Ünite 14 bölümünde Almancada cümle yapısını anlatacağız. Bir önceki bölümümüzde Almancada en basit cümle kuruluşu olan das ile hem Almancada en basit halde cümle kurmayı hem de işaret zamiri olarak yardımcı kelimelerle kullanılışını öğrendik.
Ünite 14: Almancada Cümle Yapısı
Almancada cümle yapısını aşağıdaki tablodaki gibi 3 bölgeye ayıracağız. Şimdi cümlede bulunan öğeleri anlatalım.
Bir cümleyi oluşturmak için en önemli etken, cümlede özne tarafından gerçekleştirilen eylemi, oluşu, hareketi veya bir olguyu ya da yargıyı bildiren yüklemin varlığıdır. Adeta tek başına cümle özelliği gösterir. Bu yüzden bir cümlede olmazsa olmaz yüklemdir diyebiliriz.
Özne, bir cümlede yüklem ile bildirilen işi, eylemi ya da oluşu yerine getiren veya yüklem vasıtasıyla hakkında bilgi verilen öğedir. Özne yükleme sorulan “kim” ve “ne” soruları ile kolayca tespit edilir. Bir cümlede önemli olduğu kadar olmazsa olmaz değildir. Yani her cümlede illa ki özne bulunmak zorunda değildir.
Bir diğer cümlede görülebilecek öğe Nesne, cümlede öznenin yaptığı iş ve eylemden doğrudan etkilenen ögedir. Yükleme “ne”, “neyi” ve “kimi” soruları sorularak bulunur.
Tamamlayıcı adını verdiğimiz öğeler ise tümleçlerdir. Yer ve zaman bildiren ifadeler bu kategoride yer alabilir.
Öğeler bir veya birden fazla kelimeden oluşabildikleri için bölge bölge olarak adlandırmaya karar verdik ve bu bölgeleri özne, yüklem ve tamamlayıcı olarak 3 bölgeye ayırarak göstermek istedik.
| 1. Bölge | 2. Bölge | 3. Bölge |
İlk olarak kolay olandan başlayalım. Cümlede yüklemin yeri asla değişmez. Yani bir cümlede yüklem daima ikinci bölgede bulunur!
| 1. Bölge … | 2. Bölge Yüklem | 3. Bölge … |
Almancada özne, Türkçede kullanıldığı gibi genellikle cümlenin başında, daha doğrusu 1.Bölge’de bulunur. Örnek olarak;
Der Schüler geht jetzt in die Schule. (Öğrenci şimdi okula gidiyor.) şeklinde bir cümle kurduğumuzda aşağıdaki gibi bir tablo oluşmaktadır.
| 1. Bölge Özne | 2. Bölge Yüklem | 3. Bölge Tamamlayıcı |
| Der Schüler | geht | jetzt in die Schule. |
| Öğrenci | şimdi okula | gidiyor. |
1. Bölge’de özne, 2. Bölge’de fiil, 3. Bölge’de ise zaman, yer, durum bildiren kelimeler bulunmaktadır. Ama bu demek değildir ki her daim 1. Bölge’de özne bulunmalıdır. 3. Bölge’de gösterilen bölümde bulunan kelime veya kelimelerden biriyle özne yer değiştirebilir.
| 1. Bölge Tamamlayıcı | 2. Bölge Yüklem | 3. Bölge Özne |
| Jetzt | geht | der Schüler in die Schule. |
| Şimdi | öğrenci okula | gidiyor. |
ya da aşağıdaki gibi bir tablo ortaya çıkabilir.
| 1. Bölge Tamamlayıcı | 2. Bölge Yüklem | 3. Bölge Özne |
| In die Schule | geht | der Schüler jetzt. |
| Okula | öğrenci şimdi | gidiyor. |
Almanca Kendini Tanıtma Yazısı
Ich heiße Begüm. Ich bin 16 Jahre alt. Zusammen mit meiner Familie, und zwar mit meiner Mutter, meinem Bruder und meinem Vater leben wir in Izmir. Meine Mutter heißt Hande, sie ist vom Beruf Hausfrau. Mein Bruder heißt Oğuz. Er ist sehr freundlich. Er arbeitet als Ingenieur. Mein Vater ist ein Arzt. Ich möchte Mathematik studieren und eine erfolgreiche Wissenschaftlerin sein. Ich mag Buchlesen. Manchmal gehe ich zusammen mit meinen Befreundeten ins Kino.
Benim adım Begüm. 16 yaşındayım. İzmir’de ailemle yani annem, erkek kardeşim ve babamla birlikte yaşıyoruz. Annemin adı Hande, mesleği gereği ev hanımı. Kardeşimin adı Oğuz. O çok arkadaş canlısıdır. Mühendis olarak çalışıyor. Babam bir doktor. Matematik okumak ve başarılı bir bilim adamı olmak istiyorum. Ben kitap okumayı severim. Bazen arkadaşlarımla sinemaya giderim.
Şimdi de yukarıdaki yazıyı Youtube üzerinden dinleyerek dinleme çalışmanızı yapabilirsiniz.
4 Yorum