Almancada Edatlar (Präpositionen)

Bu dersimizde, Almancada yaygın bir şekilde kullanılan edatlar ile alakalı genel bir kategorilendirme yaptık. Ayrıca her bir edatı ayrı ayrı yazılarda detaylarıyla beraber inceledik.

Almancada Edatlar

Edatlar, tek başına anlamı olmayan ama cümle içinde kelimeler arasında bağlantı kurarak cümlenin anlamını tamamlamaya yarayan kelimelerdir. Cümledeki konumunu ise isme bakarak bulabilirsiniz. Zira edatlar, cümle içinde ismin veya isim soylu kelimelerin (zamir, sıfat) önüne gelerek konumlanırlar.

Almanca öğrenmeye başladığınız o ilk anlarda, cümledeki bir ismin hangi halde bulunacağını anlayabilmek için edatlardan faydalanabilirsiniz. Zira Almancada edatlar (Präpositionen); önüne geldikleri ismi genellikle Akkusativ (yükleme hali), Dativ (yönelme hali) veya Genitiv (iyelik hali) olarak çekimler. Dolayısıyla edatları bu şekilde kategorilendirmek daha akılda kalıcı olacaktır.

1. Präpositionen mit Akkusativ (-i hali edatları)

🔊 für	için
🇩🇪 Ich kaufe ein Geschenk für dich. 🇹🇷 Senin için bir hediye alacağım. 🇹🇷 Sana bir hediye alacağım. 🇩🇪 Das ist für dich. 🇹🇷 Bu senin için. 🇩🇪 Ich arbeite für eine Bank. 🇹🇷 Bir banka için çalışıyorum.
🔊 um	etrafında, saat …’de/da
🇩🇪 Die Kinder laufen um den Baum. 🇹🇷 Çocuklar ağacın etrafında koşuyor. 🇩🇪 Wir treffen uns um 3 Uhr. 🇹🇷 Saat 3’te buluşacağız.
🔊 ohne	-madan/-meden, -sız/-siz
🇩🇪 Ich gehe ohne meinen Mantel aus. 🇹🇷 Montumu almadan dışarı çıkıyorum. 🇩🇪 Das Auto funktioniert ohne Benzin nicht. 🇹🇷 Araba benzinsiz çalışmaz.
🔊 gegen	karşı, -e doğru
🇩🇪 Ich bin gegen Gewalt. 🇹🇷 Şiddete karşıyım. 🇩🇪 Die Katze sprang gegen die Tür, um hereinzukommen. 🇹🇷 Kedi içeri girmek için kapıya doğru zıpladı. 🇩🇪 Deutschland spielt gegen Frankreich. 🇹🇷 Almanya Fransa’ya karşı oynuyor. (futbol vb.)
🔊 bis	kadar, -e/-a dek
🇩🇪 Ich warte bis Mitternacht. 🇹🇷 Gece yarısına kadar bekliyorum. 🇩🇪 Die Bibliothek ist bis 18 Uhr geöffnet. 🇹🇷 Kütüphane saat 18’e kadar açık. 🇩🇪 Lies bis Seite 50. 🇹🇷 50. sayfaya kadar oku.
🔊 durch	tarafından, -den/-dan geçerek
🇩🇪 Ich gehe durch den Park. 🇹🇷 Parkın içinden geçiyorum. 🇩🇪 Der Tunnel wurde durch Arbeiter gebaut. 🇹🇷 Tünel işçiler tarafından inşa edilmiştir. 🇩🇪 Sie schaut durch das Fenster. 🇹🇷 Pencereden bakıyor.

2. Präpositionen mit Dativ (-e hali edatları)

🔊 ab	itibaren
🇩🇪 Ab Montag habe ich Urlaub. 🇹🇷 Pazartesiden itibaren tatile çıkıyorum. 🇩🇪 Der Kurs fängt ab nächster Woche an. 🇹🇷 Kurs gelecek haftadan itibaren başlıyor.
🔊 zu	-e/-a, -ye/-ya
🇩🇪 Ich gehe zum Arzt. 🇹🇷 Doktora gidiyorum. 🇩🇪 Kannst du zum Supermarkt gehen? 🇹🇷 Süpermarkete gidebilir misin? 🇩🇪 Ich möchte zur Party kommen. 🇹🇷 Partiye gelmek istiyorum.
🔊 mit	ile
🇩🇪 Ich gehe mit meinem Bruder. 🇹🇷 Kardeşimle gidiyorum. 🇩🇪 Sie spielt mit dem Hund. 🇹🇷 Köpekle oynuyor. 🇩🇪 Er kommt mit dem Bus. 🇹🇷 Otobüsle geliyor.
🔊 bei	yanında, -de/-da
🇩🇪 Ich bin bei meinem Freund. 🇹🇷 Arkadaşımın yanındayım. 🇩🇪 Er arbeitet bei Siemens. 🇹🇷 Siemens’te çalışıyor.
🔊 aus	-den/-dan
🇩🇪 Er kommt aus Deutschland. 🇹🇷 Almanya’dan geliyor. 🇩🇪 Das Kleid ist aus Seide. 🇹🇷 Elbise ipekten yapılmış. 🇩🇪 Sie trinkt aus der Flasche. 🇹🇷 Şişeden içiyor.
🔊 von	tarafından, -den/-dan
🇩🇪 Das Buch ist von Kafka. 🇹🇷 Kitap Kafka’ya ait. 🇩🇪 Das Geschenk ist von meinem Bruder. 🇹🇷 Hediye kardeşimden.
🔊 seit	beri
🇩🇪 Ich wohne seit 5 Jahren hier. 🇹🇷 5 yıldır burada yaşıyorum. 🇩🇪 Sie arbeiten seit Januar zusammen. 🇹🇷 Ocak ayından beri birlikte çalışıyorlar. 🇩🇪 Er lernt Deutsch seit zwei Monaten. 🇹🇷 İki aydır Almanca öğreniyor.
🔊 nach	sonra, -e/-a doğru, -ye/-ya doğru
🇩🇪 Nach dem Essen gehe ich spazieren. 🇹🇷 Yemekten sonra yürüyüşe çıkıyorum. 🇩🇪 Ich fahre nach Berlin. 🇹🇷 Berlin’e gidiyorum. 🇩🇪 Er fragt nach dir. 🇹🇷 Seni soruyor.
🔊 außer	dışında, hariç
🇩🇪 Alle sind da, außer Tom. 🇹🇷 Tom hariç herkes orada. 🇩🇪 Außer dir weiß es niemand. 🇹🇷 Senden başka kimse bilmiyor. 🇩🇪 Ich trinke alles außer Milch. 🇹🇷 Süt hariç her şeyi içerim.
🔊 gegenüber	karşısında, karşıda
🇩🇪 Das Café liegt gegenüber dem Bahnhof. 🇹🇷 Kafe tren istasyonunun karşısında. 🇩🇪 Setz dich mir gegenüber. 🇹🇷 Karşıma otur. 🇩🇪 Er wohnt dem Park gegenüber. 🇹🇷 Parkın karşısında oturuyor.

3. Präpositionen mit Akkusativ und Dativ (hem -i hem de -e halinde kullanılan edatlar)

🔊 an	yanında, üzerinde
🇩🇪 Er hängt das Bild an die Wand. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Resmi duvara asıyor. 🇩🇪 Das Bild hängt an der Wand. (Dativ – yer) 🇹🇷 Resim duvarda asılı.
🔊 in	içinde, içine
🇩🇪 Sie geht in das Kino. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Sinemaya gidiyor. 🇩🇪 Sie ist im Kino. (Dativ – yer) 🇹🇷 Sinemada.
🔊 auf	üzerine, üzerinde
🇩🇪 Er legt die Brille auf den Tisch. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Gözlüğü masanın üstüne koyuyor. 🇩🇪 Die Brille liegt auf dem Tisch. (Dativ – yer) 🇹🇷 Gözlük masanın üstünde.
🔊 vor	önüne, önünde
🇩🇪 Sie stellt das Auto vor das Haus. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Arabayı evin önüne park ediyor. 🇩🇪 Das Auto steht vor dem Haus. (Dativ – yer) 🇹🇷 Araba evin önünde.
🔊 über	üzerine, üzerinde
🇩🇪 Er springt über den Zaun. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Çitin üzerinden atlıyor. 🇩🇪 Die Lampe hängt über dem Tisch. (Dativ – yer) 🇹🇷 Lamba masanın üzerinde asılı.
🔊 neben	yanına, yanında
🇩🇪 Er setzt sich neben den Freund. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Arkadaşının yanına oturuyor. 🇩🇪 Er sitzt neben dem Freund. (Dativ – yer) 🇹🇷 Arkadaşının yanında oturuyor.
🔊 unter	altına, altında
🇩🇪 Der Hund legt sich unter den Tisch. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Köpek masanın altına yatıyor. 🇩🇪 Der Hund liegt unter dem Tisch. (Dativ – yer) 🇹🇷 Köpek masanın altında.
🔊 hinter	arkasına, arkasında
🇩🇪 Er stellt das Fahrrad hinter das Auto. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Bisikleti arabasının arkasına koyuyor. 🇩🇪 Das Fahrrad steht hinter dem Auto. (Dativ – yer) 🇹🇷 Bisiklet arabasının arkasında.
🔊 zwischen	arasına, arasında
🇩🇪 Er stellt den Stuhl zwischen die Tische. (Akkusativ – yön) 🇹🇷 Sandalyeyi masaların arasına koyuyor. 🇩🇪 Sie sitzt zwischen den Kindern. (Dativ – yer) 🇹🇷 Çocukların arasında oturuyor.

4. Präpositionen mit Genitiv (-in hali edatları)

🔊 während	sırasında, -ken, -ın/-in, boyunca
🇩🇪 Während des Sommers gehe ich oft schwimmen. 🇹🇷 Yazın sık sık yüzmeye giderim. 🇩🇪 Sie rief an, während ich arbeitete. 🇹🇷 Ben çalışırken o aradı.
🔊 wegen	yüzünden
🇩🇪 Wegen der COVID-19-Pandemie bleibt die Schule geschlossen. 🇹🇷 COVID-19 salgını nedeniyle okul kapalı kalmaya devam etmektedir. 🇩🇪 Sie kam nicht, wegen ihrer Krankheit. 🇹🇷 Hastalığı yüzünden gelmedi. 🇩🇪 Wegen des Verkehrs bin ich zu spät gekommen. 🇹🇷 Trafik yüzünden geç kaldım.
🔊 trotz	rağmen
🇩🇪 Trotz des Regens spielten die Kinder draußen. 🇹🇷 Yağmura rağmen çocuklar dışarıda oynadı. 🇩🇪 Trotz der Kälte trug sie keine Jacke. 🇹🇷 Soğuğa rağmen ceket giymedi.
🔊 statt	yerine
🇩🇪 Anstatt des Kaffees trinke ich Tee. 🇹🇷 Kahve yerine çay içiyorum. 🇩🇪 Er liest ein Buch anstatt fernzusehen. 🇹🇷 Televizyon izlemek yerine kitap okuyor.
🔊 innerhalb	içinde
🇩🇪 Ich werde innerhalb einer Stunde zurück sein. 🇹🇷 Bir saat içinde geri döneceğim. 🇩🇪 Innerhalb von zwei Tagen muss das Projekt fertig sein. 🇹🇷 Projenin iki gün içinde tamamlanması gerekiyor. 🇩🇪 Sie hat innerhalb eines Monats viel gelernt. 🇹🇷 Bir ay içinde çok şey öğrendi.
🔊 außerhalb	dışında
🇩🇪 Das Restaurant liegt außerhalb der Stadt. 🇹🇷 Restoran şehir dışında bulunmaktadır. 🇩🇪 Die Kinder spielen außerhalb des Hauses. 🇹🇷 Çocuklar evin dışında oynuyor.
🔊 oberhalb	üstünde
🇩🇪 Oberhalb des Flusses gibt es eine Brücke. 🇹🇷 Nehrin üstünde bir köprü var. 🇩🇪 Sein Haus liegt oberhalb des Dorfes. 🇹🇷 Evinin konumu köyün üst kısmında.
🔊 unterhalb	altında
🇩🇪 Unterhalb des Berges gibt es ein kleines Dorf. 🇹🇷 Dağın altında küçük bir köy var. 🇩🇪 Der Parkplatz liegt unterhalb des Gebäudes. 🇹🇷 Otopark, binanın alt kısmında yer alıyor. 🇩🇪 Der Hund liegt unterhalb des Tisches. 🇹🇷 Köpek masanın altında yatıyor.

Almancada Edatların Kısaltmaları

Almancada edatlar, kendilerinden sonra gelen ismin artikeliyle bir araya gelerek kısaltılmış olarak kullanılırlar. Bunları öğrenmenizi tavsiye ederim. Bakınız:

an	➕	das	➡️	ans
🇩🇪 Er stellt den Stuhl ans Fenster. 🇹🇷 Sandalyeyi pencerenin yanına koyuyor.
auf	➕	das	➡️	aufs
🇩🇪 Die Katze springt aufs Bett. 🇹🇷 Kedi yatağın üzerine zıplıyor.
für	➕	das	➡️	fürs
🇩🇪 Diese Blumen sind für meine Mutter. 🇹🇷 Bu çiçekler annem için.
in	➕	das	➡️	ins
🇩🇪 Gehen wir ins Kino? 🇹🇷 Sinemaya gidelim mi?
um	➕	das	➡️	ums
🇩🇪 Wir laufen ums Haus. 🇹🇷 Evin etrafında yürüyoruz.
an	➕	dem	➡️	am
🇩🇪 Ich treffe ihn am Bahnhof. 🇹🇷 Onunla tren istasyonunda buluşacağım.
in	➕	dem	➡️	im
🇩🇪 Das Buch liegt im Regal. 🇹🇷 Kitap rafta duruyor.
bei	➕	dem	➡️	beim
🇩🇪 Ich bin beim Arzt. 🇹🇷 Doktordayım.
von	➕	dem	➡️	vom
🇩🇪 Sie kommt gerade vom Supermarkt. 🇹🇷 Marketten yeni geliyor.
zu	➕	dem	➡️	zum
🇩🇪 Ich gehe zum Friseur. 🇹🇷 Kuaföre gidiyorum.
zu	➕	der	➡️	zur
🇩🇪 Sie geht zur Schule. 🇹🇷 Okula gidiyor.