Ich kenne niemanden, der vegan ist.
🇹🇷 İlginç. Ben vegan olan kimse tanımıyorum.